Olga Czerniawska (pedagog)


Olga Maria Czerniawska, urodzona 4 kwietnia 1930 roku w Łodzi, była wybitną postacią w polskim świecie edukacji, która zmarła 1 listopada 2020 roku, także w Łodzi. Jej wkład w pedagogikę, szczególnie w obszarze andragogiki, jest nieoceniony.

Była profesorem doktorem habilitowanym, a także cenionym wykładowcą na Uniwersytecie Łódzkim oraz Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Czerniawska była również znaczącą popularyzatorką idei uniwersytetów trzeciego wieku, co miało ogromny wpływ na kształtowanie edukacji dostosowanej do potrzeb osób starszych.

Życiorys

Olga Czerniawska otrzymała wykształcenie w dziedzinie historii, kończąc studia na Uniwersytecie Łódzkim. Po ukończeniu nauki zaczęła pracować jako nauczycielka historii w szkołach dla dorosłych w Łodzi oraz w Państwowym Studium Kulturalno-Oświatowym i Bibliotekarskim. Jej kariera akademicka nabrała tempa po uzyskaniu stopnia naukowego doktora w dziedzinie nauk humanistycznych na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ, co miało miejsce 22 lutego 1968 roku. Praca doktorska nosiła tytuł „Szkoła a środowisko rodzinne dorosłego ucznia” i została napisana pod opieką naukową prof. Aleksandra Kamińskiego.

Po rozpoczęciu pracy na Uniwersytecie Łódzkim w 1972 roku, do momentu przejścia na emeryturę w 2000 roku, Olga Czerniawska pełniła szeregi funkcji akademickich. Zaczynała jako starszy wykładowca Międzywydziałowego Studium Kulturalno-Oświatowego, później awansując na adiunkta w Katedrze Pedagogiki Społecznej. W swojej karierze była kierownikiem zarówno Zakładu Historii i Teorii Wychowania, jak i Katedry Teorii Wychowania, a także Zakładu Oświaty Dorosłych. W 1978 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego, przedstawiając rozprawę na temat „Poradnictwo jako wzmacnianie środowiska wychowawczego”. W latach 1981-1984 pełniła funkcję prodziekana ds. dydaktyki na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ oraz była zastępcą dyrektora Instytutu Pedagogiki i Psychologii.

W 1990 roku została powołana na stanowisko profesora nadzwyczajnego, a sześć lat później uzyskała tytuł profesora. W 2000 roku przeszła do pracy na pełny etat w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, która od 2009 roku nosi nazwę Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Pracowała również w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Sieradzu.

W zakresie swoich badań Olga Czerniawska zajmowała się różnorodnymi aspektami edukacji dorosłych oraz poradnictwa, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i indywidualnym, szczególnie w kontekście osób w trudnych sytuacjach życiowych. Jej zainteresowania obejmowały także historię oświaty dorosłych oraz metodologię badań biograficznych. W trakcie swojej pracy naukowej była promotorką 10 rozpraw doktorskich oraz recenzentką 7 rozpraw habilitacyjnych i 11 prac doktorskich.

W 2015 roku miał miejsce szczególny moment w jej karierze, gdy odbyło się seminarium naukowe „Oświata dorosłych. Inspiracje i wyzwania”, zorganizowane z okazji jej 85. urodzin, 60-lecia pracy naukowej oraz 20-lecia pracy w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Natomiast w 2018 roku Uniwersytet Łódzki uroczyście odnowił doktorat prof. Olgi Czerniawskiej w związku z 50. rocznicą jego nadania.

