Józef Żydanowicz, wybitna postać polskiej nauki, urodził się 12 stycznia 1909 roku w Łagiewnikach, a zmarł 7 grudnia 2000 roku w Warszawie. Był on uznawanym specjalistą w dziedzinie elektroenergetyki oraz automatyki zabezpieczeniowej.
W ciągu swojej kariery zawodowej Józef Żydanowicz zdobył tytuł profesora oraz doktoratu inżyniera, co podkreśla jego ogromne osiągnięcia w zakresie nauk technicznych. Jako wykładowca Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, przekazywał swoją wiedzę i doświadczenie młodszym pokoleniom inżynierów, co miało istotny wpływ na rozwój tej dziedziny w Polsce.
Życiorys
Józef Żydanowicz, wybitny inżynier i nauczyciel akademicki, rozpoczął swoją edukację w 1926 roku, kończąc warszawskie Gimnazjum im. Tadeusza Reytana. Po zakończeniu nauki, kontynuował studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1931 roku. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w Elektrowni Siersza Wodna, gdzie pracował jako inżynier w Działu Sieci. W 1938 roku objął stanowisko starszego asystenta w Katedrze Urządzeń Elektrycznych na Politechnice Warszawskiej, jednocześnie pełniąc funkcję radcy technicznego w Urzędzie Patentowym RP.
Po zakończeniu obrony Warszawy, Żydanowicz podjął pracę jako nauczyciel przedmiotu „Urządzenia i sieci elektryczne” w kursach dla monterów oraz techników, a w dalszej kolejności w nowo powstałej Państwowej Wyższej Szkole Technicznej II stopnia. W kwietniu 1942 roku instytucja ta przekształciła się w Państwową Wyższą Szkołę Techniczną, w której Józef Żydanowicz prowadził zajęcia w zakresie „Urządzeń i sieci elektrycznych” oraz wykłady dotyczące „Encyklopedii urządzeń elektrycznych”. Angażował się również w powstanie warszawskie, współpracując z inż. Włodzimierzem Hellmanem w celu zapewnienia dostaw energii elektrycznej oraz oświetlenia dla szpitali i punktów medycznych.
Po zakończeniu powstania, Żydanowicz znalazł się w Krakowie, gdzie rozpoczął pracę w austriackiej firmie Elin. Zajmował się tam kierowaniem warsztatem elektrotechnicznym w Elektrowni Miejskiej Krakowie oraz wykładaniem na Politechnice Śląskiej. Następnie wrócił do Warszawy w październiku 1945 roku i do 1948 był adiunktem na Wydziale Elektrycznym, gdzie sprawował również funkcję zastępcy dziekana do spraw weryfikacyjnych. Dodatkowo, wykładał „Elektrotechnikę i instalacje elektryczne” na Wydziale Inżynierii oraz w Szkole Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda.
W 1946 roku Żydanowicz został inspektorem technicznym w Wydziale Techniczno-Eksploatacyjnym Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Warszawskiego, jednak w 1948 roku zrezygnował z tej roli oraz z pracy wykładowcy, przenosząc się do Centralnego Zarządu Energetyki. W 1951 roku, po włączeniu Szkoły Inżynierskiej im. Wawelbera i Rotwanda w strukturę Politechniki Warszawskiej, objął stanowisko zastępcy profesora na Wydziale Elektrycznym. W tym czasie był również odpowiedzialny za Grupę Zabezpieczenia w Zakładzie Wielkich Mocy oraz pracował w Zakładzie Urządzeń Rozdzielczych Instytutu Elektrotechniki.
Ważnym momentem w jego karierze było zainicjowanie w 1953 roku specjalizacji „Zabezpieczenia przekaźnikowe i automatyka elektroenergetyczna”. W 1955 roku otrzymał tytuł docenta, a sześć lat później obronił doktorat. W 1963 roku został profesorem nadzwyczajnym oraz objął kierownictwo Zakładu Zabezpieczeń i Automatyki Elektroenergetycznej w Katedrze Sieci i Systemów Elektroenergetycznych. W latach 1966–1969 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Elektrycznego PW, a od 1972 roku przez sześć lat przewodniczył Komisji Przewodów Doktorskich dla Specjalności Elektroenergetyka. Po reorganizacji uczelni, został kiero wnikiem Zespołu Elektroenergetycznej Automatyki Zabezpieczeniowej w Zakładzie Sieci i Systemów Elektroenergetycznych, a w 1975 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego.
W ciągu swojej kariery opublikował około 50 prac, w tym 9 podręczników, 9 skryptów, 25 artykułów oraz 4 patenty. Jego wkład w rozwój dziedziny elektrotechniki był nieoceniony. Po zakończeniu życia, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 109, rząd V, grób 7).
Członkostwo
Józef Żydanowicz, w trakcie swojej bogatej kariery, był aktywnym członkiem wielu znaczących organizacji i instytucji związanych z elektrotechnika oraz naukami pokrewnymi.
- Centralna Komisja Słownictwa Elektrotechnicznego (1938–52),
- CIGRÉ (od 1958),
- Grupa Ekspertów w Komitecie Elektrotechniki PAN (od 1959),
- PTETiS (od 1966, od 1980 członek honorowy),
- Rada Naukowo-Dydaktyczna Politechniki Wrocławskiej (od 1968).
Nagrody i odznaczenia
W życiu Józefa Żydanowicza wiele faktów ściśle wiąże się z jego uznaniem w różnych dziedzinach. Jego osiągnięcia zostały nagrodzone wieloma wyróżnieniami.
- nagroda resortowa I stopnia (1979),
- nagroda resortowa II stopnia (1967),
- nagroda resortowa III stopnia (1973, 1976, 1984),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal za Warszawę 1939–1945,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Odznaka Grunwaldzka,
- Złota odznaka „Zasłużony dla Energetyki”.
Przypisy
- Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1926. wne.uw.edu.pl. [dostęp 10.09.2021 r.]
- Józef Żydanowicz, Sylwetki Automatyków i Pomiarowców, Politechnika Warszawska. apw.ee.pw.edu.pl. [dostęp 09.05.2021 r.]
- Wykaz profesorów i docentów Politechniki Warszawskiej zmarłych w latach 2000–2010. bcpw.bg.pw.edu.pl. [dostęp 09.05.2021 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Maria Wieruszewska | Jerzy Targalski (1952–2021) | Daniel Grinberg | Tadeusz Andrzejewski | Marek Trombski | Hanna Segal | Jan Kubarski | Jan Karski | Aniela Kowalska | Mieczysław Bogucki | Irena Augustyniak | Jan Rzewuski (fizyk) | Andrzej Bogusz (historyk sportu) | Bronisław Szwalm | Roman Kaczmarek | Jakub Goldberg (historyk) | Jerzy Luciński | Bogusław Śliwerski | Barbara Bogołębska | Elżbieta MuszyńskaOceń: Józef Żydanowicz