Karol Scheibler III

---

Życiorys

Karol Scheibler III był synem Karola Scheiblera II oraz Anny Julii Melanii, córki Ludwika Grohmana. Jako wnuk Karola Scheiblera I, uczył się w gimnazjum łódzkim, lecz wkrótce przeniósł się do Liceum Imperatorskiego w Carskim Siole, które ukończył w 1907 roku, zdobywając złoty medal oraz przydział do Lejbgwardii Pułku Grodzieńskiego. Po tych wydarzeniach rozpoczął naukę na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie, gdzie zakończył studia w 1911 roku. Po ukończeniu edukacji odbył praktyki w fabrykach włókienniczych w Liverpoolu, Bremie oraz w Czechach. W 1913 roku wrócił do Łodzi, by objąć stanowisko dyrektora naczelnego w zakładach włókienniczych spółki akcyjnej Scheiblerów – Towarzystwie Akcyjnym Manufaktur Bawełnianych Karola Scheiblera.

W obliczu wybuchu I wojny światowej starał się ochronić zakłady przed dewastacją ze strony wojsk niemieckich. Niestety, w wyniku rekwirowania, fabryka poniosła ogromne straty, które szacowano na około 20 milionów złotych, co w efekcie doprowadziło do zawieszenia produkcji od 1916 roku. Podczas wojny Scheibler prowadził działania w Głównym Komitecie Obywatelskim miasta Łodzi oraz współorganizował milicję obywatelską, jednocześnie podejmując rozmowy z władzami okupacyjnymi w celu obrony przemysłu. Od 1915 roku był aktywnym członkiem Łódzkiego Komitetu Giełdowego, biorąc na siebie odpowiedzialność poręczania bonów pieniężnych.

W związku z wojennymi stratami, w latach 1918-1921 dążył do utworzenia trustu w łódzkich przedsiębiorstwach w celu zmonopolizowania przemysłu bawełnianego w Polsce. Niestety, jego starania napotkały trudności z powodu braku zainteresowania niektórych firm, zwłaszcza zakładów Izraela Poznańskiego. W 1921 roku, razem z wujem Henrykiem Grohmanem, wstąpił do zarządu Zjednoczonych Zakładów Przemysłowych K. Scheiblera i L. Grohmana, S.A., gdzie rodzina Scheiblerów posiadała dwie trzecie akcji. Na początku kapitał zakładowy spółki wynosił 40,2 miliona złotych, ale do 1928 roku wzrósł do 69 milionów złotych. W latach 1919-1925 Scheibler zarządzał powojenną odbudową zakładów, co przyczyniło się do umocnienia pozycji firmy w polskim przemyśle bawełnianym. W skład imperium Scheiblerów wchodziło pięć przędzalni, dysponujących 246 600 wrzecionami, które produkowały rocznie 12 milionów kilogramów przędzy, a także cztery tkalnie z 6106 krosnami, które wytwarzały 90 milionów metrów kwadratowych tkanin. Dodatkowo, firma posiadała trzy zakłady wykończalnicze. W 1927 roku wartość produkcji osiągnęła 89,7 miliona złotych, a zakłady Scheiblerów zatrudniały 9373 pracowników.

Ponadto, Karol Scheibler angażował się we władzach innych przedsiębiorstw. Od 1914 roku zasiadał w radzie nadzorczej Towarzystwa Górniczo-Przemysłowego Saturn, które prowadziło trzy kopalnie – Saturn w Czeladzi, Jowisz w Wojkowicach oraz Mars w Łagiszy, produkującłącz 1,6 miliona ton węgla, z którego znaczna część trafiała do Łodzi. W latach 1922-1934 był prezesem rady nadzorczej Spółki Akcyjnej Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich, która z jego inicjatywy utworzyła w 1923 roku wytwórnię wagonów towarowych w Ostrowcu Świętokrzyskim, a w 1934 roku przejęła Warszawską Spółkę Akcyjną Budowy Parowozów. W 1920 roku, razem z Leonem Herbstem oraz Ludwikiem Pogorzelskim, założył Warszawsko-Łódzkie Towarzystwo Handlowe S.A. W 1922 roku wszedł w skład rady nadzorczej Zakładów Przemysłu Włókienniczego Józef Richter S.A. w Łodzi oraz zastąpił ojca w radzie nadzorczej Banku Handlowego w Łodzi. Był także wiceprezesem Gdańskiego Banku Handlowo-Przemysłowego i prezesem Banku Międzynarodowego w Warszawie. W 1923 roku objął funkcję jednego z członków rady nadzorczej Spółki Akcyjnej Siła i Światło, a rok później został wiceprezesem Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń. Ponadto, w 1928 roku, wspólnie z Edwardem Ulmanem, Maksem Kernbaumem oraz G. Geyerem, utworzył Towarzystwo Budowy Domków Robotniczych S.A., w którym objął stanowisko prezesa. W 1920 roku przyjął funkcję członka zarządu Związku Przemysłu Włókienniczego, a w 1933 roku został jego prezesem. W 1929 roku przyczynił się do powstania Izby Przemysłowo-Handlowej w Łodzi, a w 1932 roku wszedł w skład Rady Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. Dodatkowo, był zastępcą komendanta Łódzkiej Ochotniczej Straży Ogniowej, a także założycielem i prezesem łódzkiego Automobil-Klubu oraz wiceprezesem Łódzkiego Klubu Lawntenisowego 1913.

Pomimo niemieckiego pochodzenia, Karol Scheibler III zawsze podkreślał swoje polskie korzenie. W swoim domu często gościł nuncjusza Achille Rattiego, który później został Papieżem Pius XI. Zmarł w trakcie służbowej podróży do Anglii i został pochowany w Kaplicy Scheiblerów.

Życie prywatne

Jego żoną była Jadwiga Paulina z Richterów (ur. w 1890 roku), córka Reinholda Richtera i wnuczka Józefa Richtera. Mieli razem troje dzieci:

• Karola Eryka Hubertusa Scheiblera (ur. w 1919),
• Mirę Wierę Urszulę Eisenbraun (ur. w 1919),
• Barbarę Ksenię Flacker (ur. w 1922).

---

Oceń: Karol Scheibler III

---