Publikacje

Olga Czerniawska jest autorką wielu istotnych publikacji dotyczących edukacji dorosłych oraz zagadnień związanych z andragogiką. Poniżej przedstawiamy jej wybrane dzieła:

  • Kształcenie dorosłych a środowisko rodzinne, Warszawa 1970,
  • Poradnictwo jako wzmacnianie środowiska wychowawczego, Warszawa 1977,
  • Erwachsenenbildung in Polen. Theoretisch-methodologische Grundlagen und ausgewählte Forschungsbereiche (współredator Hartmut M. Griese), Baltmannsweiler 1989, ISBN 3-87116-642-1, ISBN 978-3-87116-642-6,
  • Edukacja dorosłych we Włoszech: wybrane problemy, Łódź 1996,
  • Szkice z andragogiki i gerontologii, Łódź 2007,
  • Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii, Łódź 2012,
  • Nowe drogi w andragogice i gerontologii, Łódź 2017.

Członkostwo w organizacjach naukowych i społecznych

Olga Czerniawska jest aktywną członkinią wielu organizacji naukowych oraz społecznych, gdzie jej działalność przyczynia się do rozwoju i promowania wiedzy. Wśród jej działań można wyróżnić:

  • Klub Inteligencji Katolickiej w Łodzi,
  • Łódzkie Towarzystwo Naukowe,
  • Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Łodzi,
  • Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej,
  • Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej,
  • Polskie Towarzystwo Gerontologiczne, w roli przewodniczącej Łódzkiego Oddziału,
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne, gdzie pełni funkcję wiceprzewodniczącej,
  • Association Internationale des Universites du 3e Age, będąc członkiem Zarządu,
  • European Society for Research on the Education of Adults.

Od roku 1980 była także zaangażowana w NSZZ Solidarność, co podkreśla jej aktywność w sferze społecznej.

Nagrody, ordery i odznaczenia

Olga Czerniawska, jako ceniona postać w dziedzinie pedagogiki, zdobyła wiele prestiżowych nagród oraz odznaczeń, które odzwierciedlają jej zaangażowanie i osiągnięcia w edukacji. Poniżej przedstawiamy listę wyróżnień, które otrzymała.

  • Złota Odznaką Zasłużony Popularyzator Wiedzy TWP (1976),
  • Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1984),
  • Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego (1992),
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej (1990),
  • Medal Uniwersytet Łódzki w Służbie Społeczeństwu i Nauce (1996),
  • Złoty Krzyż Zasługi (1979),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988),
  • Medal Universitas Lodziensis Merentibus (2006),
  • Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2005),
  • Nagroda Ministra Edukacji Narodowej (1997) za książkę „Edukacja dorosłych we Włoszech”,
  • Nagroda Rektora Uniwersytetu Łódzkiego (wielokrotnie).

Wszystkie te odznaczenia świadczą o jej wkładzie w rozwój edukacji oraz o wysokim uznaniu, jakim się cieszy w środowisku akademickim.

Życie prywatne

Olga Czerniawska miała troje dzieci, w tym córkę, która nosi tytuł dr hab. i jest znana jako Kaja Kaźmierska. Pracuje ona w roli socjologa na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie pełni funkcję dyrektora Instytutu Socjologii oraz kierownika Katedry Socjologii Kultury.

Po jej śmierci, Olga Czerniawska została pochowana na Starym Cmentarzu w Łodzi, znajdującym się przy ul. Ogrodowej.

Przypisy

  1. pedagog: Odnowienie doktoratu po 50 latach - prof. Olgi Czerniawskiej [online], blogspot.com [dostęp 24.04.2024 r.]
  2. Pożegnanie - Profesor Olga Czerniawska (1930-2020) [online], Łódzkie Towarzystwo Naukowe [dostęp 12.12.2020 r.]
  3. Prof. dr hab. Olga Maria Czerniawska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 21.11.2020 r.]
  4. zob. Sprawozdanie „Edukacja Dorosłych” ISSN 1230929X, 2015 nr 1, s. 187-191
  5. http://kronika.uni.lodz.pl/numery/kronika-6-2018/artykuly/1268/profesor-olga-czerniawska
  6. Wykaz publikacji w katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie
  7. Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego

Oceń: Olga Czerniawska (pedagog)

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:11