Hanna Tadeusiewicz, urodzona 19 października 1939 roku w Łodzi, jest wybitną postacią w świecie polskiej nauki. To nie tylko polonistka, ale także bibliolog oraz doświadczony bibliotekarz.
W swoim dorobku posiada tytuł profesora nauk humanistycznych, co podkreśla jej znaczenie w dziedzinie akademickiej. Specjalizuje się przede wszystkim w biografistyce bibliologicznej oraz czasopiśmiennictwie literackim, co czyni ją ekspertem w tych obszarach.
Życiorys
„Hanna Tadeusiewicz przyszła na świat w rodzinie inteligenckiej jako córka Romana i Walentyny Kostrzewskiej. Po ukończeniu szkoły średniej w 1958 roku podjęła studia z zakresu polonistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1963 roku z sukcesem obroniła pracę magisterską zatytułowaną Problematyka aktualna w twórczości Juliana Ursyna Niemcewicza, która została napisana pod czułym okiem prof. Anieli Kowalskiej.
Kariera zawodowa
Hanna Tadeusiewicz swoją karierę zawodową rozpoczęła w 1964 roku, podejmując pracę w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zaangażowanie w działalność naukową zaowocowało zatrudnieniem w Oddziale Prac Naukowych, gdzie do 1983 roku brała udział w pracach redakcyjnych przy Słowniku pracowników książki polskiej. W latach 1978–1982 piastowała funkcję kierownika Oddziału. Po przeniesieniu redakcji do Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego otrzymała nominację na stanowisko kierownika tej jednostki, które pełniła w latach 1990-2010.
W 1970 roku Tadeusiewicz uzyskała doktorat z nauk humanistycznych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jej praca doktorska, zatytułowana „Czasopisma warszawskie z lat 1825-1830 jako obraz życia literackiego stolicy przed powstaniem listopadowym”, była napisana pod kierunkiem profesor Anieli Kowalskiej. W 1972 roku zdała egzamin państwowy, dzięki czemu zdobyła tytuł bibliotekarza dyplomowanego.
W latach 1984-2013 była członkiem ministerialnej Komisji Egzaminacyjnej, zajmującej się przeprowadzaniem postępowania kwalifikacyjnego dla kandydatów na dyplomowanych bibliotekarzy oraz pracowników dokumentacji i informacji naukowej. W tym okresie pełniła różne funkcje, w tym zastępcy przewodniczącego (1996-1999) oraz przewodniczącego komisji (1999-2002, 2005, 2008).
W 1984 roku Tadeusiewicz uzyskała stopień doktora habilitowanego w zakresie nauki o książce oraz awansowała na stanowisko docenta w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego. Przez wiele lat kierowała tą jednostką, od 1987 do 2010 roku, co w znaczący sposób wpłynęło na rozwój jej szczególnego obszaru badań.
W latach 1984-1987 pełniła także rolę kierownika Zaocznego Studium Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej. W okresie 1990-1996 zasiadała w fotelu prodziekana Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. W 1991 roku dołączyła do Zespołu Kierunkowego Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w Centralnym Ośrodku Metodycznym Studiów Nauczycielskich Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie.
Rok 1993 przyniósł jej powołanie na członka Rady Naukowej Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Tadeusiewicz zyskała tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych w 1994 roku, a w 1995 roku otrzymała stanowisko profesora nadzwyczajnego. W 1997 roku została profesorem zwyczajnym.
Jej działalność naukowa obejmowała także prace w Komisjach Senackich Uniwersytetu Łódzkiego, w tym w Komisji Odwoławczej do Spraw Oceny Nauczycieli Akademickich (1994), Komisji do Spraw Nauczania i Spraw Studenckich (1996) oraz Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów (1999). Od 2000 roku pełniła funkcję jurora w Komisji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, przyznającej nagrody za najlepsze prace magisterskie, znane jako „Nagroda Młodych SBP”. Z kolei od 2002 roku była członkiem Komisji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, zajmującej się Nagrodą Naukową im. Adama Łysakowskiego.
W latach 2003-2008 przewodniczyła Radzie Bibliotecznej Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi. W 2008 roku uczestniczyła w pracach Rady Programowej Sesji Jubileuszowej z okazji 100 rocznicy śmierci Karola Estreichera, zorganizowanej przez Bibliotekę Narodową oraz Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Tadeusiewicz była także aktywna na scenie krajowej i międzynarodowej, uczestnicząc w licznych sesjach i konferencjach naukowych. Na emeryturę przeszła 1 X 2013 roku.
