Biała Fabryka Geyera

Budynki przemysłowe i magazynowe

Biała Fabryka, znana jako budowla fabryki Ludwika Geyera, znajduje się w Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej 282/284. Dzisiaj, stanowi ona siedzibę Centralnego Muzeum Włókiennictwa, które odgrywa kluczową rolę w zachowaniu i promocji dziedzictwa włókienniczego regionu.

Obiekt ten został uznany za pomnik historii w 2015 roku, co podkreśla jego znaczenie w polskiej kulturze oraz historii przemysłu. Biała Fabryka to imponujący przykład klasycystycznej architektury przemysłowej, będąc jednym z najstarszych zachowanych zabytków tego typu w Polsce. Kompleks budynków, doskonale wpisujący się w urbanistykę Łodzi, stanowi nie tylko walor historyczny, ale również estetyczny, który przyciąga uwagę turystów oraz miłośników architektury.

Warto zwrócić uwagę na bogaty kontekst historyczny, jaki to miejsce niesie za sobą, a także na jego niezwykłą rolę w rozwoju przemysłu włókienniczego w Polsce. Biała Fabryka to nie tylko element łódzkiego krajobrazu, ale również symbol industrializacji, który nadal wpływa na współczesne życie miasta.

Historia

W 1835 roku rozpoczęto budowę imponującej przędzalni oraz tkalni mechanicznej, która miała swoją lokalizację na terenie posesji przy ulicy Piotrkowskiej 282/284. Po zakończeniu prac w 1837 roku, nowa fabryka zyskała miano „Białej Fabryki”, głównie ze względu na białą elewację, która odróżniała ją od późniejszych przemysłowych budynków w Łodzi. Już w 1838 roku, Ludwik Geyer zdecydował się na zainstalowanie w obiekcie pierwszej w Łodzi maszyny parowej o mocy 60 KM, co zapoczątkowało mechanizację przemysłu włókienniczego. To wydarzenie wiązało się z powstaniem pierwszego komina fabrycznego, który z dumą dominował nad krajobrazem.

Zaledwie dwa lata po uruchomieniu, do głównego budynku dobudowano trzypiętrowy pawilon fabryczny, a w 1848 roku wzniesiono kolejny trzypiętrowy budynek. W 1840 roku fabryka zatrudniała około 600 pracowników, co świadczy o jej dynamicznym rozwoju.

W budowie fabryki Geyer zyskał wsparcie finansowe od rządu. Dzięki preferencyjnej pożyczce udzielonej mu przez Bank Polski w wysokości 400 000 złotych, a także dodatkowymi pożyczkami, jego inwestycje mogły nabrać tempa. Zaciągnięcie 175 769 złotych pożyczki kaucyjnej oraz 24 230 złotych z kasy miejskiej umożliwiło stworzenie w 1839 roku obiektu, który stał się najnowocześniejszą fabryką w całym Królestwie. Geyer zainwestował w maszyny od renomowanego producenta, braci Cockerill z Belgii. W otwartej przędzalni zainstalowano 7584 wrzeciona oraz 180 warsztatów tkackich.

Sama struktura budynków fabrycznych stanowi doskonały przykład architektury przemysłowej, wykonanej w stylu klasycystycznym, inspirowanej architekturą mieszkalną.

W 1959 roku Biała Fabryka została przekazana Muzeum Historii Włókiennictwa, które od początku 1960 roku cieszyło się statusem samodzielnej placówki muzealnej. W 1975 roku zmieniono nazwę instytucji na Centralne Muzeum Włókiennictwa. Niezwykłe walory historyczne i architektoniczne fabryki zostały docenione, a w 2015 roku obiekt uzyskał status pomnika historii.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 29.08.2011 r.]
  2. Historia [online], Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi [dostęp 26.12.2018 r.]
  3. Aleksandra Hac: Prezydent Komorowski: Łódzkie zabytki pomnikami historii. lodz.gazeta.pl, 17.02.2015 r. [dostęp 22.02.2018 r.]
  4. Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer drugi. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008.
  5. Rynkowska 1970 ↓, s. 29–30.
  6. Rynkowska 1970 ↓, s. 30.
  7. Radziszewska 1997 ↓, s. 29-30.
  8. Radziszewska 1997 ↓, s. 30.
  9. Radziszewska 1997 ↓, s. 29.

Oceń: Biała Fabryka Geyera

★★★★★
Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:9