Bielnik Kopischa to najstarszy zachowany obiekt fabryczny w Łodzi, który znajduje się przy ul. ks. bpa Wincentego Tymienieckiego 5. Jest to budynek przemysłowo-mieszkalny, który przynależał do znanego przemysłowca Tytusa Kopischa.
Obiekt ten, mimo że powszechnie znany pod inną nazwą, odgrywał istotną rolę w historii łódzkiego przemysłu, będąc świadkiem wielu zmian w dynamicznie rozwijającym się mieście.
Historia
Królestwo Polskie
W roku 1825 władze rządowe Królestwa Polskiego postanowiły zainwestować w rozwój przemysłu, w konsekwencji czego wzniesiono budynek fabryczny, który miał służyć jako manufaktura włókiennicza. W ramach tej inicjatywy powstały różnorodne oddziały, takie jak bielnik, krochmalnia, suszarnia, folusz oraz magiel. Początkowo zarządzanie zakładem powierzono Karolowi Mayowi, a następnie Danielowi Illowi. W 1828 roku zakład został sprzedany Tytusowi Kopischowi, przedsiębiorcy pochodzącemu z Kowar na Dolnym Śląsku, który zajął się handlem i produkcją lnu.
Rok 1828 i 1829 to czas budowy nowego, klasycystycznego budynku gospodarczego, który również stał się siedzibą samego właściciela. Obiekt ten, często nazywany „bielnikiem Kopischa”, został wzniesiony na fundamencie wcześniejszego budynku, przy jednoczesnym zachowaniu jego pierwotnych zarysów. Co ciekawe, nigdy nie pełnił roli bielnika, gdyż prawdziwe pozostałości pierwszego bielnika znajdują się w niewysokim budynku otynkowanym obok. Właściciel rozwijał zakład, korzystając z rządowej pomocy, ściągając tkaczy z Śląska, co doprowadziło do powstania jednego z większych zakładów lniarskich w regionie. Niestety, po powstaniu listopadowym, zakład przeżył czas ciężkich turbulencji i jego znaczenie na rynku łódzkim znacznie spadło. W rezultacie, w roku 1874 został sprzedany braciom Petersom, by ostatecznie trafić w ręce Karola Wilhelma Scheiblera w roku 1878.
II Rzeczpospolita
W roku 1933 w przestrzeni tej fabryki mieściły się m.in. 8. i 16. Punkt Lekarski „Dzielnicy I”, a także Kasy Chorych miasta Łodzi. W wyniku reorganizacji systemu opieki zdrowotnej w Polsce w roku 1937, budynek został przekształcony, a w jego wnętrzach powstał gabinet pediatryczny nr NS.III/2 Obwodu Południowego Ubezpieczalni Społecznej w Łodzi. Dzięki tym zmianom, obiekt zyskał nowe znaczenie w życiu społecznym regionu.
Polska Ludowa i współczesność
W okresie PRL, w budynku funkcjonowały mieszkania zakładowe Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Obrońców Pokoju „Uniontex”. W połowie lat 80. XX wieku, po przeprowadzonym remoncie, obiekt stał się siedzibą Pracowni Konserwacji Zabytków, a niedługo później także Banku Przemysłowego S.A., którego przejęcie przez Getin Bank S.A. miało miejsce w 2004 roku. W 2006 roku miasto nabyło nieruchomość za 4,4 mln zł z zamiarem utworzenia biura Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Wydziału Architektury UMŁ. Jesienią tego samego roku, przeniósł się tam również Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa UMŁ. W kolejnych latach budynek pełnił rolę siedziby EC1 Łódź – Miasto Kultury, Zarządu Nowego Centrum Łodzi oraz oddziału Muzeum Miasta Łodzi.
Od roku 2014, obiekt wraz z przyległą działką o powierzchni 1711 m² wielokrotnie znajdował się na sprzedaż, z ceną wywoławczą odpowiednio 5,35 mln zł w 2015 roku oraz 5,7 mln zł w 2016. Ostatecznie, w końcu września 2017 roku, sprzedano go warszawskiej spółce „Hocan Estate” za około 4 mln zł. Budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 25/1/8 z 24.02.1964 oraz A/8 z 20.01.1971.
Architektura
Budynek został stworzone w klasycystycznym stylu, na prostokątnym planie, co nadaje mu elegancki i harmonijny wygląd. Nakryty jest czterospadowym dachem typu mansardowego, który chroni całą konstrukcję.
Obiekt ma dwie kondygnacje, z centralnie usytuowaną dodatkową, trzecią kondygnacją, która zwieńczona jest subtelnym tympanonem, podkreślającym architektoniczne detale.
Powierzchnia użytkowa wynosi 2179 m², co czyni ten budynek funkcjonalnym i przestronnym.
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki przemysłowe i magazynowe":
Elektrownia przy ul. Targowej w Łodzi | Elektrownia Towarzystwa Wyrobów Bawełnianych Karola W. Scheiblera | Fabryka Wilhelma Lürkensa w Łodzi | Monopolis | Fabryka Ludwika Grohmana | Fabryka Józefa Balle w Łodzi | Przędzalnia Braci Muehle | Widzewska Manufaktura | Fabryka Państwowego Monopolu Tytoniowego w Łodzi | Fabryka Ferdynanda Goldnera | Fabryka braci Stolarow w Łodzi | Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Łodzi | Przędzalnia wełny Juliusza Kolmana w Łodzi | Gazownia w Łodzi | Fabryka Wyrobów Włókienniczych Leonhardt, Woelker i Girbardt | Fabryka Ernesta Wevera | Biała Fabryka Geyera | „Ariadna” Fabryka Nici | Magazyn Konfekcyjny Emila Schmechela w Łodzi | Fabryka Markusa SilbersteinaOceń: Bielnik Kopischa