Maciej Ganczar

---

Życiorys

Maciej Ganczar zyskał wykształcenie na wielu prestiżowych uczelniach. W 1995 roku zakończył naukę w III Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Piotrkowie Trybunalskim. Po tym czasie, jego akademicka droga prowadziła go do Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, gdzie uzyskał dyplom w 1998 roku. Dwa lata później absolwował Uniwersytet Szczeciński, a wzbogacenie swej wiedzy kontynuował na Uniwersytecie Śląskim, na którego Wydziale Filologicznym w 2007 roku obronił pracę doktorską pisaną pod okiem Grażyny B. Szewczyk.

W 2020 roku podjął się studiów podyplomowych z glottodydaktyki, które ukończył w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W latach 2001–2005 pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim. Równocześnie, w latach 2001–2004, miał również zaszczyt prowadzić zajęcia na Akademii Medycznej w Warszawie. W 2010 roku rozpoczął współpracę z Università del Salento w Lecce, gdzie prowadził zajęcia aż do 2012 roku.

Od 2013 roku pełni funkcję kierownika Studium Języków Obcych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. W 2010 roku został rzeczoznawcą Ministerstwa Edukacji Narodowej, a w 2023 roku został członkiem Zespołu Języka w Medycynie, powołanego przez Radę Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Rok później dołączył do Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Maciej Ganczar jest również redaktorem naukowym wielu publikacji wydawanych przez ADiT, szczególnie związanych z niemieckim dramatem. W ramach swoich działalności, redaguje tomy literackie, teatralne oraz filmowe, które mają związek z medycyną. Jako pomysłodawca, wraz z Ireneuszem Gielatą i Moniką Ładoń, współredaguje serię naukową ars medica ac humanitas. W 2023 roku uruchomił nową serię Noctes Medicae, skupiającą się na powiązaniach między medycyną a humanistyką oraz redaguje serie podręczników akademickich English for Medical Professionals i Rudimenta Latinitatis Medicinalis.

Swoją działalność translatorską rozpoczął w 2008 roku, kiedy to opublikował w miesięczniku Odra opowiadanie „Ostatni wybuch manii wielkości” autorstwa Hermanna Brocha. Od tamtej pory, przetłumaczył wiele dramatów uznanych pisarzy niemieckojęzycznych, takich jak Hermann Broch, Ödön von Horváth, Arthur Schnitzler oraz Max Frisch. Jego prace obejmują również sztuki współczesnych dramaturgów, w tym Rolfa Hochhutha, Wilhelma Genazino, Andrei M. Schenkel, Kerstin Specht, Marca Beckera oraz Lukasa Holligera.

W 2011 roku, Ganczar stał się członkiem Międzynarodowej Grupy Roboczej Hermann Broch w Waszyngtonie. W tym samym roku został wybrany na przewodniczącego ogólnopolskiego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, a pełnił tę funkcję przez dwie kadencje do 2017 roku. Od 2015 roku jest również członkiem Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych oraz Stowarzyszenia Bristol. W 2019 roku dołączył do Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”.

Publikacje

Książki autorskie

Maciej Ganczar ma na swoim koncie istotne publikacje, w tym dwie znaczące książki. Po pierwsze, jego praca zatytułowana Historia literatury austriackiej została wydana przez PWN w 2016 roku w Warszawie. Następnie w 2015 roku, w niemieckim Frankfurt am Main, opublikował Romantische Künstlerfiguren in der Prosa von Peter Härtling, wydaną przez Peter Lang.

Podręczniki (wybór)

Wśród wielu podręczników stworzonych przez autora wyróżniają się następujące pozycje:

• Jak się pani dzisiaj czuje? – podręcznik do nauki medycznego języka polskiego jako obcego. Część 1. Poziom B1, Warszawa: PWN 2023,
• Niemiecki w praktyce ratownika medycznego, Warszawa: PZWL 2011,
• Hörverstehen: Podręcznik do nauki rozumienia ze słuchu + CD, Warszawa: Poltext 2010 (wyd. 2. popraw. 2017),
• Deutsch für Krankenpflege und Hebammenkunde: Język niemiecki dla pielęgniarstwa i położnictwa + CD, Warszawa: PZWL 2010,
• English for Business + CD, Warszawa: Poltext 2009,
• Prawo. Język niemiecki: Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne, Warszawa: Hueber Polska 2009,
• Jak pisać po niemiecku? Warszawa: Langenscheidt 2008,
• Medycyna. Język niemiecki: Ćwiczenia i słownictwo specjalistyczne, Warszawa: Hueber Polska 2007,
• Repetytorium leksykalne. Fachsprache Wirtschaft, Poznań: LektorKlett 2007,
• Repetytorium leksykalne. Język niemiecki, Poznań: LektorKlett 2006.

