Adolf Eichler, znany również pod pseudonimem Adolf Dränger, był postacią niezwykle interesującą w kontekście polskiego i niemieckiego życia kulturalnego w XX wieku. Urodził się 31 stycznia 1877 roku w Łodzi, a swoje życie zakończył 10 listopada 1945 roku w Berlinie.
Jako wydawca, publicysta oraz propagandysta, Eichler odegrał kluczową rolę w działalności mniejszości niemieckiej w Polsce. Jego prace i działalność wnosiły istotny wkład w dyskurs społeczny i kulturalny, kształtując życie intelektualne swojego czasu.
Życiorys
Adolf Eichler urodził się w Łodzi, a jego kariera zawodowa zaczęła się od pracy jako przedstawiciel niemieckich fabryk z siedzibą w Odessie. W latach 1904–1919 pełnił funkcję generalnego przedstawiciela BASF w Królestwie Kongresowym.
W roku 1908 rozpoczął wydawanie dziennika „Lodzer Rundschau”. Wspólnie z Ludwigiem Wolffem, w latach 1912–1913, założył miesięcznik „Geistiges Leben”, a także był związany z gazetą „Deutsche Post”, wydawaną w Łodzi między 1915 a 1919 rokiem. W swoich tekstach podkreślał silne związki Niemców z regionem łódzkim i kierował swoje publikacje do Niemców zamieszkujących Rosję.
W pełni zaangażował się w integrację społeczności niemieckiej, zakładając „Niemiecki Związek na rzecz Łodzi i Okolicy” oraz „Niemiecką Samopomoc”. W 1919 roku te organizacje pozyskały około 300 lokalnych grup, stając się istotnym wsparciem dla Niemców zamieszkujących tereny Królestwa Kongresowego.
W latach 1918–1919 sprawował przewodnictwo w Niemieckim Stronnictwie Ludowym, co zaowocowało wprowadzeniem dwóch posłów do Sejmu Ustawodawczego – Josefa Spickermanna oraz Ludwiga Wolffa. Po 1919 roku, z powodów politycznych, opuścił Łódź i w latach 1919–1920 pełnił rolę szefa niemieckiej kampanii plebiscytowej w Prusach Wschodnich, ze szczególnym uwzględnieniem Warmii, Mazur oraz Powiśla.
W tym okresie publikował broszury i książki o charakterze propagandowym, które miały na celu udowodnienie niemieckiej przynależności tych terenów. Do 1925 roku był dyrektorem naczelnym Służby Ojczyźnianej Olsztyna (Heimatdienstes Allenstein). Następnie, w 1925 roku, przeniósł się do Bad Wilsnack, gdzie wspólnie z Carlo von Kügelgenem, do 1934 roku redagował „Deutsche Post aus dem Osten”.
Eichler był również aktywnie zaangażowany w przekwaterowywanie rodzin rosyjsko-niemieckich na tereny osadnicze zarówno w Niemczech, jak i w Ameryce Południowej. Był jednym z założycieli Niemiecko-Ewangelickiego oraz Niemiecko-Katolickiego Stowarzyszenia Szkół Państwowych.
Wybrane publikacje
Adolf Eichler zasłynął jako autor licznych publikacji, które w znaczący sposób przyczyniły się do zrozumienia historii i kultury niemieckiej w Polsce oraz w innych regionach. Poniżej przedstawiono niektóre z jego najbardziej znanych dzieł:
- Die deutsche Ansiedlung Königsbach Eine Schilderung ihrer Gründung, ihrer Zerstörung u. ihres Wiederaufbaus (1917),
- Den Königsbachern als Gabe zu ihrer Kircheinweihung (1917),
- Das Deutschtum in Kongresspolen (Stuttgart 1921),
- Der Ostdeutsche Heimatdienst Allenstein im ersten Jahre seines Bestehens als Verein (Olsztyn 1921),
- Die polnischen Ansprüche auf Masuren und Ermland (Olsztyn 1921),
- Deutschtum im Schatten des Ostens: ein Lebensbericht (1942),
- Julius Kunitzer und seine Zeit: Schicksal und Aufgabe eines Industrieführers in Litzmannstadt (Łódź 1944).
Przypisy
- Mads O.M.O. Balling, Von Reval bis Bukarest: statistisch-biographisches Handbuch der Parlamentarier der deutschen Minderheiten w Ostmittel- und Südosteuropa 1919-1945, 1, Einleitung, Systematik, Quellen und Methoden, 2. Aufl, Kopenhagen: Dokumentation-Verl, 1991, s. 182, 204, ISBN 87-983829-3-4 [dostęp 07.11.2022 r.]
- Adolf Eichler, Deutschtum im schatten des Ostens: ein lebensbericht, Meinhold Verlagsgesellschaft, 1942 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Adolf Eichler, Julius Kunitzer und seine Zeit: Schicksal und Aufgabe eines Industrieführers in Litzmannstadt, Wirtschaftskammer Litzmannstadt, 1944 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Edmund Weyrauch, Adolf Eichler, 31.01.1877-10.11.1945; ein Leben für sein Volk., Selbstverlag des Herausgebers, 1965 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Adolf Eichler, Die deutsche Ansiedlung Königsbach: Eine Schilderung jej gründung, ihrer Zerstörung u. ihres Wiederaufbaus; Den Königsbachern als Gabe zu ihrer Kircheinweihung am 8.12.1917 dargebr, Verlag d. dtsch. Vereins, 1917 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Adolf Eichler, Das Deutschtum in Kongresspolen, Ausland und Heimat Verlags-Aktiengesellschaft, 1921 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Adolf Eichler, Deutsche Post, t. r. 2 Nr 52, bc.wbp.lodz.pl, 24.12.1916 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Alfred Kiss, Eichler, Adolf, bc.wbp.lodz.pl, 1940 [dostęp 06.01.2022 r.]
- Eichler, Adolf – Kulturstiftung [online] [dostęp 06.01.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Wanda Sieradzka de Ruig | Wacław Wagner | Janusz Gorczykowski | Marek Barański (dziennikarz) | Bogdan Tuszyński | Kazimierz Korcelli | Zdzisław Szczepaniak | Eugeniusz Warmiński | Monika Sawicka | Janusz Garlicki | Jerzy Jacek Tomczak | Roman Chłodziński | Łukasz Warzecha | Eugeniusz Kudaj | Henryka Rumowska | Bolesław Busiakiewicz | Tomasz Patora | Sebastian Rybarczyk | Joanna Szczęsna | Jan Urban (dziennikarz)Oceń: Adolf Eichler