Janina Niemirska-Pliszczyńska

---

Życiorys

Janina Niemirska-Pliszczyńska przyszła na świat w rodzinie urzędniczej, jako córka Stanisława Jana Niemirskiego, który zmarł w 1925 roku, oraz Heleny Izabeli z Filipowiczów. W jej rodzinie znalazły się również dzieci: siostra Władysława i brat Stanisław. Edukację rozpoczęła w Warszawie, uczęszczając do prestiżowego prywatnego gimnazjum żeńskiego, które prowadziły Regina Gaczeńska oraz Ewelina Kacprowska. W 1921 roku zdała egzamin maturalny.

Janina studiowała filologię klasyczną na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie uzyskała stopień doktora pod opieką znanego uczonego, Gustawa Przychockiego, w 1928 roku. Jej kariera zawodowa rozpoczęła się jako nauczycielka języka łacińskiego w warszawskim gimnazjum spółdzielczym „Współpraca”, a następnie w latach 1926–1928 kontynuowała pracę w tym samym zakresie w gimnazjum żeńskim. W latach 1928–1939 nauczała w lubelskich szkołach: najpierw w Państwowym Gimnazjum im. Unii Lubelskiej, a później w Gimnazjum im. Stanisława Staszica.

6 czerwca 1929 roku złożyła egzamin nauczycielski przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Warszawie. Od 1931 do 1939 roku była także kierownikiem Ośrodka Metodyczno-Naukowego Filologii Klasycznej dla Nauczycieli w Kuratorium Lubelskim. W czasie II wojny światowej zaangażowała się w tajne nauczanie, ucząc języka łacińskiego i greckiego, co świadczy o jej determinacji w propagowaniu wiedzy nawet w trudnych czasach.

Po zakończeniu wojny Janina Niemirska-Pliszczyńska była inicjatorką utworzenia Ośrodka Dydaktyczno-Naukowego Filologii Klasycznej, funkcjonującego najpierw przy męskim gimnazjum im. Stanisława Staszica, a później przy gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w latach 1944–1950. W latach 1950–1952 była zatrudniona w gimnazjum im. M. Buczka w Lublinie. Następujące lata, od 1952 do 1956, były dla niej okresem pracy na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie prowadziła zajęcia z literatury greckiej i rzymskiej. Rok 1953 przyniósł jej awans na kierownika seminarium greckiego, a w 1956 uzyskała tytuł docenta, a w 1967 profesura nadzwyczajna. W latach 1963–1969 oraz 1972–1974 pełniła funkcję kierownika Sekcji Filologii Klasycznej na KUL. Ponadto była redaktorem pisma „Paideia. Przegląd dydaktyczno-naukowy z zakresu filologii klasycznej” w latach 1948-1949.

Oprócz licznych obowiązków akademickich, Janina była również członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Filologicznego od 1977 roku. W swojej karierze opublikowała ponad 50 prac oraz wiele przekładów z literatury antycznej, co czyni ją wybitną postacią w polskiej filologii klasycznej. Po śmierci została pochowana na Cmentarzu przy ulicy Lipowej, w kwaterze 12c.

Janina Niemirska-Pliszczyńska była również żoną adwokata Czesława Pliszczyńskiego, z którym wzięła ślub 19 grudnia 1926 roku.

Ordery i odznaczenia

Janina Niemirska-Pliszczyńska jest osobą, która otrzymała wiele wyróżnień i odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy listę jej nagród:

• krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1973 roku,
• srebrny krzyż zasługi, otrzymany 11 listopada 1934 roku,
• medal Komisji Edukacji Narodowej.

Wybrane publikacje

Janina Niemirska-Pliszczyńska to wybitna postać w dziedzinie filologii klasycznej, której wkład w edukację i badania literackie zasługuje na szczególne wyróżnienie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze publikacje tej autorki:

• Tacyt, Dialog o mówcach, oprac. i przemyślany przez Ognisko Filologii Klasycznej w Lublinie; ostateczna red. przekł. J. Pliszczyńskiej i K. Plucińskiego, Lublin: Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1937,
• Portrety cesarzy rzymskich: na podstawie Tacyta i innych pisarzy starożytnych, Lwów: Państwowe Wyd. Książek Szkoln. 1938 (wyd. 2 – 1946),
• Homo sum. 1, Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla 1 kl. gimnazjalnej, Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1945,
• Homo sum et nihil humani a me alienum esse puto. 2, Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla 2 kl. gimnazjalnej, Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1945,
• Homo sum et nihil humani a me alienum esse puto. 3, Podręcznik do nauki języka łacińskiego dla kl. 3 gimnazjalnej, Lublin: Instytut Pracy Nauczycielskiej 1946,
• Gajus Swetoniusz Trankwillus, Żywoty cezarów, przeł. Janina Pliszczyńska; wstępem opatrzyła Hanna Szelest, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1954 (wiele kolejnych wydań),
• De elocutione Plinianan in epistularium libris novem conspicua questiones selectae, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1955,
• ’Idu ho anthropos wstępny podręcznik języka greckiego oparty na tekstach autorów klasycznych i Nowego Testamentu, Poznań: „Pallotinum” 1960,
• Wokół Dolonei: z badań nad Homerem, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1967,
• Na olimpijskiej bieżni i w boju / z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie: księgi V, VI i IV, przeł. z jęz. grec. i oprac. Janina Niemirska-Pliszczyńska, Wrocław: „Ossolineum” 1968 (wyd. 2 – 2004),
• W świątyni i w micie: z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie księgi 1, 2, 3 i 7, przekł., wstęp i koment. hist.-liter. Janina Niemirska-Pliszczyńska; koment. archeol. Barbara Filarska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1973 (wyd. 2 – 2005),
• U stóp boga Apollona: z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie księgi VIII, IX, X, przeł. z grec. Janina Niemirska-Pliszczyńska i Henryk Podbielski; oprac. H. Podbielski, Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich 1989,
• Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1–2, z grec. przeł., wstępem, komentarzem i indeksami opatrzyła Janina Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa: „Pax” – Akademia Teologii Katolickiej 1994.

---

Oceń: Janina Niemirska-Pliszczyńska

---