Stanisław Simon

Po ukończeniu II Żydowskiego Gimnazjum w Łodzi w 1926 roku, Simon rozpoczął swoje studia na Uniwersytecie Śląskim Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu. Zajmował się tam różnorodnymi dziedzinami, w tym filozofią, historią oraz historią sztuki. W 1927 roku powrócił na rok do swojej rodzinnej Łodzi, gdzie uzyskał smichę, czyli święcenia rabinackie, od naczelnego rabina Łodzi, Eliezera Treistmana. Następnie kontynuował naukę, studiując teologię żydowską w seminarium rabinicznym we Wrocławiu. 4 lutego 1931 roku uzyskał tytuł doktora z zakresu filozofii, co podkreśla jego głębokie zaangażowanie w badania naukowe.

Od 18 marca 1935 roku pełnił zaszczytną rolę rabina w żydowskiej gminie wyznaniowej w Inowrocławiu. W tym czasie kierował także Fundacyjnym Schroniskiem dla Sierot Żydowskich im. Wolffsohna, które znajdowało się przy ulicy Poznańskiej; był także jednym z jego mieszkańców. Na początku swojej działalności na stanowisku rabina musiał stawić czoła i łagodzić długotrwałe napięcia wewnętrzne w społeczności żydowskiej, które wystąpiły pomiędzy grupą starszych Żydów a nowymi osadnikami, którzy przybyli do miasta po I wojnie światowej. Na jego inicjatywę powstało Towarzystwo Popierania Kultury Żydowskiej w Inowrocławiu.

W przededniu II wojny światowej, Stanisław Simon zorganizował cenną zbiórkę na Fundusz Obrony Narodowej oraz Pożyczkę Obrony Przeciwlotniczej. Doprowadził również do przyłączenia kahału do Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Wprowadził język polski do nabożeństw, zastępując dotychczasowy język niemiecki, co miało rozmaite społeczno-kulturowe implikacje.

W Inowrocławiu Simon był także aktywny jako badacz historii, co zaowocowało opublikowaniem jego pracy pod tytułem „Żydzi inowrocławscy w czasach Księstwa Warszawskiego 1807-1815” (Inowrocław 1939). Oparta na wartościach źródłowych, jego teza podkreślała propolskie nastawienie żydowskiej społeczności tego okresu. Publikacja została wzbogacona o istotne fotografie tamtych czasów. Opublikował także swoją pracę doktorską pt. „Mose ben Salomo von Salerno und seine philosophischen Auseinandersetzungen mit den Lehren des Christentums” (Wrocław 1931).

Jednakże, tragiczny los Stanisława Simona nadszedł jesienią 1939 roku, wkrótce po inwazji niemieckiej na Inowrocław. Istnieją dowody sugerujące, że zginął podczas tzw. akcji w Gniewkowie, zrywając swój wkład w społeczność oraz kulturę, której był niezwykle znaczącą postacią.