Wanda Krystyna Frontczakowa, z domu Polakowska, to postać o niezwykłym dorobku zawodowym. Urodziła się 23 czerwca 1927 roku w Łodzi, a swoje życie zakończyła 13 grudnia 1999 roku, również w tym mieście.
Była nie tylko znaną bibliotekarką, ale także uznawanym bibliotekoznawcą oraz bibliografem. Jej zaangażowanie w rozwój bibliotekarstwa w Polsce zaowocowało uzyskaniem tytułu starszego kustosza dyplomowanego. W ciągu swojej kariery pełniła znaczącą rolę jako kierownik Oddziału Informacji Naukowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi.
Życiorys
Wanda Frontczakowa, urodzona w rodzinie nauczycielskiej, była córką Józefa (1894–1978) oraz Kunegundy z Ciupińskich (1906–1934). Jej ojciec brał aktywny udział w polskim ruchu niepodległościowym, był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a także walczył w trakcie I wojny światowej i podczas wojny z Rosją radziecką. Z zamiłowania był bibliofilem, gromadzącym obszerny zbiór książek liczący kilka tysięcy tomów. Młodszy brat Wandy, Przedzisław (1932-2022), zyskał tytuł lekarza i farmakologa, zostając profesorem Akademii Medycznej w Łodzi.
Do momentu wybuchu II wojny światowej Wanda Polakowska ukończyła pięć klas szkoły powszechnej. Kontynuowała naukę na tajnych kompletach, równocześnie pracując jako ekspedientka w niemieckiej piekarni podczas okupacji. W 1945 roku rozpoczęła naukę w IV Gimnazjum i Liceum im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi, a maturę uzyskała w 1949 roku. Niestety, ze względu na sytuację polityczną nie mogła spełnić swojego marzenia o studiach medycznych. W latach 1949–1952 studiowała filologię angielską na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Łódzkiego, a następnie, po likwidacji tego kierunku, ukończyła studia magisterskie z zakresu bibliotekoznawstwa, broniąc pracę na temat Działalność Stanisława Wyspiańskiego w kontekście zdobnictwa książki w 1954 roku. Pracę tę pisała pod okiem profesora Jana Muszkowskiego, a po jego śmierci, pod kierunkiem prof. Heleny Więckowskiej.
W marcu 1954 roku rozpoczęła pracę w Bibliotece Uniwersyteckiej w Łodzi. Przez 36 lat kariery zawodowej wspinała się po szczeblach kariery – zaczynając jako pracownik godzinowy, a w kolejnych latach przechodziła przez różne stanowiska, takie jak asystent, bibliotekarz, starszy bibliotekarz, adiunkt biblioteczny, kustosz dyplomowany oraz starszy kustosz dyplomowany do 1990 roku. Pierwsze miesiące pracy spędziła w Oddziale Udostępniania Zbiorów, a w sierpniu 1954 roku zaczęła pracę w Oddziale Informacji Bibliograficznej, przekształconym później w Oddział Informacji Naukowej, gdzie pracowała do 1956 roku pod kierownictwem Jadwigi Kaczanowskiej, a następnie Ireny Treichel w latach 1956–1959. 1 lutego 1959 roku Wanda Polakowska została mianowana kierownikiem Oddziału Informacji, pełniąc tę funkcję aż do grudnia 1990 roku, w tym ostatnie miesiące jako emerytka na 3/4 etatu.
Na stanowisku kierownika Oddziału Informacji, Wanda Frontczakowa zajmowała się organizowaniem i realizowaniem zadań związanych z naukową informacją na uczelni oraz praktycznym przygotowaniem młodszych pracowników w tej dziedzinie. Prowadziła praktyki wakacyjne dla studentów bibliotekoznawstwa, uczestniczyła w zajęciach przysposobienia bibliotecznego dla nowo przybyłych studentów oraz przejęła po prof. Marii Dembowskiej wykłady z bibliografii w Międzywydziałowym Studium Bibliotekoznawstwa w latach 1971–1976. W ramach swoich obowiązków prowadziła także dyżury w czytelni Oddziału Informacji Naukowej, oprowadzała wycieczki po Bibliotece Uniwersyteckiej, prezentując „drogę książki” oraz „drogę czytelnika”.
