Mieczysław Mołdawa, ur. 8 lipca 1923 roku w Łodzi, zmarł 12 grudnia 2016 roku, był znaczącą postacią w polskiej architekturze.
Jako docent dr inż. arch., Mołdawa zyskał uznanie w swoim zawodzie, ale jego życie osobiste również było pełne dramatycznych doświadczeń. Był byłym więźniem obozów koncentracyjnych, gdzie nosił numer obozowy P749, co wpłynęło na jego późniejszą działalność twórczą i społeczną.
Mieczysław Mołdawa to także autor książek, w tym „Gross Rosen. Obóz koncentracyjny na Śląsku”, które zostały opublikowane w różnych latach, w tym 1967, 1979 oraz 1980. Jego ostatnie dzieło, wolne od cenzury władz komunistycznych, ukazało się w 2009 roku i zostało wydane własnym nakładem, co podkreśla jego determinację i zaangażowanie w utrwalanie pamięci o tragicznych wydarzeniach, których był świadkiem.
Życiorys
„Do grudnia 1939 r. Mołdawa był uczniem łódzkiego gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego. Uczył się tam oraz był doboszem Hufca Orląt Związku Strzeleckiego, który przy Państwowym Monopolu Spirytusowym w Łodzi zrzeszał młodzież. Pracował tam jego ojciec, Julian, były żołnierz Legionów Polskich. W zimie 1940 r. udało mu się przedostać do wsi Bród-Gałki koło Gielniowa, gdzie dołączył do oddziału mjra Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Był częścią kompanii uczniowskiej, aż do rozwiązania oddziału w marcu 1940 r. Po pewnym czasie Mołdawa został aresztowany przez Gestapo na terenie Austrii, gdzie próbował nielegalnie przedostać się przez granicę jugosłowiańską, kierując się chęcią dołączenia do Wojska Polskiego na zachodzie Europy. Przez lata 1940–1945 był więźniem obozów koncentracyjnych, takich jak Dachau, Gross-Rosen (gdzie spędził aż 4 lata), Mauthausen oraz Sachsenhausen.
Po wojnie, wróciwszy do Polski, przystąpił do egzaminu maturalnego, który zdał w październiku 1945 r. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które zakończył pomyślnie w grudniu 1950 r. Poza nauką, zaangażował się aktywnie w pozarządowy studencki ruch młodzieżowy. Współtworzył Polski Związek byłych Więźniów Politycznych, a od 1946 r. pełnił rolę Przewodniczącego Sekcji Młodzieżowej PZBWP w Warszawie, aż do jej rozwiązania przez komunistyczne władze w 1949 r. Do 1970 roku pracował jako główny projektant i specjalista w czołowych biurach projektowych w Warszawie.
No i w 1965 roku, dzięki inicjatywie i wsparciu byłych więźniów politycznych Pawiaka, był aktywnie zaangażowany w budowę Muzeum Więzienia Pawiak. Wspólnie z profesorem dr hab. Romualdem Guttem opracował projekt całego założenia architektonicznego. W budynku muzeum znajdują się ocalałe fundamenty podziemnych kazamat VII i VIII, które były częścią więzienia wysadzonego przez Niemców w sierpniu 1944 r.
W 1968 r. zdobył stopień naukowy doktora na Wydziale Inżynierii Wodnej i Sanitarnej Politechniki Warszawskiej. W PRL do 1970 r. miał całkowity zakaz wyjazdu na Zachód. Od 1972 r. pełnił funkcję wykładowcy oraz docenta na Wydziale Inżynierii Budowlanej i Sanitarnej Politechniki Lubelskiej, która później zmieniła nazwę na Wydział Budownictwa i Architektury. Mimo że był bezpartyjny, w 1980 r. współzakładał uczelnianą Solidarność.
W roku 1992, Mieczysław Mołdawa zainicjował założenie Towarzystwa Opieki nad Byłym Obozem Koncentracyjnym Gross-Rosen, gdzie podjął się działań mających na celu ochronę obiektów poobozowych oraz zaprzestanie eksploatacji kamieniołomu Gross-Rosen – miejsca, które w historii zapisało się jako miejsce umęczenia i mordu tysięcy niewinnych więźniów.
Przypisy
- In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Mieczysław Mołdawa [online], archimemory.pl [dostęp 25.03.2022 r.]
- doc. dr inż. arch. Mieczysław Mołdawa. archimemory.pl. [dostęp 24.02.2021 r.]
- Zmarł Mieczysław Mołdawa. walbrzych.naszemiasto.pl, 10.01.2017 r. [zarchiwizowane 24.02.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Zdzisław Wlazłowicz | Stanisław Łukasiewicz (profesor mechaniki) | Stanisław Chrabelski | Zdzisław Lipski | Janusz Dietrych | Adolf Goldberg | Eugeniusz Kenig | Jakub Wujek (architekt) | Ludwik Mackiewicz | Hugo Pill | Jerzy Wilk (architekt) | Zygmunt Bryl | Zdzisław Bieńkowski | Daniel Libeskind | Edward Brisch | Witold Benedek | Marek Pabich | Zbigniew Palma | Maria Rzepnikowska | Ignacy (Izaak) GutmanOceń: Mieczysław Mołdawa