Stanisława Leszczyńska

---

Życiorys

Wczesne lata

Stanisława Leszczyńska była wnuczką Jana i Henryki Zambrzyckich. Jej ojciec zajmował się stolarstwem, natomiast matka znajdowała zatrudnienie w fabryce włókienniczej „I.K. Poznański”. W 1908 roku z rodziną udała się do Rio de Janeiro, gdzie osiedliła się bliska krewna jej matki. Powróciła do kraju w 1910 roku, aby kontynuować przerwaną naukę w progimnazjum, które ukończyła z powodzeniem w 1914. W okresie I wojny światowej zaangażowała się w pracę w Komitecie Niesienia Pomocy Biednym.

W 1920 roku Stanisława osiedliła się w Warszawie, gdzie z zapałem podjęła naukę w Szkole Położniczej, zdobywając dyplom z wyróżnieniem w 1922 roku. Przed wybuchem II wojny światowej, rodzina Leszczyńskich mieszkała w Łodzi na Bałutach, przy ulicy Żurawiej 7. Po wybuchu konfliktu zbrojnego i powstaniu getta żydowskiego przenieśli się na ul. Wspólną 3.

II wojna światowa

Podczas niemieckiej okupacji w Łodzi męscy członkowie rodziny Leszczyńskich angażowali się w działalność Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ). W nocy z 19 na 20 lutego 1943 roku, cała rodzina została aresztowana w wyniku działań tej organizacji. Stanisława oraz jej córka zostały osadzone w więzieniu dla kobiet przy ul. Gdańskiej 13, zaś reszta rodziny trafiła do więzienia na ul. S. Sterlinga (obecnie Robert-Koch-Str.) 16. Kobiety zostały deportowane do KL Auschwitz-Birkenau 17 kwietnia 1943 roku, natomiast mężczyźni, po odbyciu śledztwa, zostali przewiezieni przez więzienie na Radogoszczu do KL Gross-Rosen (od 23 czerwca 1943 roku).

W obozie Birkenau Stanisława pracowała jako położna (więzień nr 41335), pełniąc tę rolę aż do momentu wyzwolenia obozu przez Armię Czerwoną 27 stycznia 1945 roku. Wbrew wydanym rozkazom obozowych władz, udało jej się przyjąć około 3000 porodów, co jest świadectwem jej niezwykłej odwagi i poświęcenia.

Ostatnie lata

Po wojnie, swoje dramatyczne przeżycia z obozu utrwaliła w książce pt. „Raport położnej z Oświęcimia”, której pisanie rozpoczęła po przejściu na emeryturę w 1957 roku. Pierwsza publikacja tych wspomnień miała miejsce w „Przeglądzie Lekarskim” w 1965 roku. Książka stanowiła inspirację do stworzenia teatralnego rapsodu „Oratorium oświęcimskie”, z muzyką Anny German oraz Jerzego Maksymiuka, którego premiera miała miejsce w 1970 roku.

Ocaleli również męscy członkowie rodziny Leszczyńskich. Stanisława zmarła 11 marca 1974 roku na skutek nowotworu, a jej pogrzeb odbył się na łódzkim cmentarzu św. Rocha przy ul. Zgierskiej na Radogoszczu. W 1996 roku jej szczątki przeniesiono do kościoła pw. Wniebowzięcia NMP.

Życie prywatne

17 października 1916 roku, Stanisława Leszczyńska zawarła związek małżeński z Bronisławem Leszczyńskim, który urodził się w 1888 roku. Jako zecer, Bronisław był blisko związany ze swoją pracą rzemieślniczą. Para doczekała się czwórki dzieci: córki Sylwii oraz synów: Bronisława, Stanisława i Henryka.

Warto również wspomnieć, że Stanisława jest prababcią cioteczną Anny Lewandowskiej, co świadczy o jej wpływie na kolejne pokolenia i rodzinnych powiązaniach, które sięgają współczesności.

Publikacje

Stanisława Leszczyńska jest autorką wielu ważnych publikacji, które wnoszą znaczący wkład w myśl społeczną i refleksję nad wartością życia. Poniżej przedstawiamy kilka z jej kluczowych dzieł:

• Stanisława Leszczyńska (opracowanie Bohdana Bejze): Macierzyńska miłość życia: teksty o Stanisławie Leszczyńskiej. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1984, Brak numerów stron w książce,
• Stanisława Leszczyńska: Nie, nigdy! Nie wolno zabijać dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1991, ISBN 83-85013-64-4, Brak numerów stron w książce.

Upamiętnienie

Imię Stanisławy Leszczyńskiej jest silnie związane z edukacją i pamięcią historyczną. Od 1983 roku nosi je Krakowska Szkoła Położnych, która obecnie funkcjonuje jako Krakowska Medyczna Szkoła Policealna im. Stanisławy Leszczyńskiej nr 1 w Krakowie. Warto wspomnieć, że w 2023 roku placówka ta została włączona do Małopolskiego Zespołu Jednostek Edukacyjnych w Krakowie. Jej postać jest upamiętniana w różnych formach, w tym na Kielichu Życia i Przemiany Narodu, który został złożony przez pielęgniarki na Jasnej Górze. Wydarzenie to miało miejsce w ramach uroczystości z okazji sześciusetlecia obecności cudownego obrazu Matki Boskiej, odbywającej się 3 maja 1982 roku.

W ciągu następnych dziesięciu lat rozpoczął się proces beatyfikacyjny Stanisławy Leszczyńskiej, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie w historii. W Oświęcimiu, w sąsiedztwie dawnego KL Auschwitz, jedno z ulic nosi jej imię, podobnie jak w Łodzi. W hołdzie jej pamięci w 1985 roku została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oświęcimskim.

W ostatnich latach zainteresowanie jej postacią wzrosło, co zaowocowało powstaniem dokumentalnego filmu „Położna”, którego reżyserką była Maria Stachurska. Wystawa poświęcona Stanisławie Leszczyńskiej została otwarta 11 marca 2024 roku w centrum Manufaktura w Łodzi, co stanowi kolejne upamiętnienie jej niezwykłego wkładu w opiekę zdrowotną i pielęgniarstwo.

Proces beatyfikacyjny

W dniu 11 marca 2024 roku zakończono formalny etap beatyfikacji w archidiecezji łódzkiej, który obejmował przesłuchanie 56 świadków, w tym współwięźniarek. Ten proces skoncentrowany był na zgromadzeniu dowodów związanych z życiem i dziedzictwem Stanisławy Leszczyńskiej.

W ramach dokumentacji zgromadzono 1200 stron materiałów archiwalnych, w tym listy, które pisano w obozie podczas jej tragicznych doświadczeń. Tak silna podstawa dowodowa jest kluczowym elementem postępowania beatyfikacyjnego.

---

Oceń: Stanisława Leszczyńska

---