Maurycy Ignacy Poznański

---

Życiorys

Chłopięcy okres edukacji Maurycego Ignacego Poznańskiego przypadł na jego lata spędzone w szkole średniej w Łodzi. Po zakończeniu nauki podjął studia, które rozpoczął w Berlinie, gdzie skupił się na naukach politycznych. Z dużym zaangażowaniem dążył do zdobycia wiedzy, co zaowocowało uzyskaniem stopnia doktora filozofii na uniwersytecie w Monachium.

Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego

W roku 1909 dołączył do zarządu rodzinnej firmy, znanego Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego. W 1919 zasiadł w radzie spółki, a niecały rok później przeszedł do jej rady nadzorczej. W 1924 firma zawarła umowę z włoskim holdingiem, Società Italiana Commercio Materie Tessili (Sicmat), który udzielił pożyczki o wysokości 18% rocznie oraz zastrzegł sobie wyłączność w dostawach bawełny z USA. Sytuacja finansowa biznesu stawała się coraz bardziej krytyczna, co jeszcze bardziej komplikował konflikt wewnętrzny wśród członków zarządu. Od stycznia 1929, włoski bank Banca Commerciale Italiana stał się wierzycielem zakładów, zastępując wcześniej bank Sicmat, który upadł. W odpowiedzi na trudności, akcjonariusze utworzyli Syndykat Akcjonariuszy Spółki Akcyjnej Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego, podejmując decyzję o kontynuowaniu działalności. Współpracowali z Stanisławem Sebastianem Lubomirskim oraz Andrzejem Wierzbickim, by renegocjować warunki z włoskim bankiem, co prowadziło do tzw. „umowy mediolańskiej”. Ta umowa zaowocowała emisją uprzywilejowanych akcji, z których 1800 zostało zakupionych przez holding związany z BCI, a 800 przez rodzinę Poznańskich. Syndykat oddał 5 tysięcy akcji zwykłych do depozytu Banku Handlowego, pozostawiając je do dyspozycji włoskiego banku. Takie posunięcie wzmacniało włoski bank jako głównego akcjonariusza w łódzkiej spółce, co z upływem lat prowadziło do przekształcenia jej na własność włoską. Od 1937 Maurycy Ignacy pełnił rolę wiceprezesa, reprezentując polskich akcjonariuszy w spółce, która była zdominowana przez włoskich inwestorów.

Koncern „Republika”

Był także jednym z założycieli akcyjnego wydawnictwa prasowego „Republika”, w towarzystwie takich osób jak dziennikarz Władysław Polak, Leszek Kirkień, Marian Nusbaum-Ołtaszewski oraz Sergiusz Cynamon, przedsiębiorca kinowy. Kapitał początkowy osiągnął 5 milionów marek polskich, a formalne zawiązanie spółki miało miejsce 23 stycznia 1923 roku. Pierwszy numer gazety, która początkowo nazywała się „Republika”, został wydany 6 stycznia 1923 roku; w 1925 zmieniono nazwę na „Ilustrowana Republika”. Tytuł ten miał na celu poruszanie kwestii politycznych, społecznych oraz literackich, adresując treści przede wszystkim do kręgów przemysłowych i handlowych. Z biegiem lat koncern rozwijał swoją ofertę o nowe tytuły, w tym liczne dodatki: „Panorama”, „Republika dla Dzieci”, „Dodatek Literacko-Naukowy”, „Kurier Handlowy”, a także niezależne dzienniki — „Express Ilustrowany”, „Express Wieczorny Ilustrowany” oraz „Gazeta za 5 groszy dla Wszystkich”. W 1932 wydawany przez spółkę „Express” miał niemal 20 różnych mutacji dostępnych w kraju. Od 1935 roku firma rozwijała także zeszyty powieściowe, które osiągały nakład 50–60 tysięcy egzemplarzy. Po przeprowadzeniu modernizacji drukarni w 1937 roku uruchomiono wydawanie popularnych tygodników ilustrowanych. W tym okresie spółka „Republika” była największa w Polsce w branży prasowej, emitując 13 stałych tytułów w 1938 roku.

Maurycy Ignacy pełnił rolę prezesa koncernu „Republika” od 1923 do 1925, a także od 1931 do 1939 roku. Formalnie nie wiązał się z żadną partią polityczną, ale orientował się w stronę centrolewicową, a później zbliżył się do Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Prowadził także publicystykę dotycząca polityki i gospodarki, publikując książki takie jak: „Współczesna polityka Anglii i jej znaczenie dla Polski” (1921), „Polityka radykalnego centrum w Polsce” (1922), oraz „O ideę państwową w przemyśle polskim” (1933). Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku, aby uciec przed niemieckim zagrożeniem, udał się do Wilna, gdzie w 1941 roku, po wkroczeniu okupanta, został przez Niemców rozstrzelany.

Publikacje

Maurycy Ignacy Poznański był autorem wielu znaczących prac, które miały na celu analizę oraz interpretację istotnych kwestii politycznych dotyczących Polski i jej relacji ze światem. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego kluczowych publikacji:

• Współczesna polityka Anglii i jej znaczenie dla Polski (1921),
• Polityka radykalnego centrum w Polsce (1922),
• O ideę państwową w przemyśle polskim (1933).

---

Oceń: Maurycy Ignacy Poznański

---