Paweł Fuks, znany również jako Perec, jest postacią o bogatej historii i różnorodnych osiągnięciach. Urodził się 15 maja 1931 roku w Łodzi, gdzie dorastał w społeczności żydowskiej. Jako ekonomista, Fuks zyskał uznanie w dziedzinie nauki i praktyki ekonomicznej.
Jego życie naznaczone było dramatycznymi wydarzeniami, w tym przeżyciem Holocaustu, który w znaczący sposób wpłynął na jego światopogląd oraz twórczość. Po wojnie, Paweł zdecydował się na emigrację i obecnie mieszka w Izraelu, gdzie kontynuuje swoje życie i karierę.
Fuks jest także autorem książki zatytułowanej Dziecko wojny, w której dzieli się swoimi przeżyciami oraz wspomnieniami z okresu wojennego. Równocześnie pasjonuje się brydżem, co czyni go osobą o wszechstronnych zainteresowaniach i umiejętnościach.
Życiorys
Ojciec Paweła Fuks, Icchak Fuks, urodził się w 1902 roku. Zawodowo zajmował się formowaniem pończoch i prowadził własną pracownię w Łodzi, w Bałutach, przy ulicy Żydowskiej (obecnie Bojowników Getta Warszawskiego) 14. Matka, Hinda-Liba, z domu Goldberg, była cerowaczką pończoch i przez wiele lat pracowała w fabryce Popowskiego, mieszczącej się przy ul. Cegielnianej, dziś znanej jako ul. Stefana Jaracza. Paweł był jedynakiem, co w żydowskim środowisku było dość rzadkie. W okresie przed wybuchem wojny ukończył dwie klasy żydowskiej szkoły podstawowej Medema.
W grudniu 1939 roku, wraz z rodzicami, opuścił Łódź i najpierw udał się do Białegostoku, a następnie na tereny Związku Radzieckiego. Tam przebywał w różnych miejscowościach, w tym w Magnitogorsku, aż do 1946 roku. Po powrocie do Łodzi, w 1946, rozpoczął naukę najpierw w żydowskiej szkole im. Icchaka Pereca przy ul. Kilińskiego, a następnie ukończył dwie ostatnie klasy w szkole Towarzystwie Przyjaciół Dzieci (I TPD) przy ul. Stefana Jaracza 26, gdzie zdobył maturę w 1952 roku.
Paweł Fuks ukończył trzyletnie studia na wydziale ekonomiki przemysłu w Wyższej Szkole Ekonomicznej (WSE) w Łodzi w 1955 roku. Następnie pracował jako ekonomista w łódzkiej Wifamie (Widzewska Fabryka Maszyn Włókienniczych) aż do kwietnia 1957 roku.
W 1957 roku otrzymał wizę wyjazdową do Izraela, tracąc tym samym polskie obywatelstwo. Po przeprowadzce osiedlił się w pobliżu Tel Awiwu, początkowo podejmując pracę w różnych firmach. Od 1960 roku pracował jako ekonomista w Izraelskich Zakładach Lotniczych, gdzie nieprzerwanie pozostawał aż do połowy 1984 roku, kiedy to przeszedł na wcześniejszą emeryturę.
Po zakończeniu kariery zawodowej Paweł Fuks stał się nauczycielem gry w brydża, a przedtem był aktywnym zawodnikiem, uczestniczącym w różnych mistrzostwach, gdzie zdobywał tytuły mistrzowskie. Jego zaangażowanie w brydża trwało 26 lat w Klubie Sportowym w Holonie, do 2009 roku, skąd zawsze otrzymywał drugą emeryturę za swoje osiągnięcia.
Obecnie mieszka w Cholonie. Jego żona, Róża z domu Kuper, z którą ożenił się w 1958 roku, jest emerytowaną lekarką. Mają dwoje dzieci oraz czwórkę wnuków.
Od wielu lat Paweł angażuje się w działania związane z Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu, dzieląc się swoimi doświadczeniami oraz przeżyciami związanymi z zagładą narodu żydowskiego w czasie II wojny światowej, zarówno w szkołach jak i w wojsku.
Twórczość
Autor autobiograficznej książki, pt. „Dziecko wojny”, Paweł Fuks, wydał ją w 1994 roku w Łodzi, w renomowanej Oficynie Bibliofilów. Jednakże, zanim ukazała się w Polsce, została opublikowana w 1984 roku w języku hebrajskim, gdzie zyskała ogromne zainteresowanie wśród czytelników.
Na pierwszy rzut oka, utwór ten nie wydaje się być dziełem poruszającym temat wielkich spraw. Można go raczej sklasyfikować jako intymne wspomnienia, kierowane do dzieci oraz wnuków, mające na celu zachowanie pamięci o przeszłości. Należy jednak zauważyć, że historia polskich Żydów była brutalna i opowieść Pawła Fuksa w wielu momentach przybiera formę antycznej tragedii. Mimo to, autor rzadko ulega dramatyzmowi. Z pogodą ducha spisuje swoje doświadczenia, które miały tragiczny charakter.
W książce Fuks szczegółowo relacjonuje swoje życie przed wojną oraz w czasie II wojny światowej: ucieczkę z okupowanej przez nazistów Łodzi, pobyt w Białymstoku, Magnitogorsku oraz wędrówkę po dalekich terenach Związku Radzieckiego. Po powrocie do Polski, autor opisuje swoje życie w Łodzi, edukację oraz studia. Jego narracja jest przesycona wspomnieniami widzianymi przez pryzmat dziecka i młodego chłopca, a także pełna obrazów młodzieńczych zauroczeń.
Opowieść kończy się na latach pięćdziesiątych, tuż przed tym, jak Fuks opuścił Polskę i udał się do Izraela. Fragment recenzji zwraca uwagę na wartości dokumentalne i poznawcze, które dodatkowo podnoszą walory tej książki. Wrażliwa i chłonna pamięć dziecka potrafiła uchwycić nazwiska, obrazy oraz wydarzenia, co czasem sprawia wrażenie, jakbyśmy oglądali fotografie z rodzinnych albumów lub wojennych kronik. Całość jest napisana żywym, potocznym językiem, co nadaje tekstowi autentyczności i bliskości.”
Przypisy
- Katalog Oficyny Bibliofilów Marka Szukalaka 1989–1999, Łódź, 2000, s. 72, ISBN 83-87522-36-8
- Stanisław Bulkiewicz, "Express Ilustrowany" z 07.06.1994 r., s. 9
- Joanna Podolska (JP), Recenzja: Łódzkie wspomnienia, „Verte” – dodatek do „Gazety Wyborczej” z 1994, nr 16, s. 7
- Jerzy Wilmański, Dziecko wojny, „Głos Poranny” nr 146 z 25.06.1994 r., s. 13
- Paweł P. Fuks, Dziecko wojny, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1994, s. 10, ISBN 83-900866-8-9, OCLC 751119664
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Aleksander Gudzowaty | Juliusz Cezar Richter | Bożena Ziemniewicz | Ludwik Heinzel | Jerzy Filipski | Henryk Grohman | Juliusz Kindermann | Emil Geyer | Karol Steinert | Eugeniusz Drabowski | Szemu’el Flatto-Szaron | Gustaw Wilhelm Geyer | Ryszard Geyer | Maurycy Poznański | Jakub Kestenberg | Konrad Pakuła | Erwin Jungnickel | Anna Fornalczyk | Marceli Barciński | Jack TramielOceń: Paweł Fuks