Marian Synowiecki

---

Życiorys

Marian Synowiecki przyszedł na świat w rodzinie o robotniczych korzeniach. Był synem Ignacego Synowieckiego oraz Ewy Kaniewskiej. Po śmierci ojca zamieszkał w Warszawie u ciotki Józefy Synowieckiej. W Warszawie uczęszczał na kursy elektrotechniczne, w działającej przy Dyrekcji Poczt i Telegrafów szkole teletechników, co pozwoliło mu później na pracę w oddziale DPiT. Po pewnym czasie zajął stanowisko w Międzymiastowym Urzędzie Telekomunikacyjnym Warszawa. W 1927 roku zakończył edukację na poziomie szkoły średniej. Już w 1924 roku zaangażował się w działalność Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w Warszawie, a w 1926 roku został członkiem zarządu koła OMTUR na Powiślu.

Od 1927 roku włączył się w działalność Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), gdzie współorganizował paramilitarną milicję, mającą pod kierownictwem Rajmunda Jaworowskiego na celu obronę interesów partii. Synowiecki był zagorzałym przeciwnikiem rozłamu w PPS, a także bronił partyjnej drukarni mieszczącej się przy ul. Wareckiej 7 w Warszawie. Jego zaangażowanie polegało także na organizowaniu zbiórek broni i pieniędzy na potrzeby milicji. Już w 1928 roku, na zlecenie Mieczysława Niedziałkowskiego, objął redaktorstwo „Robotnika” oraz w latach 1929–1930 redagował takie czasopisma jak „Pobudka” czy „Chłopska Prawda”, w których publikował liczne artykuły polityczne.

W 1929 roku został członkiem Komitetu Dzielnicy Powiśle Warszawskiego Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS. Wraz ze Stanisławem Dubois i Adamem Obarskim współorganizował manifestację, która miała miejsce 29 marca 1930 na placu Trzech Krzyży. Z kolei 29 kwietnia 1930 roku zorganizował ochronę dla wiecu Centrolewu w trakcie Kongresu Obrony Praw i Wolności Ludu. Wraz z Edmundem Chodyńskim dostarczał broń dla milicji PPS, a także brał czynny udział w zamieszkach z policją w Alejach Ujazdowskich.

W dniu 29 października 1930 roku został aresztowany za uczestnictwo w nielegalnej demonstracji oraz zbrojny atak na policję, co skutkowało osadzeniem w Areszcie Centralnym. 4 lutego 1931 roku skazano go na 4 lata ciężkiego więzienia, ale został zwolniony 30 sierpnia 1931 roku za kaucją. Po zwolnieniu kontynuował pracę w biurze Sekretariatu Generalnego Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS oraz w Centralnym Wydziale Wiejskim. Był także członkiem sądu koleżeńskiego OMTUR oraz skarbnikiem Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie i członkiem Robotniczego Towarzystwa Służby Społecznej. W 1936 roku wszedł do sądu partyjnego OKR PPS w Warszawie, a w 1939 roku był członkiem komisji rewizyjnej.

Początek II wojny światowej zastał go w Siedlcach, gdzie z prezydentem Marianem Grabowskim organizował działania dywersyjne wśród robotników. Uczestniczył również w przejęciu broni ze składów Wojska Polskiego w Palmirach na rzecz Robotniczych Batalionów Obrony Warszawy przez OKR PPS. Po kapitulacji działał na Żoliborzu w spółdzielni spożywczej oraz w elektrowni, a od 1941 roku jego zaangażowanie przeniosło się do Milicji Robotniczej PPS-Wolność, Równość, Niepodległość (WRN), gdzie pod dowództwem Teodora Zielińskiego kolportował publikacje oraz prowadził szkolenia bojowe. Jako podporucznik w czasie powstania warszawskiego pełnił funkcję zastępcy komendanta Milicji Robotniczej PPS-WRN w okręgu Warszawa-Północ. Po porażce powstania przebywał w okolicach Krakowa, lecz w lutym 1945 roku wrócił do Warszawy, podejmując pracę w elektrowni, gdzie w październiku 1945 roku został wiceprzewodniczącym rady zakładowej.

28 lipca 1946 roku został członkiem Rady Stołecznej PPS, a przez rok wchodził w skład jej Stołecznego Komitetu. Po kilku latach zaangażował się w wydawnictwo „Wiedza”. Po zjednoczeniu PZPR i PPR po 1948 roku został członkiem PZPR, jednak nie zajmował w znacznej mierze istotnych funkcji partyjnych. W tym czasie podjął zatrudnienie w Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”, a w latach 1949–1952 pracował w Państwowych Wydawnictwach Gospodarczych „Polgos”. Następnie od 1953 roku był związany z Państwowymi Zakładami Wydawnictw Lekarskich. W 1956 roku, zmęczony działalnością PZPR, postanowił z niej wystąpić. Rok później, w 1960 roku, zajął stanowisko w Państwowych Wydawnictwach Ekonomicznych.

W 1964 roku przeszedł na rentę po tym, jak doznał zawału serca, co spowodowało zakończenie jego działalności w Komisji Opieki Społecznej oraz ZBoWiD. Marian Synowiecki zmarł 14 grudnia 1972 roku w Warszawie. Po jego śmierci znalazł miejsce spoczynku na cmentarzu Wolskim w Warszawie.

Życie prywatne

Leoncja Leokadia Piłacka, będąca żoną Synowieckiego, to znana działaczka socjalistyczna oraz siostra Fabiana Piłackiego. Wspólnie mieli troje dzieci, w tym Jadwigę Marię Figurską – lekarza (ur. 1934), Kazimierę Zofię Nowak – pracownika socjalnego (ur. 1937) i Ewę Leoncję Bilkę – polonistkę (ur. 1947).

Odznaczenia

Marian Synowiecki, znany z licznych osiągnięć, został odznaczony różnymi medalami oraz wyróżnieniami, które świadczą o jego zasługach i poświęceniu. Wśród najważniejszych odznaczeń, które otrzymał, znajdują się:

• srebrny Krzyż Zasługi w 1946 roku,
• złoty Krzyż Zasługi w 1966 roku,
• odznaka Grunwaldzka w 1947 roku,
• medal za Warszawę 1939–1945 w 1947 roku,
• krzyż Walecznych w 1971 roku.

---

Oceń: Marian Synowiecki

---