Abraham Koplowicz


Abraham (znany także jako Abramek) Koplowicz to postać, która pozostawiła trwały ślad w historii literatury żydowskiej. Urodził się 18 lutego 1930 roku w Łodzi, mieście, które w tamtych czasach było centrum kultury żydowskiej w Polsce.

Jako poeta, Koplowicz był więźniem getta łódzkiego, gdzie zmagał się z brutalną rzeczywistością swoich czasów. Jego życie tragicznie zakończyło się w sierpniu 1944 roku, kiedy to zginął w obozie Auschwitz-Birkenau.

Jego twórczość, choć krótka, jest świadectwem talentu oraz cierpienia, jakie towarzyszyło Żydom w czasie Holokaustu i stanowi ważny element dziedzictwa kulturowego, które warto pamiętać.

Życiorys

Abraham Koplowicz był synem Mendla, który urodził się w 1900 roku, oraz Jochwety Gitli, również urodzonej w 1900 roku. Już w młodym wieku, jako osadzony w getcie, aktywnie angażował się w życie codzienne, pracując w warsztacie szewskim.

Równocześnie prowadził osobisty dziennik twórczy, w którym notował swoje wiersze oraz satyryczne rysunki, utrwalając rzeczywistość getta oraz własne doświadczenia i emocje, co stanowiło dla niego formę ucieczki od brutalnej rzeczywistości otaczającego go świata.

Niestety, w sierpniu 1944 roku, Abraham, razem z matką, został deportowany do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau, gdzie niestety oboje zginęli w wyniku tragicznych wydarzeń, trafiając do komory gazowej.

Twórczość

Po zakończeniu II wojny światowej, ojciec Abrahama Koplowicza wrócił do Łodzi i odkrył zeszyt, w którym znajdowały się wiersze jego syna. Ten niezwykły zbiór wierszy został później przekazany do Instytutu Jad Waszem w Jerozolimie. Opracowanie tego dzieła wzięło na siebie przyrodni brat Koplowicza, Eliezer (Lolek) Grynfeld. Publikacja miała miejsce najpierw w Polsce dzięki staraniom Zbigniewa Dominiaka, który wydał tom „Abramka Koplowicza utwory własne. Niezwykłe świadectwo trzynastoletniego poety z łódzkiego getta” w 1993 roku. Następnie, w 1995 roku, dzieło to zostało przetłumaczone na język hebrajski przez Irit Amiel.

Na cmentarzu w Holonie znajduje się symboliczny grób Koplowicza. Oprócz tworzenia poezji, Abramek także rozwijał swoje umiejętności artystyczne w malarstwie.

Upamiętnienie

Władze miasta Łodzi postanowiły upamiętnić Abramka Koplowicza, nadając jego imię jednej z lokalnych ulic. To gest, który wyraża szacunek i pamięć o jego życiu oraz tragicznym losie.

Izraelski zespół Kerach 9 stworzył muzykę do wiersza „Marzenie”, którego autorem jest Abraham Koplowicz, a nagranie pojawiło się na ich albumie. W trakcie pierwszej trasy koncertowej po Polsce, zespół zorganizował szereg koncertów dedykowanych pamięci Abramka. W szczególności wyróżnione zostały koncerty w Łodzi oraz w Oświęcimiu, które miały miejsce podczas Life Music Festival. To jest istotny element upamiętnienia, zwłaszcza że Abraham został deportowany z Łodzi do Auschwitz, gdzie stracił życie.

Trasa koncertowa Kerach 9 miała miejsce w 70. rocznicę śmierci Abramka, co miało na celu szczególne podkreślenie jego pamięci i ożywienie historii ludzi, którzy przeszli przez takie dramatyczne doświadczenia. Kończąc trasę w 2024 roku, zespół dał szansę wielu osobom na refleksję nad przeszłością.

Warto też zaznaczyć, że podczas pierwszej pielgrzymki papieża Franciszka I do Ziemi Świętej, w trakcie wizyty w instytucie Jad Waszem, papież otrzymał w prezencie od dyrektora, Avnera Shaleva, replikę obrazu, który został namalowany przez Abrahama Koplowicza. Działania te pokazują, jak ważna jest pamięć o historii oraz artystach, którzy próbowali przekazać swoje emocje i doświadczenia poprzez sztukę.

Przypisy

  1. Presentation of gift from Avner Shalev to Pope Francis [online], Jad Waszem [dostęp 03.02.2023 r.]
  2. Page 4 – Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Instalacja Marzenie Abramka. Pamięci Abramka Koplowicza & Lolka Grynfelda [online], Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi [dostęp 03.02.2023 r.]

Oceń: Abraham Koplowicz

Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:9