Zbigniew Lewicki

---

Życiorys

W okresie lat 70. oraz 80. Zbigniew Lewicki prowadził wszechstronne badania dotyczące literatury oraz kultury Stanów Zjednoczonych. W 1973 roku zdobył doktorat na Wydziale Filologii Obcych Uniwersytetu Warszawskiego, otrzymując tytuł naukowy w dziedzinie literaturoznawstwa. Jego praca doktorska dotyczyła analizy aspektu czasu w najważniejszych dziełach Jamesa Joyce’a oraz Williama Faulknera. Dziewięć lat później, w 1982 roku, Lewicki uzyskał doktora habilitowanego w tej samej dziedzinie, na Wydziale Neofilologii UW, na podstawie swojej pracy naukowej oraz dorobku zatytułowanej „Apocalipse and Entropy in American Literature”. W 1991 roku awansował na stanowisko profesora nadzwyczajnego.

Od lat 90. jego zainteresowania badawcze skupiły się na naukach o polityce oraz stosunkach międzynarodowych. Pełnił kierownicze funkcje, między innymi w Ośrodku Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego oraz pracował w Instytucie Ameryk i Europy tego samego uniwersytetu. Poza tym, był także zatrudniony w Ośrodku Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowowschodniej, a następnie w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” na Uniwersytecie Warszawskim. Współpracował również z Katedrą Amerykanistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Aktualnie jest członkiem Rady Dyscypliny Naukowej Nauki o Polityce i Administracji na UKSW.

W trakcie swojej kariery naukowej, Lewicki był stypendystą w prestiżowych instytucjach, takich jak American Council of Learned Societies, Woodrow Wilson International Center for Scholars, The Huntington Library oraz Winterthur Library. Jego doświadczenie edukacyjne obejmuje wykłady na różnych uczelniach amerykańskich, w tym Indiana University, Michigan State University, University of Oregon oraz Seneca College.

W latach 80. Lewicki zaangażował się w działalność opozycyjną. Został aresztowany za udzielanie wsparcia Zbigniewowi Bujakowi, a 10 sierpnia 1986 roku publicznie złożył samokrytykę przed kamerami Dziennika Telewizyjnego.

W okresie od 1990 do 1991 roku pełnił funkcję dyrektora Biura Prezydenta m.st. Warszawy, a następnie, w latach 1990-1995, był dyrektorem Departamentu Ameryki Północnej i Południowej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Od 1990 roku aktywnie uczestniczy w pracach Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk, a także przewodniczy Radzie Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Lewicki był także członkiem Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC) oraz Polskiego Towarzystwa Filologicznego, a także pełnił funkcję przewodniczącego w Towarzystwie Warsaw-Chicago.

Twórczość

Książki autorskie

W dorobku Zbigniewa Lewickiego znajduje się wiele znaczących publikacji, które analizują kluczowe aspekty literatury i historii. Przykładowo, stanowi on dogłębną analizę „Ulissesa” Jamesa Joyce’a oraz „Wściekłości i wrzasku” i „Kiedy umieram” Williama Faulknera w swoim dziele Czas w prozie strumienia świadomości (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975). W kolejnych latach jego działalność obejmowała również między innymi The Bang and the Whimper. Apocalypse and Entropy in American Literature (Greenwood Press, Inc., Westport 1984, ISBN 0-313-23674-7), a także serię prac poświęconych historii cywilizacji amerykańskiej.

Jego publikacje, takie jak Historia cywilizacji amerykańskiej. Era tworzenia 1607–1789 (Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7383-328-9), odbijają bogaty kontekst polityczny, społeczny i kulturowy Ameryki. Warto również zwrócić uwagę na tytuł Igrzyska demokracji. Amerykańska kultura wyborcza (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2016, ISBN 978-83-64895-38-8), który bada mechanizmy funkcjonowania demokracji w USA.

Na przestrzeni lat Lewicki wydał również szereg prac dotyczących amerykańskiego systemu politycznego, w tym Amerykański system wyborczy (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2020, ISBN 978-83-67487-35-1). Każda z jego książek wnosi nową perspektywę na temat i docieka skomplikowanych relacji w ramach amerykańskiej kultury.

Opracowania, prace redakcyjne (wybór)

Zbigniew Lewicki posiada również duże osiągnięcia w zakresie redakcji i współpracy przy opracowaniach. Wśród jego prac znajduje się zbiór Gabinet luster. Krótka proza amerykańska 1961-1977, gdzie pełnił rolę kuratora, wstęp i noty biograficzne o autorach również są jego autorstwa. Warto zaznaczyć, że w tym przedziale czasowym powstały istotne teksty, które kształtowały rozumienie amerykańskiej prozy.

Lewicki był także autorem wstępu do krytycznego wydania Przejrzystość rzeczy autorstwa Vladimira Nabokova, zawierającego przekład Wojciecha Freudenreicha (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982, ISBN 83-06-00711-5). Kolejnym istotnym dziełem, w które był zaangażowany, jest zbiór Osobliwości Donalda Barthelme’a, gdzie jego wybór jest niezwykle cenny, zwłaszcza że przekład z języka angielskiego wykonała Anna Kołyszko (Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1983, ISBN 83-06-00905-3).

Jego wkład w amerykańską krytykę literacką ostatecznie zakończył się monumentalnym dziełem, jakim jest Ameryka. Instytucje i społeczeństwo 1607-2017, które ukazało się pod redakcją naukową Lewickiego (Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa 2017, ISBN 978-83-7545-784-1).

---

Oceń: Zbigniew Lewicki

---