Willa Ryszarda Geyera

---

Charakterystyka

Willa, która jest obiektem o dużym znaczeniu architektonicznym i historycznym, znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Geyerowskich zakładów, rozciągających się wzdłuż ulicy Piotrkowskiej. Całość otacza przestronny ogród, który pierwotnie sięgał od ulicy Piotrkowskiej do Wólczańskiej, jednak z upływem lat jego powierzchnia została znacznie zmniejszona. W części wschodniej, między innymi w latach 1909–1928, wybudowano kościół ewangelicko-augsburski pw. św. Mateusza. Aby uzyskać dodatkową przestrzeń na plac budowy kościoła, od Ryszarda Geyera zakupiono wówczas posesję przy ul. Piotrkowskiej 283 za kwotę 37 000 rubli.

Willa została zaprojektowana w kształcie zbliżonym do kwadratu, z ryzalitami. Na parterze widoczny jest efektowny boniowany dekor, natomiast piętro zdobią okna oprawione w dekoracyjne aediculy. W południowej części budynku znajduje się trójdzielne okno weneckie. Główne wejście usytuowano od wschodu, jest ono przedzielone niewielkimi schodkami i osłonięte żelaznym, ażurowym przeszklonym daszkiem.

Na początku XX wieku do północno-zachodniej części willi dobudowano niższy ryzalit z tarasem na piętrze, który otaczają tralkowe balustrady, między którymi umieszczono duże okna. Przy zachodniej elewacji przylega przestronny taras z balustradą, z jednobiegowymi schodami prowadzącymi bezpośrednio do ogrodu.

Wnętrze willi zaprojektowano w układzie trójtraktowym. Od strony wschodniej usytuowano westybul, z jednobiegowymi schodami ujętymi dębowymi balustradami, prowadzącymi do centralnie zlokalizowanego hallu o neorenesansowym wystroju. Z boku westybulu znajduje się klatka schodowa prowadząca na piętro.

W ogrodzie mieszczą się dwa neorokokowe salony, które łączy szeroki otwór drzwiowy. Salon muzyczny, umiejscowiony od strony południowej, charakteryzuje się fryzem zdobionym sztukatorskimi przedstawieniami instrumentów muzycznych. Z kolei od północy znajduje się salon balowy z kominkiem oraz dużym zwierciadłem. W sąsiedztwie tych salonów położona jest „sala złota”, również o neorenesansowym wystroju.

Na piętrze zlokalizowane są pomieszczenia, które pierwotnie miały funkcję biurową; w centralnej części natomiast znajduje się hall ze świetlikiem, wypełnionym witrażem z lat 20. XX wieku. Ten piękny witraż przypisuje się warsztatowi Dezyderego Mocznaya ze Zbąszynia i współcześnie został zrekonstruowany.

Funkcja budynku

W tym rozdziale zamierzamy scharakteryzować istotne funkcje budynku, znanego jako willa Ryszarda Geyera, wskazując na jego różnorodne przeznaczenie na przestrzeni lat.

Okres	Funkcja budynku
do lat 30. XX wieku, do 1939	willa Ryszarda Geyera, później spokrewnionych Leder – Heyman, na licytacji Adolfa (Anszela) Hamburgera.
1945, 1952 do 1996 roku XX wieku	Rektorat Uniwersytetu Medycznego, przedszkola zakładowe (Ł. Zakłady: im. F. Dzierżyńskiego, „Gumówka”), państwowe Nr 82, a równolegle (drugie wejście) studium języka polskiego, dom opieki społecznej.
od 1996 roku do dziś	siedziba Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi.

Na szczególną uwagę zasługuje ewolucja funkcji tego obiektu, która zmieniała się od jego powstania w latach 30. XX wieku do obecnych czasów. Willa była nie tylko rezydencją, ale także takim miejscem, które odzwierciedlało zmiany zachodzące w otaczającej rzeczywistości społecznej oraz akademickiej.

W pobliżu

W pobliżu willi Ryszarda Geyera znajduje się wiele interesujących miejsc, które warto odwiedzić. Oto niektóre z nich:

• Dom Studentek im. Św. Urszuli Ledóchowskiej ulokowany przy Czerwonej 6,
• ulica Piotrkowska,
• Dom Zabaw Ludwika Geyera, mieszczący się pod adresem nr 280 – to właśnie tutaj odbywały się pierwsze próby orkiestr oraz chórów wspieranych przez Ludwika Geyera. Na scenie występowały znane grupy teatralne, w tym F. Pietrzykowskiego w 1846 roku, oraz W. Raszewskiego w 1848 roku, więcej informacji,
• budynek dawnej elektrowni zlokalizowany przy nr 280a, będący częścią zespołu fabryki Ludwika Geyera,
• Biała Fabryka Ludwika Geyera przy nr 282 – zapoznaj się z historią tej wyjątkowej fabryki oraz Centralnym Muzeum Włókiennictwa,
• przy nr 283 mieści się Kościół św. Mateusza w Łodzi,
• czynny park Reymonta,
• szpital miejski dla najuboższych pw. św. Aleksandra, który został wzniesiony w 1846 roku przy Rynku Fabrycznym. Obecnie budynek ten jest siedzibą Wyższego Seminarium Duchownego znajdującego się przy Placu Katedralnym Jana Pawła II,
• przy ul. Wólczańskiej 222 znajduje się kamienica Oskara Schweikerta, która w różnych okresach była siedzibą takich zakładów jak: ślusarnia Rudolfa Dresslera, mechaniczne tkalnie Jana Schweikerta i Juliusza Kergera czy Warszawskie Zakłady Wyrobów Papierowych. Do lat 90. istniało przejście łączące willę Ryszarda Geyera z podwórzem przy Wólczańskiej 222.

---

Oceń: Willa Ryszarda Geyera

---