Słowniki

W jego dorobku znajdują się również wartościowe słowniki:

• Słownik medyczny angielsko-polski i polsko-angielski, Warszawa: Medipage 2017,
• Medycyna. Słownik kieszonkowy polsko-niemiecki, niemiecko-polski, Warszawa: Hueber Polska 2008.

Książki redagowane

Ganczar miał również okazję redagować ważne książki, w tym:

• Pandemia albo końcówka. Kulturowe świadectwa czasów zarazy, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2024 (współredaktorzy: Małgorzata Grzegorzewska, Ireneusz Gielata),
• Fragmenty dyskursu żałobnego, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2021 (współredaktorzy: Grzegorz Olszański, Monika Ładoń),
• Fragmenty dyskursu maladycznego, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria 2019 (współredaktorzy: Monika Ładoń, Ireneusz Gielata),
• Jeszcze raz o starości z chorobą: On Ageing and Illness, One More Time, Kraków: Homini 2019 (współredaktor: Hanna Serkowska),
• Medycyna w filmie, Kraków: Homini 2017 (współredaktor: Michał Oleszczyk),
• Medycyna w teatrze, Kraków: Homini 2017 (współredaktor: Krzysztof Rutkowski),
• Literatura piękna i medycyna, Kraków: Homini 2015 (współredaktor: Piotr Wilczek),
• Tłumacz i przekład – wyzwania współczesności, Katowice: ŚLĄSK 2013 (współredaktor: Piotr Wilczek),
• Rola tłumacza i przekładu w epoce wielokulturowości i globalizacji, Katowice: ŚLĄSK 2012 (współredaktor: Piotr Wilczek),
• Deutsche Grammatik für alle: Repetytorium gramatyczne języka niemieckiego nie tylko dla maturzystów, Warszawa: Poltext 2011.

Edycje krytyczne

Ganczar jest również autorem wielu edycji krytycznych, w tym:

• Max Frisch, Dramaty zebrane, t. 1 i 2, Warszawa: ADiT 2017,
• Arthur Schnitzler, Dramaty wybrane, t. 1 i 2, Warszawa: ADiT 2014,
• Ödön von Horváth, Dramaty zebrane, t. 1 i 2, Warszawa: ADiT 2012.

Artykuły (wybór)

W swojej karierze autor napisał także szereg artykułów, takich jak:

• Hermanna Brocha analiza faszyzmu, [w:] „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 41”, no. 3/2018, s. [7]–26 (współautor: Jakub Z. Lichański),
• W poszukiwaniu tożsamości – o dramatopisarstwie Maxa Frischa, [w:] M. Frisch, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2017, s. 5–41,
• „Lekarki” Rolfa Hochhutha na tle jego oskarżycielskiej twórczości literackiej, [w:] R. Hochhuth, Lekarki, Warszawa: ADiT 2016, s. 5–10,
• Aspekty medyczne i rewolucyjne w dramacie Woyzeck Georga Büchnera, [w:] Literatura piękna i medycyna, Kraków: Homini 2015, s. 121–140,
• Diagnozy wiedeńskiego lekarza albo dramaturgia Arthura Schnitzlera, [w:] A. Schnitzler, Dramaty wybrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2014, s. 5–33,
• „Przeciw głupocie i kłamstwu”, czyli dramaturgia Ödöna von Horvátha, [w:] Ö. von Horváth, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2012, s. 5–20,
• W kręgu samotności, czyli kilka słów o dramaturgii austriackiej, [w:] Antologia nowych sztuk austriackich autorów, Warszawa: ADiT 2012, s. 5–16,
• O dramaturgii Wilhelma Genazino na tle jego twórczości prozatorskiej, [w:] W. Genazino, Dobry Boże, spraw, żebym oślepł. Dramaty, Warszawa: ADiT 2011, s. 5–11,
• O Wolfie Wondratschku i jego Strażaku, [w:] „RED” 2/12 2010, s. 41–43,
• O mniej znanej dramaturgii niemieckiej, [w:] Współczesne sztuki młodych autorów niemieckich. Końce świata. Antologia, t. 2, Warszawa: ADiT 2010, s. 7–17,
• O uznanej dramaturgii niemieckiej, [w:] Współczesne sztuki uznanych autorów niemieckich. Zbliżenia. Antologia, t. 1, Warszawa: ADiT 2010, s. 9–18,
• Polsko-angielsko-niemiecki glosariusz pojęć literaturoznawczych, [w:] „Języki Obce w Szkole”, nr 3/2008, s. 150–159,
• O Hermanie Brochu i Mowie pożegnalnej Hitlera, [w:] „Odra” nr 5/2008, s. 36–38,
• „Ich finde um zu erfinden”. Peter Härtling im Gespräch mit Maciej Ganczar, [w:] „Studia niemcoznawcze”, Bd. XXXVII, Warszawa 2008, s. 305–308,
• Peter Härtlings Künstlerbiographie „Schumanns Schatten” – das Dokumentarische und das Fiktionale, [w:] „Studia niemcoznawcze”, Bd. XXXII, Warszawa 2006, s. 527–538,
• Der Künstler E.T.A. Hoffmann im Roman „Hoffmann oder Die vielfältige Liebe” von Peter Härtling. Vom Verarbeiten des Biographischen im literarischen Werk, [w:] „Studia niemcoznawcze”, Bd. XXXI, Warszawa 2005, s. 529–538,
• O potrzebie wydania materiałów dydaktycznych do nauki niemieckiego języka prawniczego, [w:] „Orbis Linguarum”, Vol. 29, Wrocław 2005, s. 431–440.

