Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego

Instytuty

Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego stanowi niezwykle istotną jednostkę naukowo-dydaktyczną, wchodzącą w skład Wydziału Filologicznego tej renomowanej uczelni. Jej historia sięga 1945 roku, kiedy to utworzono ją jako pierwszą w Polsce instytucję, która skoncentrowała się na badaniach dotyczących książek oraz bibliotek.

Katedra odegrała kluczową rolę w wprowadzeniu na polski rynek edukacyjny programu studiów z zakresu wiedzy o książce, co przyczyniło się do rozwoju tego obszaru jako odrębnej dziedziny akademickiej. Obecnie siedziba Katedry mieści się w nowoczesnym budynku Wydziału Filologicznego UŁ, który znajduje się przy ul. Pomorskiej 171/173 w Łodzi.

Warto podkreślić, że Katedra nie tylko prowadzi badania, ale również kształci studentów w zakresie informatyki bibliotekarskiej, co wpływa na rozwój zarówno akademicki, jak i zawodowy przyszłych specjalistów w tej konkurencyjnej dziedzinie.

Historia

W roku 1945 wybitny profesor Jan Muszkowski rozpoczął trudne zadanie organizacji Katedry, co zapoczątkowało intensywną działalność naukową, badawczą oraz dydaktyczną. W trakcie tych wczesnych lat zrealizowano istotny kamień milowy: w 1948 roku miała miejsce pierwsza w Polsce habilitacja w obszarze nauki o książce, którą przeprowadził Adam Łysakowski. Kolokwium habilitacyjne odbyło się 28 maja 1948 roku, a jego podstawą były prace: „Katalog przedmiotowy. Teoria” opublikowana w 1928 roku oraz „Katalog przedmiotowy. Podręcznik” z 1946 roku.

Po zmarciu Jana Muszkowskiego kierownictwo Katedry przejęła Helena Więckowska, a w tym okresie studia zostały wydłużone do pięciu lat. W roku akademickim 1969/1970 zainicjowano międzywydziałowe studia bibliotekoznawcze, a program kształcenia dostosowano do potrzeb rynku pracy. Od tego samego roku kierownikiem Katedry był Bolesław Świderski.

W kolejnych latach poszerzano ofertę edukacyjną Katedry w zależności od trybu i stopnia studiów. W 1977 roku wprowadzono kształcenie zaoczne, natomiast w 1980 roku rozpoczęto realizację studiów podyplomowych. W 1987 roku kierownictwo Katedry objęła Hanna Tadeusiewicz, która sprawowała tę funkcję aż do roku 2010. Jej następczynią została dr hab. prof. UŁ Jadwiga Konieczna.

W roku akademickim 2015/2016 uruchomiono nowy kierunek licencjacki: informacja w środowisku cyfrowym. Z kolei od 2019 roku Katedra prowadzi studia magisterskie na kierunku Informatologia z wykładem w języku angielskim. Z kolei od lipca 2016 r. jednostka funkcjonuje pod nazwą Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego.

Kierownicy Katedry

  • prof. dr Jan Muszkowski (1945-1953),
  • prof. dr Helena Więckowska (1953-1969),
  • prof. dr hab. Bolesław Świderski (1969-1987),
  • prof. dr hab. Hanna Tadeusiewicz (1987-2010),
  • dr hab. Jadwiga Konieczna (2010-2015),
  • dr hab. Mariola Antczak (od 2015).

Dydaktyka

Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego przywiązuje dużą wagę do wysokiej jakości dydaktyki. Programy studiów są dostosowane do aktualnych potrzeb rynku oraz wymagań akademickich. W ramach oferty dydaktycznej, Katedra prowadzi zajęcia na studiach stacjonarnych pierwszego i drugiego stopnia, które kierowane są na studia z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa (INiB). Od roku akademickiego 2015/2016 wprowadzono dodatkowy kierunek studiów, mianowicie informację w środowisku cyfrowym (IŚC), również na poziomie licencjackim.

Studenci mają możliwość korzystania z programów wymiany międzynarodowej w ramach Erasmus+, co otwiera przed nimi szereg nowych perspektyw. W ramach tego programu istnieje możliwość wyjazdu do takich krajów jak Norwegia (Oslo), Czechy (Opawa) czy Chorwacja (Zagrzeb). Wyjazd ten może obejmować cały rok akademicki lub jeden semestr, który studenci mogą wybrać pomiędzy semestrem zimowym a letnim.

