Stefania Ulassowa

Nauka i edukacja

Stefania Ulassowa, z domu Bergel, to postać o niezwykłym wkładzie w edukację dzieci i młodzieży z problemami słuchu. Urodziła się 20 marca 1897 roku w Łodzi, gdzie także spędziła całe swoje życie, aż do śmierci 20 lutego 1976 roku.

Była wybitną nauczycielką i pedagogiem specjalnym, a zarazem pionierką w zakresie nauczania osób głuchych w Łodzi. Jej praca na rzecz edukacji niesłyszących była nieoceniona, a dzięki jej wysiłkom powstały placówki, które stały się wzorem do naśladowania w tej dziedzinie.

Jako kierowniczka i dyrektorka szkół dla dzieci i młodzieży głuchej, Ulassowa podejmowała działania mające na celu wspieranie i integrację osób niesłyszących w społeczeństwie, co czyni ją ważną postacią w historii polskiej edukacji specjalnej.

Życiorys

Stefania Ulassowa, wybitna postać w historii edukacji głuchych w Polsce, rozpoczęła swoją edukacyjną drogę przed I wojną światową, kończąc gimnazjum oraz kurs buchalteryjny w Łodzi. Po zdobyciu wykształcenia, objęła stanowisko nauczycielki języka polskiego w żydowskiej szkole dla dzieci niesłyszących, w której pracowało jedynie dwóch nauczycieli.

W 1915 roku rozpoczęła pracę w nowo utworzonej przez Stowarzyszenie Głuchoniemych „Wzajemność” chrześcijańskiej szkole dla głuchych, gdzie pod kierownictwem ks. Kajetana Nasierowskiego (1889-1937) zyskała uznanie. Oprócz niej w gronie nauczycieli byli m.in. Stanisław Lipiński, który jako niesłyszący absolwent Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie nauczał rachunków, oraz Maria Zimowska, siostra dyrektora gimnazjum w Łodzi, która zajmowała się nauką pisania.

Ullasowa odgrywała kluczową rolę w nauczaniu wymowy u swoich uczniów: „Godzinami stałam w domu przed lustrem i sama na sobie uczyłam się jak powinien wyglądać układ ust i narządów artykulacyjnych przy wymawianiu poszczególnych głosek, aby nabytą w ten sposób umiejętność przekazać następnie dzieciom” – wspominała w wywiadzie dla „Świata Głuchych” w 1967 roku.

W 1917 roku odbyła szereg praktyk w Instytucie Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie, a w 1931 roku, z powodu problemów zdrowotnych, przeszła na rentę chorobową. Mimo tego, kontynuowała pracę w szkole wieczorowej dla głuchych oraz aktywnie uczestniczyła w działaniach Towarzystwa Opieki nad Chrześcijańską Młodzieżą Głuchoniemą w Łodzi. W latach 30. XX wieku była członkiem Zarządu wspomnianego towarzystwa. Po zakończeniu II wojny światowej zaangażowała się w działalność Polskiego Związku Głuchych (PZG), gdzie pracowała w Poradni, koncentrując się na przygotowaniu dzieci przedszkolnych do nauki w szkole dla głuchych.

Podczas okupacji hitlerowskiej, po zamknięciu szkoły przez Niemców, współpracowała z nauczycielkami Marią Zimowską i Marią Rydzową, pomagając głuchym wychowankom w obliczu zagrożenia ich życia. Po wojnie, w 1945 roku, Stefania wróciła do nauczania, a w szkole wprowadzono różne kierunki zawodowe, takie jak krawiectwo, szewstwo i stolarstwo. Utworzono także wieczorową szkołę podstawową oraz internat.

W 1950 roku placówka przekształciła się w Państwowy Zakład dla Dzieci Głuchych w Łodzi Nr 1, a w 1951 roku Ulassowa objęła kierownictwo wieczorowej szkoły z warsztatami noszącymi nazwę Szkoły Zawodowej Nr 3. W 1960 roku została dyrektorem Państwowego Zakładu Wychowawczego Nr 2 dla Młodzieży Głuchej, z jednoczesnym kierowaniem Szkołą Zawodową Nr 3.

Stefania przeszła na emeryturę w 1963 roku, lecz do 1965 roku jeszcze pracowała w niepełnym wymiarze etatu oraz w Poradni prowadzonej przez Polski Związek Głuchych. Jej prace oraz wspomnienia posłużyły jako materiał do „Monografii Zakładu dla Dzieci Głuchych w Łodzi” autorstwa Jerzego Wasiaka. Uhonorowano ją wieloma odznaczeniami, takimi jak Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1961), Medal 10-lecia Polski Ludowej oraz Złota Odznaka Honorowa Polskiego Związku Głuchych.

W dniu 5 lutego 1918 roku Stefania zawarła związek małżeński z Bolesławem Ulassem, muzykiem i dyrygentem wielu chórów, w tym chóru katedralnego w Łodzi. Mieli trzech synów: Jerzego, Janusza i Zbigniewa. Jej siostra, Irena Braksator, również była zaangażowana jako nauczycielka w szkole dla głuchych w Łodzi.

Stefania Ulassowa zmarła i została pochowana na Starym Cmentarzu w Łodzi, przy ul. Ogrodowej. Na jej pogrzebie pożegnał ją Jerzy Wasiak, wieloletni współpracownik oraz dyrektor szkoły dla głuchych. O jej życiu planuje się opublikowanie biogramu w Polskim słowniku biograficznym, co będzie należnym uznaniem dla jej ogromnego wkładu w edukację i wsparcie społeczności głuchych w Polsce.

Przypisy

  1. A. Stawiszyńska, Szkolnictwo osób niesłyszących w Łodzi w czasie I wojny światowej. „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne” 38, 2017 r.
  2. 100 lat ruchu społecznego głuchych na ziemi łódzkiej, red. S. Mizerski, D. P. Rzeźniczak. Łódź: Polski Związek Głuchych, Oddział Łódzki, 2009 r., s. 62, ISBN 978-83-920424-9-5.
  3. J. Niedzielska, Stefana Ulassowa wieloletnia zasłużona nauczycielka głuchych. „Świat Głuchych” 5, 1967 r.
  4. „Dziennik Łódzki” 2, 1961 r.
  5. M.P. z 1955 Nr 79, poz. 951.
  6. Polski słownik biograficzny Planowane hasła.

Oceń: Stefania Ulassowa

★★★★★
Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:20