Jakub Markiel

---

Życiorys

Urodziny Jakuba Markiela miały miejsce w żydowskiej rodzinie Chaima i Adeli Markielów. Już od najmłodszych lat wykazywał talent artystyczny, który jednak nie został pozytywnie przyjęty przez jego ojca. Chłopiec, przyłapany na malowaniu, doświadczył nieprzyjemności – jego rysunki zostały zniszczone przez ojca, który posądził go o opętanie przez dybuka. Jednak Adela Markiel, jego matka, nie podzielała tego zdania i postanowiła zapisać swojego syna na kurs rysunku do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Po zakończeniu nauki w szkole powszechnej, Jakub rozpoczął studia na tej renomowanej uczelni w latach 1929/1930, zdobywając tam stypendium.

W 1933 roku Markiel wyjechał do Paryża, osiedlając się w modnej dzielnicy Belleville. Tam podjął dalsze kształcenie na École des Beaux-Arts, w pracowni znanego malarza Louisa Rogera. Z niespodziewanym wybuchem II wojny światowej w 1939 roku, jego życie uległo drastycznej zmianie. Wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, a w latach 1940-1943 przebywał jako jeniec wojenny w różnych obozach, w tym w więzieniu Montluc i obozie Compiègne.

W 1943 roku, z powodu złego stanu zdrowia, został wypuszczony z obozu, jednak jego życie wciąż było zagrożone. Po chęci dołączenia do Francuskiej Armii Wyzwolenia i ujawnieniu jego żydowskiego pochodzenia, Jakub został aresztowany, a następnie wysłany do obozu internowania w Drancy. 23 czerwca 1943 roku deportowano go konwojem nr 55 do KL Auschwitz-Birkenau, gdzie został zmuszony do pracy w kopalni węgla w podobozie Jawischowitz.

Przez cały czas pobytu w obozie, Jakub wykorzystywał swoje zdolności artystyczne, by przetrwać. Wymieniał malowane przez siebie obrazy na żywność, dziękując tym samym tym, którzy mu pomagali. Na rozkaz SS-manów tworzył też elementy dekoracyjne obozu. Jego dzieła obejmowały między innymi freski w korytarzach czterech bloków, a także rzeźby przedstawiające górnika oraz robotnika z Schachtkommando.

W trakcie ewakuacji z obozu z 18 na 19 stycznia 1945 roku, Jakub uczestniczył w tzw. marszu śmierci do Wodzisławia Śląskiego. Ostatecznie 22 stycznia dotarł do obozu KL Buchenwald. Po wyzwoleniu znalazł schronienie w Paryżu, gdzie powrócił do swojej pasji – malarstwa. Rozpoczął pracę w pracowni Jeana Souverbie, później wynajmując własną przestrzeń w pobliżu Gare de l’Est. Tworzył także w słynnej dzielnicy artystycznej Montparnasse, nawiązując współpracę z paryskimi artystami, takimi jak Pinchus Krémègne, Isaac Dobrinsky oraz Zygmunt Schreter, których również portretował. Do 1967 roku prowadził pracownię malarską w cité Falguière.

Twórczość

Jakub Markiel był utalentowanym malarzem, który specjalizował się w ramach realizmu. W swoich dziełach przedstawiał różnorodne tematy, w tym portrety, pejzaże oraz martwe natury. W inspiracji do swoich prac czerpał głównie z otaczającej go natury, co nadawało jego sztuce autentyczność i głębię.

Artysta miał przyjemność prezentować swoje dzieła na licznych wystawach. Jego prace mogły być podziwiane zarówno na wystawach indywidualnych, jak i zbiorowych, które miały miejsce nie tylko w Paryżu, ale również w innych krajach. Wśród prestiżowych miejsc, gdzie wystawiał swoje obrazy, można wymienić galerie, takie jak: Katii Granoff, Anny de Banguy, Toniego Aktuaryusa, Bernadette Tkim-Quynh, d’Orsel, Helof, Aleph, Everarts oraz oranżerię Ogrodu Luksemburskiego. Ponadto brał udział w wystawach organizowanych przez Salon Niezależnych oraz Salon des artistes français, a także w wydarzeniach Fundacji Taylora i Fundacji Rothschildów.

W Polsce, artysta miał okazję wystawiać swoje prace w miastach takich jak Warszawa oraz Łódź. W 1934 roku jego obrazy można było oglądać w lokalu Żydowskiego Towarzystwa Kultury, a trzy lata później, w 1937 roku, były prezentowane w siedzibie Towarzystwa Humanitarnego B’nai B’rith przy ul. Piotrkowskiej 90.

Po śmierci Markiela część jego twórczości znalazła się w zbiorach Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. W parku miejskim Brzeszczach znajdują się kopie jego rzeźb przedstawiających górnika i robotnika Schachtkommando, które zostały wykonane na potrzeby działalności podobozu Jawischowitz. Oryginały tych dzieł można znaleźć w Muzeum Auschwitz-Birkenau, gdzie są one istotnym świadectwem jego twórczości oraz historii tego miejsca.

---

Oceń: Jakub Markiel

---