Przekłady literackie (wybór)

W ramach przekładów literackich Ganczar ma na swoim koncie m.in. następujące pozycje:

• Frisch Max, Andora. Sztuka w dwunastu obrazach, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2017, s. 189–273,
• Frisch Max, Rip van Winkle. Słuchowisko, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2017, s. 377–428,
• Frisch Max, Santa Cruz, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2017, s. 43–108,
• Hochhuth Rolf, Lekarki, Warszawa: ADiT 2016,
• Schnitzler Arthur, Partnerka, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2014, s. 417–434,
• Schnitzler Arthur, Literatura, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2014, s. 489–517,
• Schnitzler Arthur, Lalkarz, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2014, s. 601–620,
• Schnitzler Arthur, Mężny Kasjan, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2014, s. 621–639,
• Schnitzler Arthur, Rozmowa młodego krytyka ze starym, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 7–13,
• Schnitzler Arthur, Intermezzo, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 15–88,
• Schnitzler Arthur, Hrabianka Mizzi albo dzień z rodziną, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 89–122,
• Schnitzler Arthur, Godzina prawdy, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 369–398,
• Schnitzler Arthur, Wielka scena, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 399–440,
• Schnitzler Arthur, Święto Bachusa, [w:] tenże, Dramaty wybrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2014, s. 441–468,
• Horváth Ödön von, Głową w mur, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2012, s. 415–486,
• Horváth Ödön von, Pod pięknym widokiem, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 1, Warszawa: ADiT 2012, s. 23–90,
• Horváth Ödön von, Wieś bez mężczyzn, [w:] tenże, Dramaty zebrane, t. 2, Warszawa: ADiT 2012, s. 257–330,
• Genazino Wilhelm, Dobry Boże, spraw, żebym oślepł. Dramaty, Warszawa: ADiT 2011, (prem. pol.: Polskie Radio Program II, reż. Maciej Wojtyszko, 03.11.2012),
• Sréter Wolfgang, Dyrygent jazzowy, [w:] Współczesne sztuki młodych autorów niemieckich. Końce świata. Antologia, t. 1, Warszawa: ADiT 2010, s. 65–86, (prem. pol.: Polskie Radio Program III, reż. Karolina Kirsz, 09.04.2017),
• Broch Hermann, Rozgrzeszenie. Z powietrza wzięte. Dramaty, Warszawa: ADiT 2010,
• Współczesne sztuki młodych autorów niemieckich. Końce świata. Antologia, t. 2, Warszawa: ADiT 2010,
• Współczesne sztuki uznanych autorów niemieckich. Zbliżenia. Antologia, t. 1, Warszawa: ADiT 2010,
• Becker Marc, My w finale, Agencja Dramatu i Teatru ADiT,
• Wondratschek Wolf, Strażak, [w:] „RED” 2/12 2010, s. 44–49,
• Broch Hermann, Przemówienie radiowe do narodu niemieckiego, [w:] „Philology issue 2, Zeszyty Naukowe” 25/2010, s. 17–19,
• Broch Hermann, Ostatni wybuch manii wielkości. Mowa pożegnalna Hitlera, [w:] „Odra” nr 5/2008, s. 39–44.

---

Oceń: Maciej Ganczar

---