Sara Gliksman

---

Życiorys

Data urodzenia Sary Gliksman jest przedmiotem licznych kontrowersji i niejasności. Istnieje wiele informacji, które podają sprzeczne dane na ten temat. Niektóre źródła wskazują na 4 kwietnia 1910 roku w Chęczynie, inne natomiast przypisują jej datę urodzenia na 28 listopada 1915 roku w Łodzi. Co więcej, często powtarzane daty jej śmierci obejmują lata 1943 oraz 1944. W jednym z wywiadów sama artystka wskazała, że przyszła na świat w 1915 roku.

Według dokumentów Archiwum Państwowego w Łodzi urodziła się jako Sura Bajla Majerowicz 28 listopada 1909 roku, w rodzinie łódzkiego właściciela salonów optycznych. Jej rodzice mieli korzenie z Kresów. Już w dzieciństwie wykazywała niezwykły talent artystyczny. Początkowo pobierała lekcje u Maurycego Trębacza, a następnie rozwijała swoje umiejętności w szkole rysunku prowadzonej przez Ryszarda Radwańskiego. Kontynuowała edukację w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych.

W 1933 roku dołączyła do Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków, a swoje prace po raz pierwszy zaprezentowała na wystawie zorganizowanej wspólnie z Związkiem na przełomie 1933 i 1934 roku. Następnie jej dzieła były wystawiane w takich miastach jak Łódź, Warszawa, Kraków i Lwów. Prace Sary ukazywały się także w periodyku związkowym Forma. Około 1935 roku artystka wzięła ślub, a od 1936 roku jej prace były podpisywane jako dzieła Sary Gliksman.

Będąc członkinią związku artystycznego, miała szansę nawiązać kontakty z innymi twórcami z Łodzi, takimi jak Wincenty Brauner, Józef Kowner, Marek Szapiro, oraz Heleną Lorią-Landecką. Inspirowała się także twórczością awangardowych artystów takich jak Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro, Samuel Szczekacz, Julian Lewin czy Karol Hiller, jednakże nie miało to wpływu na jej klasyczny styl akademicki.

W 1940 roku Sara została przymusowo przesiedlona do łódzkiego getta, gdzie pracowała jako graficzka w Wydziale Statystycznym. Ta praca dawała jej dostęp do materiałów graficznych, co umożliwiło dokumentowanie życia w getcie za pomocą rysunków i obrazów. Po likwidacji getta zaangażowała się w porządkowanie obszaru, a później przez długi czas ukrywała się. Ostatnie dni spędziła w elektrowni, gdzie przebywała za zamkniętymi drzwiami, narażona na działanie napięcia elektrycznego.

19 stycznia 1945 roku Łódź została wyzwolona spod niemieckiej okupacji, co pozwoliło Sarze Gliksman powrócić do jej dawnego mieszkania, w którym częściowo ocalała jej przedwojenna twórczość. Po wojnie kontynuowała działalność artystyczną, wystawiając swoje obrazy przede wszystkim w ZZPAP oraz w Żydowskim Towarzystwie Krzewienia Sztuk Pięknych. W 1957 roku wyemigrowała do Izraela, gdzie mieszkała i tworzyła w Tel Awiwie, aż do swojej śmierci w 2005 roku.

Twórczość

Na początku swojej kariery artystycznej Sara Gliksman skupiała się na tworzeniu martwych natur i portretów, przede wszystkim wykorzystując klasyczne techniki zarówno w rysunku, jak i malarstwie.

W późniejszych latach jej twórczość ewoluowała, co zaowocowało pejzażami oraz scenami rodzajowymi. Umiejętności te zdobyła, spędzając czas w łódzkim getcie.

Jednym z jej najsłynniejszych dzieł jest Pejzaż z łódzkiego getta, namalowany w 1942 roku, który obecnie znajduje się w kolekcji Jad Waszem w Jerozolimie.

---

Oceń: Sara Gliksman

---