Otto Heike

---

Życiorys

Otto Heike urodził się jako syn grabarza Friedricha Heike. Swoje pierwsze kroki w edukacji stawiał w rosyjsko-niemieckiej szkole podstawowej w Łodzi. Od 1915 do 1919 roku zdobywał doświadczenie jako zecer w „Deutsche Lodzer Zeitung”, jednocześnie ucząc się w trybie wieczorowym. W latach 1920–1923 zaciągnął się do Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

W 1926 roku rozpoczął pracę jako redaktor w „Deutsche Volkszeitung”, gazecie wydawanej przez Niemiecką Socjalistyczną Partię Pracy w Polsce, do której się przyłączył. Równocześnie podjął naukę w Deutschen Institut für Zeitgeschichte w Berlinie. Jego zainteresowania obejmowały historię lokalną, w tym Chojen, Łódź i okoliczne tereny. Heike publikował artykuły w takich czasopismach jak „Freie Presse”, „Neue Lodzer Zeitung” oraz „Volksfreund”.

W 1936 roku, decydując się na nowe kierunki w życiu, opuścił Niemiecką Socjalistyczną Partię Pracy, a jego współpraca z Volksverbandem zaowocowała dalszym rozwojem kariery w prasie, gdzie od stycznia 1939 roku był redaktorem „Neue Lodzer Zeitung”.

Po wybuchu II wojny światowej, 20 września 1939 roku, Heike został mianowany sekretarzem gminy Chojny. Dzięki poparciu Ludwiga Wolffa, awansował na stanowisko kierownika Archiwum Miejskiego w Łodzi, które zajmował w latach 1940–1941. Do jego obowiązków należało przygotowanie listy proskrypcyjnej polskich działaczy, nauczycieli oraz społeczników z Chojen, którzy później zostali aresztowani i zamordowani w Radogoszczu oraz obozach koncentracyjnych w ramach akcji IIntelligenzaktion Litzmannstadt. Dodatkowo, pracował w okręgowym zarządzie Deutsche Volksliste w rejencji łódzkiej, angażując się w proces zniemczania nazw dzielnic, ulic, a także polskich miejscowości i nazwisk volksdeutschów. Wkrótce, we wrześniu 1941 roku, został powołany do wojska.

Po wojnie, Heike osiedlił się z rodziną w Poczdamie, gdzie odnalazł zatrudnienie w Biurze Prasy i Statystyki w Państwowym Urzędzie Kryminalnym (Landeskriminalpolizeiamt). Wkrótce jednak opuścił radziecką strefę okupacyjną, przenosząc się najpierw do Hanoweru, a następnie do Bonn. W latach 1940–1954 był redaktorem wspomnianego miesięcznika „Sopade”, który był publikowany przez SPD. Uczestniczył także w pracach Komitetu Pomocy dla Ewangelicko-Luterańskich Niemców z Polski Centralnej.

W 1949 roku Heike współzałożył Ziomkostwo Wisły-Warty, w którym pełnił rolę wiceprezesa Zarządu Federalnego oraz był honorowym członkiem zarządu. Od 1949 roku był również redaktorem czasopisma „Weg und Ziel”. W 1956 roku zasiadł w radzie rządowej Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych landu Nadrenia Północna-Westfalia, gdzie odpowiadał za wydział ds. kultury na terenach wypędzeń, zajmując się niemieckimi dobrami kultury w obszarach, które przed wojną należały do Niemiec.

W 1961 roku otrzymał awans na starszego radcę rządu, a cztery lata później został dyrektorem rządowym (niem. Regierungsdirektor). W 1963 roku współtworzył wraz z Edmundem Effenbergerem Archiwum Niemców z centralnej Polski i Wołynia w Mönchengladbach. Przyczynił się również do zorganizowania patronatu miasta Mönchengladbach nad Niemcami z Polski środkowej i Wołynia oraz zarządzał Domem Niemieckiego Wschodu w Düsseldorfie, pełniąc funkcję przewodniczącego rady powierniczej nagrody im. Agnes Miegel.

Publikacje

Oto zbiór znaczących dzieł autorstwa Otto Heike, który w znaczący sposób przyczynił się do dokumentowania historii i kultury niemieckiego osadnictwa w Polsce. Poniżej przedstawiamy listę jego publikacji:

• 115 Jahre Kampf um die deutsche Schule in Litzmannstadt (1940),
• Neu-Schlesing. Eine deutsche Leinenwebersiedlung in Litzmannstadt (1940),
• Die erste Schule in Litzmannstadt (1942),
• Die Provinz Südpreußen. Preußische Aufbau- und Verwaltungsarbeit im Warthe- und Weichselgebiet 1793–1806 (Marburg 1953),
• Das Deutschtum in Polen 1918–1939 (Bonn 1955),
• Das deutsche Schulwesen in Mittelpolen (Dortmund 1963),
• Das deutsche Lehrerseminar in Mittelpolen (Troisdorf 1963),
• Die Aufbauleistung rheinischer Textilpioniere in Mittelpolen (Neuss 1964),
• Pabianice. Leben, Leistung und Schicksal deutscher Einwanderer in einer Textilstadt Mittelpolens (1965),
• Fundament deutschen Volkstums in Polen. Zum 100. Gründungstag des Deutschen Lehrerseminars in Warschau/Lodz 1866–1966 (1966),
• Ozorkow. Erste Textilstadt Polens. Das Aufbauwerk eingewanderter deutscher Tuchmacher und Weber (1967),
• Zgierz. Ausgangspunkt der Textilindustrie in den Regierungsstädten Polens. Die Aufbauleistung deutscher Tuchmacher in Zgierz (1969),
• Die deutsche Arbeiterbewegung in Polen 1835–1945 (Dortmund 1969),
• Aufbau und Entwicklung der Lodzer Textilindustrie (Mönchengladbach 1971),
• 150 Jahre Schwabensiedlungen in Polen 1795–1945 (Leverkusen 1979),
• Die deutsche Minderheit in Polen bis 1939 (Leverkusen 1985),
• Leben im deutsch-polnischen Spannungsfeld. Erinnerungen eines deutschen Journalisten aus Lodz (Essen 1989).

---

Oceń: Otto Heike

---