Kazimiera Majchrzak, urodzona w 1879 roku, a zmarła 30 marca 1955 roku w Warszawie, była wyjątkową osobą, znaną w lokalnych kręgach jako „karmicielka gołębi”. Jej życie i działalność na stałe wpisały się w historię stolicy Polski, szczególnie w kontekście czasów po II wojnie światowej.
Wraz z grupą siedmiu rodzin, Kazimiera była jedną z pierwszych osób powracających do zrujnowanego Warszawskiego Starego Miasta po tym, jak w 1945 roku do stolicy wkroczyły wojska radzieckie. To odważne zachowanie w obliczu zagrożeń, które niosła z sobą powojenna rzeczywistość, wartościowo podkreśla jej silny związek z miastem oraz prywatną determinację w odtwarzaniu normalności.
Co więcej, jej życie osobiste również budzi zainteresowanie. Jan Majchrzak był prawdopodobnie jej mężem, co dodaje głębszego kontekstu do jej postaci i roli, jaką odgrywała w rodzinnych oraz lokalnych relacjach.
Życie przed wojną
W przedwojennych czasach Kazimiera Majchrzak pełniła rolę urzędniczki w PKO. Zgodnie z relacjami lokalnych mieszkańców, Majchrzak miała niezwykły zwyczaj – po zakończeniu pracy codziennie nabywała 5 kg ziarna, by karmić ptaki na Placu Zamkowym. Dzięki temu była dobrze znana wśród warszawian, którzy często ją spotykali. Nawet wybuch II wojny światowej nie przerwał jej pasji. Aby kontynuować tę piękną tradycję, Kazimiera była zmuszona zacząć sprzedaż cenniejszych przedmiotów z własnego domu oraz przeznaczyć wszystkie swoje oszczędności na zakup karmy dla gołębi.
Życie po wojnie
Bezpośrednio po przybyciu radzieckich wojsk w 1945 roku, Kazimiera Majchrzak postanowiła osiedlić się w zniszczonej posiadłości na ulicy Piwnej. Już od samego początku jej serce biło dla ptaków, które stały się głównym obiektem jej troski. Wykorzystywała całość swojej emerytury na zakup pokarmu dla gołębi, co podkreślało jej oddanie dla tych stworzeń.
Aby uzyskać dodatkowe fundusze na dożywianie ptaków, Majchrzak prowadziła różne działania w miejskim magistracie, starając się zdobyć wsparcie. Ponadto, w miejscach gdzie stała, można było dostrzec miseczkę, w którą zbierała ofiary. Obok niej znajdowała się tabliczka z prośbą: „Ofiary na pokarm dla gołębi Starego Miasta”, co zachęcało przechodniów do wsparcia jej inicjatywy.
W ciągu swojego życia Majchrzak była również dokumentowana w licznych albumach fotograficznych, a jej zaangażowanie i pasja niestety nie zostały zapomniane, ponieważ została przedstawiona w Polskiej Kronice Filmowej. Kazimiera Majchrzak odeszła z tego świata w wieku 76 lat. Jej pogrzeb odbył się w dniu 5 kwietnia 1955 roku na Cmentarzu Bródnowskim, gdzie spoczęła w kwaterze 69H-1-20.
Odniesienia w kulturze
Postać Kazimiery Majchrzak jest obecna w literaturze, co doskonale ilustruje wiersz Tadeusza Chudego zatytułowany „Na ulicy Piwnej”. W utworze tym autor maluje obraz ulicy, na której na bramą unoszą się zaczarowane gołębie.
Wiersz rozpoczyna się od opisu scenerii:
Na Piwnej na ulicy Piwnej ponad bramą gołębie zaczarowane w kamieniu czekaj … może uchyli się okno … może zaskrzypią drzwi i pani Majchrzakowa stanąwszy w nich nie głośno powie: – Dzieci obiad i wnet – jak dawniej ze wszech stron szaro-srebrne gruchacze otoczą ją potem znów się poderwą nad dachami wzlecą wciąż wyżej i wyżej tam gdzie Babcia nie pozwala bo zimno i niebezpieczno… błękitem zakołują w słońcu się rozświetlą aż raptem trzepotliwym wiatrem w środek Rynku spadną i rozgwarzy się zaraz całe Stare Miasto od dachów po bruk
Poezja ta odzwierciedla nie tylko codzienną rutynę, lecz także niezwykłą atmosferę, która otacza postać pani Majchrzakowej, ukazując jednocześnie magię ulicy Piwnej. Przeplata różnorodne obrazy, od gołębi po elementy codziennego życia, tworząc tym samym głęboki kontekst kulturowy.
Przypisy
- JoannaJ. Rolińska JoannaJ., "Pod skrzydłami" Ciotki Majchrzak [online], varsavianista.pl [dostęp 20.02.2023 r.] .
- Kazimiera Majchrzak [hasło w wyszukiwarce cmentarnej] [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 20.02.2023 r.] .
- Gdyby informacje z kancelarii Katedry Św. Jana na Starym Mieście rzeczywiście okazały się danymi Pani Kazimiery, byłoby to pewne na 100%.
- Urzędniczka pracująca w kartotece byłych mieszkańców Warszawy nie zdołała wyszukać żadnych informacji na temat Kazimiery Majchrzak. Natomiast siostra zakonna z kancelarii Katedry Św. Jana na Starym Mieście podała fakty, które mogły dotyczyć pani Majchrzakowej: Maria Majchrzak, wdowa, zamieszkała na Krakowskim Przedmieściu pod numerem 52 (gdzie się znajduje kościół seminaryjny Wniebowzięcia NMP i Św. Józefa Oblubieńca) zmarła 15.08.1947 r. i została pochowana w Łodzi. Czy chodziło o tę samą osobę? Wiele przemawia za tym, że tak. Maria Majchrzak urodziła się w Łodzi w 1873. W roku 1947 miała więc 74 lata. Edward Kucharski napisał, że babcia Majchrzakowa była już bardzo stara. Zdjęcia Majchrzakowej z 1945 i 1946 roku wskazują, że mogła mieć wtedy około siedemdziesięciu lat. Zawsze pozostanie jednak cień niepewności, który rozwiać mogłyby dalsze poszukiwania. W Archiwum Państwowym w Łodzi przypuszczalnie znajduje się metryka urodzenia Marii Majchrzak w księgach parafii kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Alfred Kiss | Chaim Kozienicki | Abraham Koplowicz | Jehuda Lajb Lubiński | Józef Strumiński | Agata Wdowiak | Józefina Łapińska | Stanisław Karolczyk | Zofia Wocalewska | Joanna Skwarczyńska | Barbara Tatara | Jerzy Witold Jahn | Sebastian Grochala | Jan Gieryng | Antoni Koncman | Brajan Chlebowski | Ewa Brojer | Wojciech Sławiński | Karol Buhle | Bluma WajnOceń: Kazimiera Majchrzak