Henryk Grohman

---

Życiorys

Henryk Grohman był najstarszym synem Ludwika, który po zgonie swojego ojca przejął dowództwo w rodzinnej firmie. Jego rządy przyniosły liczne zmiany, a on sam odegrał kluczową rolę w jej rozwoju, przeobrażając ją w nowoczesny wielowydziałowy kombinat włókienniczy. Fokusem rozbudowanej fabryki była ogromna tkalnia mechaniczna położona przy ul. Targowej. Do jej wejścia prowadziła imponująca brama, która w potocznej mowie znana była jako „Beczki Grohmana”. Te symboliczne elementy stały się nieodłącznym znakiem nie tylko przedsiębiorstwa, ale także całej Łodzi przemysłowej.

W 1889 roku działalność Grohmanów przekształciła się w akcyjną spółkę „Towarzystwo Akcyjne Zakładów Przemysłowych Ludwika Grohmana”. Częścią bogatego „królestwa Grohmanów” były również liczne pałace i wille, które kolejni członkowie rodziny projektowali i rozbudowywali. W 1881 roku, naprzeciw domu Traugotta Grohmanna oraz fabryki, wybudowano neorenesansową willę, której architektem był Hilary Majewski. W 1892 roku Henryk Grohman zamieszkał w innej willi, usytuowanej przy ulicy Tymienieckiego 24.

W styczniu 1917 roku, w wyborach do Rady Miejskiej w Łodzi, Henryk uzyskał mandat radnego występując z listy Komitetu Wyborczego Pięciu Zrzeszeń Przemysłu i Handlu. Ponadto był członkiem Komitetu Ofiary Narodowej Tymczasowej Rady Stanu, a w 1918 roku Rada Regencyjna mianowała go na członka Rady Stanu. W 1921 roku, w wyniku fuzji fabryki Scheiblerów z zakładami Grohmanów, powstał największy kompleks przemysłowy w Łodzi – „Zjednoczone Zakłady Włókiennicze Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana – Spółka Akcyjna w Łodzi”.

Henryk Grohman był znany jako mecenas kultury – jego zainteresowania obejmowały zarówno polską, jak i obcą grafikę oraz sztukę orientalną. Artystów, których zapraszał do swojego domu, przyjmował z otwartymi ramionami, organizując w sali balowej koncerty fortepianowe, w których występowali tacy geniusze jak Paderewski, a także zjawiskowy Witkacy. Grohman był także renesansowym znawcą sztuki i zbieraczem. Jego cenny zbiór egzotycznych instrumentów muzycznych przekazał na rzecz Muzeum Etnograficznego w Warszawie, które tragicznie spłonęło w 1939 roku. Skrzypce Stradivariusa, które zdeponował w Muzeum Narodowym, zostały zagrabione przez Rosjan pod koniec wojny i nigdy nie wróciły do jego rodziny.

Do Muzeum Narodowego oddał także cenne zbiory ceramiki i grafiki japońskiej, które gromadził przed 1914 rokiem. W jego kolekcji znalazły się również grafiki japońskie, które ofiarował do Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Księgozbiór, w bardzo osobisty sposób, przekazał bibliotece publicznej w Łodzi. W jego działalności kulturalnej ważną rolę odegrał tytuł pierwszego prezesa Łódzkiego Towarzystwa Muzycznego.

Henryk Grohman spoczął w rodzinnym grobowcu Grohmanów znajdującym się w części ewangelicko-augsburskiejStarego Cmentarza w Łodzi. Jego żona, Matylda Trenkler, była jego ciotką, jako że jej pierwszy mąż, Teodor, był bratem matki, Pauliny Trenkler.

Ordery i odznaczenia

Henryk Grohman był znany ze swojej licznych osiągnięć, które zostały nagrodzone przez różne instytucje. Jego wkład w rozwój kraju został doceniony poprzez nadanie mu prestiżowych odznaczeń.

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 30 kwietnia 1925 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 9 listopada 1931 roku.

---

Oceń: Henryk Grohman

---