Kierunek studiówINiB (Licencjat)INiB (Magister)IŚC
Rodzaj studiówLicencjackieMagisterskieLicencjackie
System studiówStacjonarneStacjonarneStacjonarne
SpecjalizacjeSpecjalizacja pedagogiczna
(opcjonalnie)		Specjalizacje: biblioteki publiczne,
biblioteki naukowe,
broker informacji
(minimum 1 obowiązkowa)		Specjalizacje: wirtualne instytucje książki,
zarządzanie informacją
(minimum 1 obowiązkowa)
Kwalifikacje zawodoweBibliotekarz w różnych typach bibliotek, profesjonalista w centrach informacyjnych, instytucjach wydawniczych, księgarniach, wykwalifikowany pracownik w sektorze kultury i mediówBibliotekarz w różnych typach bibliotek oraz innych instytucjach kultury, profesjonalista w centrach informacji, instytucjach gromadzących i przetwarzających informacje, wykwalifikowany pracownik w instytucjach wydawniczych i księgarskich, broker informacjiArchitekt dokumentów elektronicznych, analityk informacji i raportów medialnych, specjalista ds. zarządzania informacją, specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, broker informacji, pracownik wydawnictwa i księgarni

Warto zaznaczyć, że siatka przedmiotowa jest dostosowywana do poziomu, na którym dany student aktualnie się znajduje. Aby zaliczyć studia za granicą, studenci muszą zdobyć odpowiednią liczbę punktów wskazanych w dokumentach wymaganych przed wyjazdem. Zaliczenie cyklu odbywanego w innym kraju równoważne jest z zaliczeniem go w Polsce, z zastrzeżeniem, że niektóre przedmioty mogą wymagać dodatkowego egzaminu w naszym kraju, szczególnie w przypadku specjalizacji, takim jak egzamin specjalizacyjny na brokerów informacji, który dotyczy studiów magisterskich.

Obowiązkowe praktyki zawodowe, które są częścią programu nauczania, również mogą być realizowane w instytucjach zagranicznych, co stanowi doskonałą okazję do zdobywania doświadczenia w międzynarodowym środowisku.

Samodzielni pracownicy naukowi

W Katedrze pracuje siedmioro samodzielnych pracowników naukowych, którzy odgrywają kluczową rolę w działalności dydaktycznej oraz badawczej. Oto oni:

Pracownia Słownika pracowników książki polskiej

Od 1992 roku, w ramach Katedry Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego, działa Pracownia Słownika pracowników książki polskiej. Jej głównym zadaniem jest stworzenie unikalnego i kompleksowego Słownika pracowników książki polskiej.

Początkowo funkcję kierownika Pracowni pełniła prof. dr hab. Hanna Tadeusiewicz. W 2010 roku, kierownictwo nad Pracownią przejęła dr Magdalena Rzadkowolska. Aktualnie, od 2019 roku, na czoło zespołu staje dr Agata Walczak-Niewiadomska.

Koło Naukowe Bibliotekoznawców UŁ

Koło Naukowe Bibliotekoznawców na Uniwersytecie Łódzkim zostało utworzone na początku nowego tysiąclecia, a dokładniej w 2000 roku, dzięki inicjatywie profesora Janusza Dunina. Jego współtwórcą i pierwszym opiekunem koła był mgr Jacek Ladorucki, który pełnił tę funkcję przez osiem lat, aż do 2008 roku. Główne założenia działalności tego ciała akademickiego obejmują kilka istotnych celów, w tym:

  • rozszerzanie wiedzy z zakresu bibliotekoznawstwa, informacji naukowej oraz bibliologii,
  • podejmowanie działań badawczych i popularyzacja zdobytej wiedzy,
  • integrowanie studentów kierunku Informacja Naukowa i Bibliotekoznawstwo.

W latach 2008-2017 obowiązki opiekuna koła pełnił dr Zbigniew Gruszka. Na początku roku 2015 Koło Naukowe Bibliotekoznawców dysponowało niemal dwudziestoma członkami, wśród których byli nie tylko studenci kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo, ale również studenci innych specjalizacji na Wydziale Filologiczny UŁ, najczęściej z filologii angielskiej.

