Stanisława Sowińska

Polityka i administracja

Stanisława Sowińska, znana również pod pseudonimami „Barbara” oraz „Natka”, to postać, która zapisała się na kartach historii jako wpływowa działaczka komunistyczna oraz utalentowana pisarka.

Urodziła się 4 kwietnia 1912 roku w Łodzi, a jej życie zakończyło się 24 listopada 2004 roku. Była pierwszorzędnym świadkiem i uczestnikiem wielu ważnych wydarzeń w Polsce.

Właściwe imię Sowińskiej to Necha Zalcman, co podkreśla jej różnorodność kulturową i osobistą historię.

Życiorys

Stanisława Sowińska pochodziła z rodziny robotniczej z Łodzi. Ukończyła siedem klas szkoły podstawowej, a następnie rozpoczęła pracę w włókienniczych i metalowych fabrykach. W 1934 roku zaczęła angażować się w działalność Komunistycznej Partii Polski, co doprowadziło do jej aresztowania w latach 1938–1939. Udało jej się ocalić życie podczas Holokaustu, przeżywając w Horodyszczach i Baranowiczach. W 1942 roku przeszła do Warszawy, gdzie związała się z Polską Partią Robotniczą.

W stolicy pełniła rolę kierowniczki Sekretariatu Oddziału Informacji (wywiadu) Gwardii Ludowej. Nawiązała bliską współpracę z Marianem Spychalskim. Po zakończeniu działań wojennych, w latach 1946–1948, była funkcjonariuszką Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego. Jednak w kolejnych latach, między 1949 a 1954, stała się ofiarą czystek wśród władz komunistycznych, które odbywały się w ramach walki z tzw. odchyleniem prawicowo-nacjonalistycznym. Została skazana i osadzona w areszcie na ulicy Rakowieckiej w Warszawie.

W czasie śledztwa Sowińska nie dostarczyła żadnych informacji, które mogłyby posłużyć do skazania Mariana Spychalskiego. Ostatecznie została wypuszczona na wolność 8 grudnia 1954 roku. Następnie pracowała w Państwowym Wydawnictwie Naukowym.

W 1981 roku Sowińska zdecydowała się na emigrację do Francji, gdzie uzyskała azyl polityczny. To właśnie tam zakończyła swoje życie. W swoim dorobku literackim miała kilka znaczących publikacji; w tym wspomnienia z okresu okupacji pod tytułem „Lata walki” (1946 w „Głosie Ludu”, 1948), zbiór wspomnień „Rozszumiały się wierzby” (1961, 1964), powieść „Kwiaty łódzkie” (1958), a także sztukę „Łęgi idą” opublikowaną w „Teatrze Ludowym” nr 4/1959. Wśród innych jej książek znalazły się powieści podróżnicze „Wyprawa Armanda” (1959) oraz „Pod znakiem Trójzęba” (1969), a także wspomnienia z lat aresztowania w stalinowskim więzieniu zatytułowane „Gorzkie lata”.

Ordery i odznaczenia

Stanisława Sowińska, znana z zaangażowania, została uhonorowana licznymi odznaczeniami. Wśród nich można wymienić:

  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy,
  • Medal za Warszawę 1939–1945, który otrzymała 17 stycznia 1946 roku,
  • Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana w 1967 roku.

Przypisy

  1. Stanisława Sowińska, Gorzkie lata, 2017 r., ISBN 978-83-64476-72-3.
  2. „Gorzkie lata. Z wyżyn władzy do stalinowskiego więzienia”, dzieje.pl [dostęp 30.06.2017 r.]
  3. Władysław Bułhak, Donos wywiadu Gwardii Ludowej do gestapo na rzekomych komunistów i kryptokomunistów (wrzesień 1943 r.), Pamięć i Sprawiedliwość, 1, s. 412, 2008 r., ISSN 1427-7476.
  4. Robert Spałek: Kierownictwo PZPR i MBP w poszukiwaniu „wroga wewnętrznego”. Wokół drogi do procesu Mariana Spychalskiego w latach 1948−1956, w: Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski (red.), „Zwyczajny” resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944−1956, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005 r., s. 508, ISBN 83-89078-79-1.
  5. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 “w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
  6. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15.08.1967 r., s. 1-2.
  7. Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985, Warszawa: MON, 1988 r., s. 87.
  8. Aleksander Kokoszyn – pierwszy szef Wojskowej Służby Wewnętrznej PRL na ipn.gov.pl.

Oceń: Stanisława Sowińska

★★★★★
Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:20