Praca i dorobek naukowy
Hanna Tadeusiewicz to wiodąca postać w biografistyce bibliologicznej oraz badaniach nad czasopiśmiennictwem literackim i prasą zawodową drukarzy polskich. Jej dorobek naukowy składa się z około 190 publikacji, które w znaczący sposób przyczyniły się do rozwoju tej dziedziny wiedzy.
W ramach swojej pracy naukowej prowadziła wiele działań technicznych, redakcyjnych oraz autorskich, w tym nad przygotowaniem Słownika pracowników książki polskiej, do którego opracowała blisko 200 haseł. Jej działalność obejmuje również liczne biogramy postaci związanych z książką.
Tadeusiewicz współpracowała z wieloma prestiżowymi redakcjami, takimi jak Polski słownik biograficzny, Encyklopedia wiedzy o książce, czy Słownik badaczy literatury polskiej, a także Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej: ziemi kaliskiej.
W zakresie jej publikacji znajduje się także praca pt. Straty osobowe księgarstwa polskiego w latach 1939–1945, która dokumentuje 264 biogramy księgarzy i wydawców polskich. Oprócz tego, opracowała sylwetki lekarzy, którzy związani byli z książką oraz Biblioteką Publiczną w Łodzi, a ich prace ukazały się w „Biuletynie Głównej Biblioteki Lekarskiej”.
Hanna Tadeusiewicz jest również autorką licznych wspomnień pośmiertnych, które były publikowane m.in. w „Sprawozdaniach z Czynności i Posiedzeń Naukowych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. W swoich badaniach poświęciła także uwagę historii polskich czasopism literackich, co zaowocowało zebraniem jak najlepszego materiału na temat czasopiśmiennictwa literackiego XIX wieku.
Jako badaczka specjalistycznych periodyków o tematyce drukarskiej, Tadeusiewicz wydała monografie dotyczące wielu przedwojennych tytułów z tej dziedziny. Od 1989 roku przewodniczyła zespołowi redakcyjnemu Bibliografii historii Kalisza.
W latach 1991–2004 pełniła funkcję redaktora czasopisma Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej oraz Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego – Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum. Dodatkowo, była członkinią redakcji serii wydawniczej Nauka – Dydaktyka – Praktyka, publikowanej przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.
Hanna Tadeusiewicz opracowała także spisy prac magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych z zakresu bibliotekoznawstwa, czasopiśmiennictwa i informacji naukowej, które zostały napisane w Uniwersytecie Łódzkim. Jest również recenzentem rozpraw doktorskich oraz habilitacyjnych, a także ocenia dorobek naukowy wniosków o tytuły profesorskie i wniosków o dotacje z Komitetu Badań Naukowych.
Praca dydaktyczna
W latach 1970–2014 Hanna Tadeusiewicz pełniła rolę wykładowcy, kładąc szczególny nacisk na przedmiot dotyczący historii książki, w ramach Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego.
W okresie swojej kariery prowadziła zajęcia również w ośrodkach kształcenia nauczycieli, szczególnie w Łowiczu oraz Piotrkowie Trybunalskim, gdzie rozpoczęła działalność dydaktyczną od 1975 roku.
Od 1985 roku pełniła funkcję konsultanta, wykładowcy oraz przewodniczącej Komisji Kwalifikacyjnej dla Bibliotekarzy Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Łodzi.
Hanna Tadeusiewicz jest także promotorem ponad 200 prac licencjackich oraz magisterskich, a także 11 doktoratów w dziedzinie bibliologii.
Stowarzyszenia i organizacje
Hanna Tadeusiewicz aktywnie uczestniczy w różnych stowarzyszeniach oraz organizacjach związanych z bibliotekarstwem i nauką, co ilustruje jej bogata historia zawodowa. Należy do Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (SBP), które jest aktywne od 1969 roku.
Od 1970 roku wiąże się z Łódzkim Towarzystwem Przyjaciół Książki, a od 1984 roku jest członkiem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (ŁTN), gdzie przez osiemnaście lat pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego oraz sekretarza Wydziału I. W latach 2005-2003 aktywnie współpracowała w tym stowarzyszeniu.
w skład jej działalności wchodzi również Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, do którego dołączyła w 1988 roku oraz Polskie Towarzystwo Bibliologiczne, którego członkinią jest od 1996 roku.
Dodatkowo, od 2005 roku, Hanna Tadeusiewicz bierze udział w Komisji Historii Książki i Bibliotek, która działa pod auspicjami Komitetu Nauk Historycznych Wydziału I Nauk Społecznych Polskiej Akademii Nauk.