W roku akademickim 2014/2015 czasopismo wydawane przez koło, pod tytułem „Nieczytelna Sygnatura”, przeszło istotne zmiany. Wprowadzono nową wersję elektroniczną, która zastąpiła wcześniej publikowaną wersję papierową, dostępną od 2005 roku. Aktualnym opiekunem Koła Naukowego jest mgr Michał Żytomirski, który jest również doktorantem oraz wykładowcą w Katedrze.

Działalność konferencyjna i popularyzująca naukę organizowana przez katedrę

Konferencja naukowa „Kultura Czytelnicza Młodego Pokolenia”

Organizowana co dwa lata, międzynarodowa konferencja jest doskonałą platformą do wymiany myśli i doświadczeń między naukowcami z różnych zakątków świata. W jej ramach uczestniczą badacze z takich krajów jak Czechy, Norwegia, Słowenia, Nepal czy Gwatemala. Jesienna edycja przyciąga wielu pasjonatów literatury oraz badań nad kulturą czytelniczą, a wydarzenie to odbywa się w Pałacu Izraela Poznańskiego, który stanowi niezwykłe tło dla tych dyskusji.

Olimpiada Bibliologiczna i Informatologiczna

Inicjatywa ta ma na celu wzbogacenie wiedzy uczniów szkół średnich w zakresie bibliologii oraz informatologii. Pierwsze zmagania odbyły się w roku szkolnym 2013/2014 i od tamtej pory olimpiada cieszyła się dużym zainteresowaniem młodzieży. Proces rekrutacji do olimpiady składa się z trzech etapów, z których pierwszy polega na stworzeniu eseju na zadany temat i przesłaniu go do organizatorów. Na podstawie nadesłanych prac, komisja wybiera uczniów do drugiego etapu, który jest w formie pisemnego egzaminu.

W etapie tym uczestnicy konkurują w jednym miejscu, a na 16 osób, które przeszły do finału, czeka niesamowite doświadczenie w siedzibie katedry w kwietniu. Niestety, po 6 edycjach, wyażających liczne zainteresowanie, olimpiada została zawieszona w 2019 roku, osiągając prawie 600 uczestników w całej historii.

Współpraca z instytucjami

Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego angażuje się w współpracę z wieloma instytucjami, co przyczynia się do wzbogacenia jej oferty oraz wzajemnych korzyści z zakresu wymiany wiedzy i doświadczeń. Poniżej przedstawiamy listę kluczowych partnerów:

Taka współpraca stwarza nowe możliwości rozwoju badań oraz wymiany doświadczeń, co jest nieocenione zarówno dla studentów, jak i dla kadry naukowej.

Przypisy

  1. Zmieniamy się!. [dostęp 12.11.2016 r.]
  2. Hanna Tadeusiewicz: Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego (1945/1946 – 2005/2006): szkic do historii, [w:] Historia i współczesność w badaniach bibliologicznych: z prac Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź: Ibidem, 2007 r.
  3. J. Kita, S.Pytlas, Uniwersytet Łódzki w latach 1945-1995. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1996 r., s. 172.
  4. a b Informacja w środowisku cyfrowym. [dostęp 27.01.2015 r.]
  5. Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo studia stacjonarne pierwszego stopnia. [dostęp 27.01.2015 r.]
  6. Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo studia stacjonarne drugiego stopnia. [dostęp 27.01.2015 r.]
  7. Program ERASMUS. [dostęp 27.01.2015 r.]
  8. Erasmus +. Przewodnik po programie. [dostęp 27.01.2015 r.]
  9. Pracownia „Słownika pracowników książki polskiej”. [dostęp 27.01.2015 r.]
  10. Koło Naukowe Bibliotekoznawców Uniwersytetu Łódzkiego. [dostęp 27.01.2015 r.]
  11. III Międzynarodowa Konferencja „Kultura czytelnicza młodego pokolenia”. [dostęp 27.01.2015 r.]
  12. Kultura czytelnicza młodego pokolenia. Logistyka – miejsce obrad. [dostęp 27.01.2015 r.]
  13. O Olimpiadzie. [dostęp 27.01.2015 r.]
  14. Etapy Olimpiady. [dostęp 27.01.2015 r.]
  15. a b Pracownicy Katedry Informatologii i Bibliologii. [dostęp 16.05.2018 r.]

Oceń: Katedra Informatologii i Bibliologii Uniwersytetu Łódzkiego

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:5