Franciszek Heliński, urodzony 4 października 1901 roku w Łodzi, był znaczącą postacią w historii polskiego ruchu spółdzielczego. Zmarł 30 lipca 1965 roku.
Pełnił on rolę księgowego oraz przez wiele lat sprawował funkcję prezesa Towarzystwa Spółdzielczego „Lokator”, co podkreśla jego zaangażowanie w rozwój tego sektora. Jego praca przyczyniła się do umocnienia zasad spółdzielczości oraz wsparcia lokalnych społeczności.
Życiorys
Franciszek Heliński przyszedł na świat jako najstarsze z sześciorga dzieci w rodzinie robotniczej, którą tworzyli Teofil Heliński i Magdalena Karpińska. Wczesne lata spędził mieszkając przy ul. Zagajnikowej 81, która dziś znana jest jako ul. dr. Stefana Kopcińskiego. Zawodowo był księgowym, lecz jego serce oddane było działalności społeczno-politycznej.
W okresie przedwojennym Heliński zaangażował się w prace łódzkich struktur Polskiej Partii Socjalistycznej, odgrywając szczególną rolę podczas wydarzeń związanych z przewrotem majowym 1926 roku jako członek komendy milicji PPS w Łodzi. Jego życie zawodowe i społeczne mocno związane było z działalnością osiedla Towarzystwa Spółdzielczego „Lokator”, gdzie nie tylko pełnił funkcję członka zarządu, ale także zajmował się koordynacją budowy bloków mieszkalnych na Chojnach. Walka o prawa lokatorów była jego misją życiową.
Podczas II wojny światowej jego zaangażowanie w ruch oporu było kontynuacją jego determinacji i oddania sprawom społecznym. Po zakończeniu wojny, już 7 lutego 1945 roku, Franciszek Heliński objął stanowisko Prezesa Tymczasowego Zarządu Spółdzielni „Lokator”. Jego zadaniem było przywrócenie porządku w osiedlach wyzwolonych od okupacji niemieckiej, podczas gdy budował struktury organizacyjne spółdzielni na nowo.
Heliński działał również w Wydziale Zdrowia Prezydium Rady Narodowej miasta Łodzi. Od 1958 roku pełnił funkcję prezesa spółdzielni mieszkaniowej Lokator, aktywnie rozwijając placówki kulturalno-oświatowe na administrowanych przez siebie terenach. W latach 1956–1961 przewodniczył krajowej Radzie Związku Spółdzielni Mieszkaniowych i Budowlanych, a od 1961 jako jej wiceprzewodniczący.
Rodzinne życie Helińskiego dopełniała jego żona, Zofia Helińska. Po jego śmierci spoczął na cmentarzu św. Franciszka w Łodzi, zostawiając po sobie trwały ślad jako człowiek zaangażowany i oddany społeczności lokalnej.
Odznaczenia
Franciszek Heliński, znany z nieocenionych zasług dla Polski, otrzymał szereg odznaczeń, które podkreślają jego wkład w rozwój i odbudowę społeczności lokalnych oraz kraju po trudnych czasach. Poniżej znajdują się wyróżnienia, które otrzymał w uznaniu swoich działań:
- Brązowy Krzyż Zasługi (1946) za zasługi na rzecz Demokratycznej Polski, mające na celu zabezpieczenie mienia pozostawionego przez okupanta oraz przywrócenie do życia Miejskich Zakładów Użyteczności Publicznej, uczelni i licznych warsztatów pracy, a także zaangażowanie w tworzenie życia gospodarczego i społecznego w mieście Łódź,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1956),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Odznaka Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego.
Upamiętnienie
W 1985 roku w Łodzi, na nowym osiedlu Radogoszcz, wyznaczono ulicę, która otrzymała imię Franciszka Helińskiego. To ważne upamiętnienie postaci, która znacząco wpisała się w historię regionu.
Ponadto, Spółdzielnia Mieszkaniowa Towarzystwa Lokator przyjęła Franciszka Helińskiego na swojego patrona, co pokazuje, jak istotna była jego rola w lokalnej społeczności. Działania te są formą szacunku i pamięci o jego osiągnięciach.
Przypisy
- nekrolog, „Dziennik Łódzki” (183), bc.wbp.lodz.pl, 03.08.1965 r. [dostęp 08.06.2023 r.]
- nekrolog, „Dziennik Łódzki” (181), bc.wbp.lodz.pl, 31.07.1965 r. [dostęp 05.09.2023 r.]
- a b c CezaryC. Kanar CezaryC., Zabytkowe osiedle Towarzystwa „Lokator”, Łódź: Spółdzielnia Mieszkaniowa „Towarzystwo Lokator”, 2016, ISBN 978-83-945281-0-2 [dostęp 20.10.2022 r.]
- DanutaD. Bieńkowska, Nazewnictwo miejskie Łodzi, wyd. 2. popr. i uzup., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013, ISBN 978-83-7525-965-0 [dostęp 07.03.2022 r.]
- a b KrzysztofK. Madej, Spółdzielczość mieszkaniowa: władze PRL wobec niezależnej inicjatywy społecznej (1961-1965), Trio, 2003, ISBN 978-83-88542-50-3 [dostęp 20.10.2022 r.]
- JerzyJ. Cesarski, P.P.S., wspomnienia z lat 1918–1939, Książka i Wiedza, 1987, ISBN 978-83-05-11291-8 [dostęp 20.10.2022 r.]
- a b Studia pedagogiczne, Zakład im. Ossolińskich, 1967 [dostęp 20.10.2022 r.]
- Wolters KluwerW.K., M.P.1946.93.175, OpenLEX, 08.05.1946 r. [dostęp 20.10.2022 r.]
- Obwieszczenie prezesa Rady Ministrów z dnia 21.01.1956 r. Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”, www.prawo.pl, 21.01.1956 r. [dostęp 20.10.2022 r.]
- a b [Spis ludności Łodzi] Chwat – Ickowicz, Archiwum Państwowe w Łodzi, szukajwarchiwach.gov.pl, 1916, s. 133 [dostęp 20.10.2022 r.]
- Zespół: 1563/D- Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej św. Krzyża w Łodzi, Jednostka: 1901, Archiwum Państwowe w Łodzi, 1901 r.
- SMTL.PL [online], smtl.pl [dostęp 20.10.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Jerzy Chabelski | Jarosław Jagiełło | Zdzisław Jaworski (dyplomata) | Janina Żyźniewska | Awraham Derori | Joanna Skrzydlewska | Dariusz Joński | Władysław Dominik | Marian Król (komunista) | Antoni Kamieński | Tomasz Kacprzak | Henryk Rafalski | Marek Czekalski | Karol Majkowski | Marian Minor | Henryk Żakowiecki | Stanisława Sowińska | Alfred Siebeneichen | Cezary Grabarczyk | Piotr RadowskiOceń: Franciszek Heliński