W poprzednich latach prowadziła działalność bibliograficzną, a jej najważniejszym dziełem była Łódzka bibliografia regionalna, której dwa tomy opublikowano w 1976 (za lata 1945–1970) i w 1990 (za lata 1971–1980) pod naukową redakcją prof. Bolesława Świderskiego. Była główną inicjatorką tego projektu, który obejmował niemal 25 tysięcy druku. W prace nad bibliografią zaangażowała męża oraz córki, z których jedna zaproponowała projekt obwoluty. Ponadto posiadała w swoim dorobku mniejsze bibliografie, takie jak prace Władysława Strzemińskiego (1957, wespół z Ireną Treichel) oraz Łódź i region łódzki w nauce polskiej 1945–1956: bibliografia (1958). Publikowała także w różnych czasopismach, przygotowując artykuły i recenzje, w tym: O „Pustelniku Londyńskim z Ulicy Pickadilli”, W obronie Katedry Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Łódzkiego, Warsztat pracy bibliotecznej służby informacyjnej oraz Współpraca bibliotek w zakresie informacji na terenie Łodzi.
W ciągu wielu lat była członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, przez krótki czas pełniąc funkcję przewodniczącej grupy związkowej w Bibliotece Uniwersyteckiej. Angażowała się w prace uczelni, uczestnicząc w Radzie Bibliotecznej, Komisji Dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich oraz Komisji Wyborczej. Otrzymała siedem nagród indywidualnych rektora Uniwersytetu Łódzkiego oraz była odznaczona m.in. Złotą Odznaką Uniwersytetu Łódzkiego, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem „Uniwersytet łódzki w Służbie Społeczeństwa i Nauki”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem im. Adama Łysakowskiego i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Prywatnie kontynuowała bibliofilską tradycję ojca, gromadząc prace z anglistyki, historii Polski, językoznawstwa, matematyki, sztuki, muzyki oraz literatury pięknej. Pasjonowała się wędrówkami po górach. „Wiele wymagała od swoich współpracowników, ale najwięcej od siebie. Była odważna w wypowiedziach, sprawiedliwa, zrównoważona, pogodna z usposobienia. Wysoka, sympatyczna, uśmiechnięta. (…) Niezwykle pracowita i bardzo dokładna.” (Ryszard Żmuda, Zarys biograficzny oraz bibliografia publikacji [w:] Wanda Frontczakowa (1927–1999). Bibliotekoznawca, bibliograf. 2002, s. 14).
W 1959 roku, 3 września, wyszła za mąż za Wacława Frontczaka (1908–1976), nauczyciela i bibliotekarza, który był starszym kustoszem dyplomowanym, kierującym Oddziałem Magazynów i Konserwacji Zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Łodzi. Z ich małżeństwa urodziły się dwie córki: Maria (ur. 1960), która została doktorem nauk matematycznych i adiunktem w Katedrze Funkcji Analitycznych i Równań Różniczkowych Uniwersytetu Łódzkiego, oraz Zofia (1966–1982), która zmarła na białaczkę będąc uczennicą XXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Broniewskiego w Łodzi.
Wanda Frontczakowa odeszła z tego świata 13 grudnia 1999 roku w Łodzi. Została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu na Dołach.
Przypisy
- Zmarł profesor Przedzisław Polakowski [online], Uniwersytet Medyczny w Łodzi, 30.03.2022 r. [dostęp 30.03.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Przemysław Wasilewski | Jerzy Derkowski | Bogusław Soszyński | Nikodem Caro | Andrzej Rosiński (historyk) | Zdzisław Konicki | Eleonora Bielawska-Batorowicz | Edward Rosset | Jakub Litwin | Żanna Kormanowa | Józef Ab | Halina Wittlin | Jerzy Targalski (1929–1977) | Władysław Gundlach | Eleonora Bergman | Piotr Borkowski (elektrotechnik) | Irena Chmielewska | Zbigniew Szafrański (działacz kolejowy) | Andrzej Grodek | Robert RembielińskiOceń: Wanda Frontczakowa