Odznaczenia i nagrody
Hanna Tadeusiewicz otrzymała szereg uznawanych odznaczeń oraz nagród za swoje wybitne osiągnięcia w dziedzinie edukacji i kultury. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2009),
- Złoty Krzyż Zasługi (1987),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1996),
- Honorowa Odznaka Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (1999),
- Medal 50-lecia Uniwersytetu Łódzkiego (1995),
- Medal „Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwa i Nauki” (1987),
- Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego (1986),
- Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (1971, 1973),
- Nagroda Ministra Edukacji Narodowej (1998, 2002, 2005),
- Nagroda Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Łodzi (1980, 1988),
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1982),
- Nagrody Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za działalność naukową i dydaktyczną.
Publikacje
Oto wybrane publikacje autorstwa Hanny Tadeusiewicz, które stanowią istotny wkład w polską literaturę przedmiotu i historię druku.
- H. Tadeusiewicz: Drukarstwo polskie drugiej połowy XIX wieku w świetle fachowych czasopism drukarzy z lat 1872-1900: problematyka zawodowa i społeczna. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 1982,
- H. Tadeusiewicz, I. Treichel: Straty osobowe księgarstwa polskiego w latach 1939–1945. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1993,
- Słownik pracowników książki polskiej: suplement 2. Pod red. Hanny Tadeusiewicz. Warszawa: Wydaw. SBP, 2000,
- Słownik pracowników książki polskiej: suplement 3. Pod red. Hanny Tadeusiewicz. Warszawa: Wydaw. SBP, 2010,
- Słownik pracowników książki polskiej: suplement 4. Pod red. M. Rzadkowolskiej; zespół red. H. Tadeusiewicz, A. Walczak-Niewiadomska. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2016.
Przypisy
- E.E. Andrysiak E.E., A.A. Walczak-Niewiadomska A.A., Bibliografia prac Profesor Hanny Tadeusiewicz., [w:] Ludzie i książki: studia i szkice bibliologiczno-biograficzne: księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2011, s. 17-44, ISBN 978-83-62331-12-3, OCLC 804297682 [dostęp 20.11.2018 r.]
- E.E. Andrysiak E.E., Profesor Hannie Tadeusiewicz w 45-lecie pracy naukowej, [w:] Ludzie i książki : studia i szkice bibliologiczno-biograficzne : księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2011, s. 7-11, ISBN 978-83-62331-12-3, OCLC 804297682 [dostęp 20.11.2018 r.]
- A.A. Walczak-Niewiadomska A.A., Udział Profesor Hanny Tadeusiewicz w edycji Słownika pracowników książki polskie., [w:] Ludzie i książki: studia i szkice bibliologiczno-biograficzne: księga pamiątkowa dedykowana Profesor Hannie Tadeusiewicz, Łódź: Wydawnictwo Ibidem, 2011, s. 13-16, ISBN 978-83-62331-12-3, OCLC 804297682 [dostęp 20.11.2018 r.]
- M. Rzadkowolska, A. Walczak-Niewiadomska, Profesor Hanna Tadeusiewicz jako redaktor „Słownika pracowników książki polskiej”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum. Z. 16 (2010), s. 21-26
- E. Kristanova : Dorobek prasoznawczy Profesor Hanny Tadeusiewicz. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum. Z. 16 (2010), s. 27-34
- J. Konieczna : Profesor Hanna Tadeusiewicz jako wychowawca kilku pokoleń bibliotekarzy i kierownik Katedry Bibliotekoznawstwa UŁ. W: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum. Z. 16 (2010), s. 13-19
- Ewa Andrysiak, Hanna Tadeusiewicz - bibliotekarz i bibliolog : bibliografia publikacji 1966-2004, Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2004, ISBN 83-85638-58-X, OCLC 749562275 [dostęp 20.11.2018 r.]
- Profesor Hanna Tadeusiewicz. Red. Maria Wichowa. Łódź : Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2010
- Janusz J. Kapuścik, Współcześni uczeni polscy : słownik biograficzny / 4 S - Ż, Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2002, s. 455-456, ISBN 83-905295-7-2, OCLC 163134792 [dostęp 21.11.2018 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Aneta Stawiszyńska | Andrzej Dobek | Janusz Maciejewski | Karl Dedecius | Grzegorz Urbanek | Andrzej Bańkowski | Janina Strzelecka | Joanna Olenderek | Mieczysław Woźniakowski | Aleksander Edelman | Tomasz Tokarski | Lidia Groeger | Maciej Ganczar | Stefania Ulassowa | Dionizy Smoleński | Żanna Kormanowa | Jakub Litwin | Edward Rosset | Eleonora Bielawska-Batorowicz | Zdzisław KonickiOceń: Hanna Tadeusiewicz