Józefina Łapińska

---

Życiorys

Józefina Łapińska, córka Feliksa i Józefy ze Szczypińskich, rozpoczęła swoją harcerską przygodę w 1914 roku, przystępując do I Żeńskiej Drużyny Skautowej w Łodzi. Jej kariera w organizacji rozwijała się szybko, gdyż pełniła funkcje zastępowej, a następnie plutonowej. W listopadzie 1916 roku wzięła udział w zjeździe zjednoczeniowym polskich organizacji skautowych, a po tym wydarzeniu stała się liderką III Łódzkiej Drużyny Żeńskiej, którą prowadziła aż do 1919 roku.

Kontynuując swoją edukację, w 1919 roku rozpoczęła studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Tam też nie zaniechała działalności harcerskiej, włączając się w prace Komendy Okręgu oraz organizując XXI Drużynę im. Emilii Plater. Między 1920 a 1924 rokiem pełniła funkcję liderki V Hufca Żeńskiego, a także objęła stanowisko komendantki Pogotowia Harcerskiego w 1920. W 1921 roku zdobyła stopień przodownicy, a w następnym roku – podharcmistrzyni (zmieniony na harcmistrzyni).

Józefina brała udział w kursie instruktorskim w Rydzynie w 1921 roku, a w 1923 roku zajmowała się organizacją na szczeblu wyższym, stając się zastępczynią komendantki Chorągwi Warszawskiej Harcerek. W latach od 1922 do 1924 kierowała wydziałem organizacyjnym Głównej Kwatery Żeńskiej, a w 1926 roku współprowadziła oboz dla drużynowych w nowo powstałej Chorągwi Mazowieckiej.

Po ukończeniu studiów w 1924 roku rozpoczęła pracę jako nauczycielka, a jej kariery nauczycielskiej obejmowały szkoły w Wieleniu oraz w męskim gimnazjum w Łucku w roku szkolnym 1926/27. W latach 1927–1928 Józefina pracowała w Seminarium Nauczycielskim Polskiej Macierzy Szkolnej, a następnie została kierowniczką gimnazjum prewentoryjnego w „Orlim Gnieździe” w Sromowcach Wyżnych do 1929 roku. W tym samym roku podjęła pracę w Ostrowcu Świętokrzyskim, a w 1930 roku w Seminarium Nauczycielskim w Końskich.

W latach 1929–1934 była komendantką Kielecko-Radomskiej Chorągwi Harcerek ZHP, organizując obozy oraz kursy dla drużynowych. Od 1931 do 1939 roku pełniła funkcję komendantki stanicy i Szkoły Instruktorskiej Harcerstwa Żeńskiego na Buczu, gdzie zorganizowała VII Światową Konferencję Skautek w 1932 roku. Prowadziła także turnusy dla dzieci z rodzin dotkniętych bezrobociem oraz sanatoria dla dzieci zagrożonych gruźlicą, odgrywając kluczową rolę w działalności prefekcyjnej w regionie.

W latach 1931–1936 brała udział jako członkini Głównej Kwatery Harcerek ZHP oraz Naczelnej Rady Harcerek. Reprezentowała również ZHP w międzynarodowym ruchu skautowym. W 1938 roku została komendantką Pogotowia Harcerek, organizując szpitale oraz punkty wsparcia dla dzieci. Po kapitulacji Warszawy 28 września 1939 roku kontynuowała swoje działania, organizując zakład dla dzieci-ofiar wojny, działający pod wyjątkowym szyldem Polskiego Czerwonego Krzyża, co stanowiło ogromne wsparcie dla potrzebujących.

W 1940 roku zorganizowała kolonie letnie dla dzieci w ramach PCK oraz powołała w Warszawie ogniska prewentoryjne przy ośrodkach zdrowia. W czasie wojny pełniła aktywną rolę w konspiracyjnym harcerstwie, kierując działem opieki nad dziećmi oraz służby sanitarnej w Komendzie Pogotowia Harcerek. Używała fałszywego nazwiska „Jadwiga Ławińska”, aby przeżyć w trudnych czasach. Uczestniczyła także w tajnym nauczaniu na kompletach w Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego.

W trakcie powstania warszawskiego, Józefina kierowała Komendą Pogotowia Harcerek, organizując akcje pomocy dla niemowląt i punkt zbiorczy dla zaginionych dzieci. Po wojnie trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie, a po wyzwoleniu działała w Komitecie Opieki Społecznej w Krakowie jako naczelnik wydziału opieki nad dziećmi. Zakładała dla dzieci-ofiar wojny kilka placówek w regionie. Po wojnie, nie wróciwszy do harcerstwa, pracowała w Instytucie Higieny Psychicznej oraz w Instytucie Gruźlicy, organizując szkolenia dla personelu medycznego.

Józefina Łapińska, autorka takich prac jak „Harcerka na zwiadach”, nie zniknęła z pamięci swojego otoczenia. W dniu obchodów 80. rocznicy urodzin, zorganizowano zlot jej byłych współpracowniczek ze Szkoły Instruktorskiej na Buczu. Zmarła 31 lipca 1986 roku i została pochowana na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 52A-4-4).

Ordery i odznaczenia

Józefina Łapińska była osobą wyróżniającą się w swoim życiu, co potwierdzają otrzymane przez nią liczne odznaczenia i nagrody.

• złoty Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1931 roku,
• medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 13 stycznia 1955 roku.

---

Oceń: Józefina Łapińska

---