Janina Żyźniewska, znana również pod pseudonimem „Jasia”, to postać, której życie i działalność zapisały się w historii Polski. Urodziła się 22 września 1897 roku w Łodzi, gdzie z biegiem lat kształtowały się jej silne wartości patriotyczne oraz zaangażowanie społeczne. Janina była nie tylko działaczką niepodległościową, ale także osobą aktywnie uczestniczącą w życiu społecznym swojego czasu.
Jej wysiłki na rzecz ojczyzny i społeczności zostały docenione licznymi odznaczeniami, w tym Krzyżem Legionowym, Medalem Niepodległości oraz Orderem Virtuti Militari. Niestety, życie Janiny zakończyło się tragicznie – zmarła 4 stycznia 1943 roku w Auschwitz, co stanowi smutne przypomnienie o cierpieniach, jakie dotknęły wielu Polaków w czasie II wojny światowej.
Życie prywatne
W 1914 roku Janina Żyźniewska zakończyła edukację w Gimnazjum Zofii Pętkowskiej, co stanowiło istotny krok w jej życiu. Pięć lat później, w 1919 roku, wyszła za mąż za Zygmunta Żyźniewskiego (1895–1940), który był żołnierzem 1 Korpusu Polskiego pod dowództwem generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. Para doczekała się dwóch synów: Edwarda (1921–1941) oraz Wiesława, który przyszedł na świat w 1924 roku.
Janina przez wiele lat mieszkała przy ul. Legionów 24 w Łodzi. W czasie II wojny światowej zaangażowała się w działalność społeczną, prowadząc punkt kontaktowy, co było wyrazem jej heroizmu oraz determinacji w obliczu trudnych czasów.
Działalność
Janina Żyźniewska była zaangażowana w szereg działań w okresie obu wojen światowych. W czasie I wojny światowej aktywnie uczestniczyła w ruchu niepodległościowym, co objawiało się jej uczestnictwem w Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego. Współpracowała z Polską Organizacją Wojskową (POW), zyskując reputację silnej i oddanej patriotki. Jej zaangażowanie obejmowało również przewożenie i ukrywanie istotnych materiałów, takich jak broń, poczta oraz meldunki. Za te heroiczne działania została odznaczona Krzyżem Legionowym w 1927 roku oraz Medalem Niepodległości w 1931 roku.
W okresie II Rzeczypospolitej Janina nie ograniczała się tylko do działalności wojskowej. Angażowała się również społecznie. Jej poświęcenie pojawiło się w takich organizacjach jak Samopomoc Społeczna Kobiet, Związek Strzelecki, Przysposobienie Wojskowe Kobiet, oraz w Kole Przyjaciół Harcerzy przy 9. Łódzkiej Drużynie Harcerskiej. Ważna była także jej rola w Zarządzie Miejskim, gdzie pracowała w Wydziale Zdrowia. Po narodzinach synów musiała jednak zrezygnować z aktywnej pracy, koncentrując się na rodzinie.
Podczas II wojny światowej jej działalność przybrała nowy wymiar, ponieważ prowadziła punkt kontaktowy Armii Krajowej w Okręgu Łódź. Niestety, jej działania nie pozostały bez konsekwencji. Janina Żyźniewska została aresztowana przez Gestapo dwukrotnie i przetrzymywana w więzieniu kobiecym przy ul. Gdańskiej 13 w Łodzi. Jej los był tragiczny; 13 października 1942 roku została deportowana do Auschwitz, gdzie zmarła 4 stycznia 1943 roku.
W pamięci społeczności pozostanie jej symboliczny grób, który znajduje się na Starym Cmentarzu w Łodzi. Pośmiertnie Janina Żyźniewska otrzymała Order Virtuti Militari, co stanowi wyraz uznania dla jej poświęcenia i walki o wolność kraju.
Przypisy
- Telewizja PolskaT.P., Pomnik Janiny Żyźniewskiej doczeka się renowacji [online], lodz.tvp.pl [dostęp 02.05.2021 r.] (pol.).
- JerzyJ. Jędrzejewski JerzyJ., „Jasia” – Kawaler Orderu Virtuti Militari, „Dziennik Łódzki” (279), 30.11.1995 r., s. 10.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Awraham Derori | Joanna Skrzydlewska | Dariusz Joński | Władysław Dominik | Marian Król (komunista) | Antoni Kamieński | Bolesław Galczewski | Stanisław Jędrzejczak | Mordechaj Szwarcbard | Iwan Lorenz | Zdzisław Jaworski (dyplomata) | Jarosław Jagiełło | Jerzy Chabelski | Franciszek Heliński | Tomasz Kacprzak | Henryk Rafalski | Marek Czekalski | Karol Majkowski | Marian Minor | Henryk ŻakowieckiOceń: Janina Żyźniewska