Roman Iżykowski


Roman Jan Iżykowski, który przyszedł na świat 25 września 1912 roku w Łodzi, to postać o ogromnym dorobku w dziedzinie muzyki i edukacji. Jego życie zakończyło się 5 lipca 1999 roku, również w Łodzi.

Był nie tylko utalentowanym kompozytorem, ale także czołowym muzykologiem, którego pasja do muzyki przekładała się na działalność pedagogiczną oraz krótkofalarską.

Życiorys

Roman Iżykowski rozpoczął swoją edukację muzyczną w 1932 roku w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewczowej. W trakcie nauki miał przyjemność uczyć się gry na skrzypcach oraz studiować teorię muzyki pod okiem Feliksa Wróbla i Grażyny Bacewicz. Dodatkowo, równolegle eksternistycznie uczęszczał do Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie. Swoje studia zakończył w 1935 roku, a już w 1934 związał się z pedagogiką, podejmując pracę jako nauczyciel śpiewu i muzyki w Gimnazjum im. ks. Ignacego Skorupki w Łodzi.

W obliczu II wojny światowej, w 1940 roku, Iżykowski wraz z rodziną przeniósł się do Sandomierza, gdzie angażował się w tajne nauczanie. Od 1942 do 1944 roku studiował muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem profesora Zdzisława Jachimeckiego. Ukończył te studia w 1947 roku. Krótko po wojnie, wiosną 1945, rozpoczął pracę w Filharmonii Łódzkiej, najpierw jako skrzypek, a następnie w grudniu tego samego roku objął stanowisko dyrektora administracyjnego oraz kierownika artystycznego. W latach 1949–1953 pełnił funkcję dyrektora naczelnego tej instytucji.

Od 1947 roku, aż do swojej śmierci, był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi. Jego kariera akademicka obejmowała lata 1960–1978, kiedy to piastował urząd dziekana Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki i Dyrygentury. W 1970 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego.

Iżykowski zaangażował się również w działalność Związku Zawodowego Muzyków. W latach 1945–1949 pełnił funkcję przewodniczącego zarządu okręgowego, a później został wiceprezesem Zarządu Głównego. Był także recenzentem w „Kurierze Polskim” oraz „Muzyce Polskiej”. Jego córka, Anna Iżykowska-Mironowicz (1938–2016), była konsultantką muzyczną. Po śmierci spoczął na cmentarzu komunalnym Doły w Łodzi (kw. XXXVIII, Rząd 6, Grób 7).

Krótkofalarstwo

Jeszcze w 1935 roku, Iżykowski przynależał do Łódzkiego Klubu Radio Nadawców (ze znakiem nasłuchowym SPL170), gdzie w 1936 roku objął stanowisko sekretarza. Po zakończeniu II wojny światowej aktywnie uczestniczył w wznowieniu działalności Polskiego Związku Krótkofalowców, którego współzałożycielem został w 1947 roku. W 1948 zasiadł w Zarządzie Głównym PZK, a także uczestniczył w tworzeniu łódzkiego oddziału tej organizacji.

Pomimo późniejszego wchłonięcia PZK przez Ligę Przyjaciół Żołnierza (LPŻ), w latach 50. organizacja została reaktywowana, a Iżykowski ponownie stał się członkiem komitetu organizacyjnego oraz głównych struktur PZK, zainicjował także powstanie Łódzkiego Klubu Krótkofalowców. Działał również w SPDX Klubie, którego prezesem był w latach 1959–1962. W 1960 roku pełnił funkcję przewodniczącego Głównej Komisji Rewizyjnej PZK, a także zdobył prestiżowe tytuły oraz licencje, używając znaków: SP1LP i SP7HX. Za zaangażowanie w krótkofalarstwo otrzymał liczne odznaczenia, w tym odznakę PZK oraz wyróżnienia „Za zasługi dla Obronności Kraju”.

Twórczość

Roman Iżykowski, jako wybitny kompozytor, pozostawił po sobie bogaty dorobek artystyczny, który odzwierciedla jego umiejętności oraz pasję do muzyki. Poniżej przedstawiamy wybrane utwory, które stanowią istotny element jego twórczości:

  • Sonata na skrzypce i fortepian (1935),
  • Mała suita na smyczki, harfę, czelestę i kotły (1936),
  • Kwartet smyczkowy nr 1 (1942),
  • Pod ziemią, szkice symfoniczne (1943),
  • Trzy pieśni na chór męski do czeskich tekstów ludowych (1943),
  • Koncert skrzypcowy (1951),
  • Polonez na orkiestrę (1952),
  • Kwartet smyczkowy nr 2 (1953),
  • Concertino na skrzypce i mały zespół instrumentalny (1953),
  • Ballada o moim mieście, poemat symfoniczny na XX-lecie wyzwolenia Łodzi (1964),
  • Mot 64 na orkiestrę symfoniczną (1964),
  • Toccata na orkiestrę symfoniczną (1967).

Jego utwory ukazują nie tylko możliwość eksperymentowania z różnymi formami muzycznymi, ale także głęboki zwrot ku emocjom i tradycji muzycznej. Dzięki różnorodności kompozycji, twórczość Iżykowskiego wciąż inspiruje współczesnych twórców oraz melomanów.

Odznaczenia

Roman Iżykowski, w swojej karierze, zdobył szereg odznaczeń, które odzwierciedlają jego zasługi i poświęcenie dla kraju. Oto niektóre z nich:

  • krzyż Walecznych (1946),
  • złoty krzyż Zasługi (1958),
  • krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964),
  • brązowy medal „Za zasługi dla Obronności Kraju” (1968),
  • srebrny medal „Za zasługi dla Obronności Kraju” (1970),
  • odznaka PZK (1973),
  • krzyż Armii Krajowej (1998).

Nagrody

Roman Iżykowski zdobył wiele prestiżowych nagród w uznaniu jego wkładu w kulturę i sztukę. Wśród nich znajduje się:

  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia z 1967 roku,
  • nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia z 1975 roku.

Przypisy

  1. a b c d e f g h Prof. Roman Jan Iżykowski SP7HX (ex SP1LP) [online], spotc.pzk.org.pl [dostęp 19.06.2022 r.]
  2. a b c d Roman Iżykowski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 20.06.2022 r.]
  3. a b c d e Kompozytorzy [online], polmic.pl [dostęp 20.06.2022 r.]
  4. AndrzejA. Bukowiecki AndrzejA., Przygoda z muzyką: Anna Iżykowska-Mironowicz, „Magazyn Filmowy SFP” (27), Stowarzyszenie Filmowców Polskich, 01.10.2013 r., s. 84, ISSN 1898-2530.

Oceń: Roman Iżykowski

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:13