Herman Müntz, znany również jako Chaim Minc i posługujący się pseudonimem „Herman Glenn”, to postać, która zapisała się w historii matematyki jako jeden z jej wybitnych przedstawicieli. Urodził się 28 sierpnia 1884 roku w Łodzi, a swoje życie zakończył 17 kwietnia 1956 roku w Szwecji.
Związany z tradycją żydowską, Müntz zdobył uznanie przede wszystkim dzięki udowodnieniu istotnego twierdzenia matematycznego, które nosi jego imię oraz imię współpracującego z nim matematyka, László Szásza. Twierdzenie Müntza-Szásza miało znaczący wpływ na rozwój analizy matematycznej oraz teorii funkcji, stanowiąc fundament dla wielu późniejszych badań.
Życiorys
„Herman Müntz dorastał w zamożnej, świeckiej rodzinie żydowskiej w Łodzi. Był najstarszym z pięciorga dzieci, co wpłynęło na jego późniejsze życie. Jego biegłość w języku polskim była połączona z dobrą znajomością niemieckiego i rosyjskiego. Ukończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi.
W 1902 roku przeniósł się do Berlina, gdzie kontynuował edukację na Uniwersytecie Berlińskim, zdobywając dyplom w 1906. W okresie od 1906 do 1924 pisał dzieła dotyczące Żydów i ich roli w społeczeństwie, w tym tytuły takie jak Wir Juden, Über Ehe und Treue oraz Der Jüdische Staat. Jego praca doktorska, obroniona w 1910 roku, dotyczyła równań różniczkowych cząstkowych oraz zagadnienia Plateau, którą to przygotował pod patronatem Hermanna Schwarza i opublikował w Crelle.
W 1911 roku Müntz osiedlił się w Monachium, gdzie skupił się na geometrii rzutowej, metodzie iteracyjnej oraz teorii aproksymacji. Dwa lata później wziął ślub z Magdą Wohlman, która pochodziła ze Złotkowa, koło Poznania. Od 1914 roku współpracował z czasopismem Martina Bubera Der Jude, dla którego stworzył 18 publikacji, niektóre z nich będąc podpisany jako Herman Glenn. W tym samym roku udowodnił twierdzenie Müntza-Szásza, które zostało potwierdzone przez węgierskiego matematyka Otto Szásza w 1916 roku.
W 1914 roku Müntz rozpoczął pracę nauczyciela w szkole pod Heppenheim, a w 1915 roku przeniósł się do Ilbeshausen-Hochwaldhausen. W 1919 roku uzyskał niemieckie obywatelstwo. Na początku lat 20. przeszedł załamanie nerwowe, co skutkowało pobytem w sanatorium w Gandersheim, po czym postanowił powrócić do Polski z żoną, osiedlając się u jej rodziców, którzy prowadzili gospodarstwo rolne. W 1921 roku przeniósł się do Getyngi, gdzie zaangażował się w publikację prac matematycznych oraz działał w czasopiśmie Scripta Universitatis.
W 1924 roku Müntz z żoną zamieszkali w Berlinie, jednakże napotkali trudności w poszukiwaniach pracy z powodu braku habilitacji. W latach 1927 i 1930 miał okazję współpracować z Albertem Einsteinem, z którym prowadził korespondencję pomiędzy okresami współpracy. W 1929 roku objął stanowisko profesora na Leningradzkim Uniwersytecie Państwowym, gdzie kierował Katedrą Równań Różniczkowych i Całkowych. W 1931 roku Müntz zaczął odpowiadać także za analizę matematyczną w Instytucie Naukowo-Badawczym w Matematyce i Mechanice na LUO.
W październiku 1937 roku, pozostając wciąż obywatelem niemieckim, został wydalony ze Związku Radzieckiego bez podawania konkretnego powodu. Osiedlił się w Sztokholmie, gdzie kontynuował badania nad hemodynamiką. W 1953 roku uzyskał obywatelstwo szwedzkie. Całe życie zmagał się z problemami ze wzrokiem, a w końcowym etapie życia był całkowicie niewidomy.
Publikacje
Herman Müntz, jako ważna postać w swojej dziedzinie, ma na swoim koncie kilka istotnych publikacji, które zasługują na szczegółowe omówienie. Jego dorobek literacki obejmuje:
- Wir Juden (1907),
- Über Ehe und Treue (O małżeństwie i wierności),
- Der Jüdische Staat (Państwo Żydowskie) – fragmenty tej książki były publikowane jako artykuły w różnych czasopismach.
Przypisy
- a b c d e f g Eduardo L.E.L. Ortiz Eduardo L.E.L., AllanA. Pinkus AllanA., Herman Müntz: A Mathematician’s Odyssey, „The Mathematical Intelligencer”, 27 (1), 2005, s. 22–31, DOI: 10.1007/BF02984810, ISSN 0343-6993 [dostęp 16.03.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jacek Bartyzel | Robert Zakrzewski (chemik) | Maciej Kokoszko | Antoni Pański | Stanisław Feliksiak | Henryk Paszkiewicz | Robert Zajonc | Stefan Jackowski | Zdzisław Pomykalski | Zofia Sykulska | Łukasz Bogucki | Józef Mayer | Waldemar Ceran | Marek Górski | Aleksandra Majewska | Paweł Maślanka | Janusz Odziemkowski | Aleksander Welfe | Piotr Paneth | Anna Janina DąbrowskaOceń: Herman Müntz