Michał Sadykiewicz, urodzony 26 października 1924 roku w Łodzi, był postacią o znaczącym wpływie w historii Polski. Zmarł 24 września 2016 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie skomplikowany dziedzictwo.
W swojej karierze wojskowej doszedł do stopnia pułkownika w Siłach Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jednak w 1972 roku został zdegradowany, co znacząco wpłynęło na jego życie i postrzeganie w społeczeństwie.
Życiorys
Urodził się jako syn Bencjona (Bolesława) oraz Sary, w rodzinie żydowskiej. W obliczu agresji Niemiec na Polskę, Sadykiewicz wraz z rodziną szukał schronienia na terenach zajętych przez ZSRR. Wkrótce potem Sadykiewiczowie przenieśli się do Tambowa, miejscowości położonej na południowy wschód od Moskwy, gdzie ukończył szkołę średnią.
Kariera wojskowa
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, zyskał przywilej zgłoszenia się jako ochotnik do Armii Czerwonej. W roku 1943 rozpoczął służbę w Wojsku Polskim, które zostało sformowane w ZSRR, a następnie brał udział w walkach na froncie wschodnim. Po zakończeniu działań wojennych był zaangażowany w walkę z antykomunistycznym podziemiem oraz jednostkami UPA. Dodatkowo wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej. W 1950 roku awansowano go do stopnia pułkownika.
Dowodził 9 Drezdeńską Dywizją Piechoty w Rzeszowie, a stanowisko to piastował do roku 1953. W 1954 zakończył edukację w Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie. Po ukończeniu studiów, pracował w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. W latach 60. pełnił również funkcję zastępcy szefa Zarządu Szkolenia w Dowództwie Wojsk Lądowych. Jego twórczość obejmowała również pisanie scenariuszy do trzech filmów dokumentalnych: „Podchorążacka etiuda” (1962), „Malwa 13” (1962) oraz „Dzieje piechoty” (1965).
W 1967 roku, na skutek rozkazu z dnia 18 lipca, został usunięty z wojska w stopniu pułkownika z powodu „zajmowania stanowiska niezgodnego z polityką partii”. W czasie służby utrzymywał kontakty z osobami o poglądach nacjonalistycznych i syjonistycznych. W kwietniu 1968 roku zaczął starać się o stały wyjazd do Izraela. Ostatecznie opuścił Polskę w czerwcu 1971 roku po zniesieniu zastrzeżenia postawionego przez Wojskową Służbę Wewnętrzną, a w dniu 26 kwietnia 1972 roku został zdegradowany.
W roku 1976 trafił na listę osób niepożądanych w PRL, jednak został z niej skreślony 15 stycznia 1988 roku. Po wyjeździe osiedlił się z rodziną w Londynie, gdzie otrzymał brytyjskie obywatelstwo. Na emigracji publikował swoje teksty w „Zeszytach Historycznych”. Między 1983 a 1988 rok, jego prace dotyczące wojskowości były publikowane przez amerykański think tank RAND Corporation. W 1990 roku powrócił do Polski z rodziną.
Wojciech Jaruzelski, znany polski polityk, był bliskim przyjacielem Sadykiewicza. Znał go jeszcze z czasów II wojny światowej, jednak to Jaruzelski był odpowiedzialny za jego usunięcie z wojska w 1967 roku, a następnie za degradację do stopnia szeregowego w 1972 roku.
Publikacje
W polskiej literaturze wojskowej Michał Sadykiewicz może poszczycić się szeregiem istotnych publikacji, które wzbogacają wiedzę o ruchliwości i organizacji sił zbrojnych. Poniżej przedstawiam zarys jego najważniejszych dzieł:
- Kawaleria powietrzna: problemy ruchliwości wojsk lądowych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1963. brak numerów stron w książce,
- The Media and Intra-Elite Communication in Poland: The Role of Military Journals, Annex. 1983. brak numerów stron w książce,
- Wartime Missions of the Polish Internal Front. 1986. brak numerów stron w książce,
- Soviet-Warsaw Pact Western Theater of Military Operations: Organization and Missions. 1987. brak numerów stron w książce,
- The Warsaw Pact Command Structure in Peace and War. 1988. brak numerów stron w książce,
- Organizing for Coalition Warfare: The Role of East European Warsaw Pact Forces in Soviet Military Planning. 1988. brak numerów stron w książce.
Przypisy
- Nekrolog Michała Sadykiewicza. wyborcza.pl. [dostęp 04.01.2019 r.]
- Akta w sprawie dot. Michał Sadykiewicz, imię ojca: Bolesław. [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 16.12.2019 r.]
- Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych". katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 04.01.2019 r.]
- Polish Military Expert’s Archive Donated To Hoover [online], Hoover Institution [dostęp 04.01.2019 r.]
- Po co mi ten pisarczyk [online], dziennikpolski24.pl, 16.11.2005 r. [dostęp 19.05.2019 r.]
- Michał Sadykiewicz [online], filmpolski.pl [dostęp 16.12.2019 r.]
- Autorzy „Zeszytów Historycznych” 1962-2010 [online], Kultura Paryska [dostęp 19.05.2019 r.]
- Gabriel G. Zmarzliński, Z żołnierskiego życiorysu… [online], Przegląd, 20.07.2018 r. [dostęp 19.05.2019 r.]
- Michał Sadykiewicz, Kawaleria powietrzna: (problemy ruchliwości wojsk lądowych), Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1963 [dostęp 19.05.2019 r.]
- Michael Sadykiewicz, The Media and Intra-Elite Communication in Poland: The Role of Military Journals, Annex, www.rand.org, 1983 [dostęp 16.12.2019 r.]
- Michael Sadykiewicz, Wartime Missions of the Polish Internal Front, www.rand.org, 1986 [dostęp 16.12.2019 r.]
- Michael Sadykiewicz, Soviet-Warsaw Pact Western Theater of Military Operations: Organization and Missions, www.rand.org, 1987 [dostęp 16.12.2019 r.]
- Michael Sadykiewicz, Organizing for Coalition Warfare: The Role of East European Warsaw Pact Forces in Soviet Military Planning, www.rand.org, 1988 [dostęp 16.12.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Michał Ledzion | Eugeniusz Banaszczyk (podpułkownik) | Ryszard Białecki | Józef Stegliński | Marian Kozłowski (podoficer) | Halina Pipiórska | Aleksander Jan Wróblewski | Władysław Marek Cianciara | Bolesław Izydorczyk | Leszek Dziomdziora | Augustyn Skoczylas | Jerzy Budzisz (pilot) | Feliks Buchalski | Jerzy Damsz | Kazimierz Kula (pilot) | Dariusz Banachowicz | Władysław Szybylski | Józef Strzelczyk | Feliks Libert | Eufemia MalinowskaOceń: Michał Sadykiewicz