Władysława Keniżanka–Olbromska, znana również jako Władysława Kenig-Olbromska, to postać niezwykłej wagi dla ruchu harcerskiego w Polsce. Urodziła się 11 czerwca 1900 roku w Łodzi, a jej działalność harcerska oraz pedagogiczna pozostawiła trwały ślad w sercach wielu młodych ludzi.
Przez lata swojej kariery Władysława zdobyła wiele zaszczytów i pełniła różnorodne funkcje. Była harcmistrzynią, co świadczy o jej wysokich kompetencjach w zakresie wychowania młodzieży oraz prowadzenia organizacji harcerskiej. Jej talent i oddanie sprawiły, że została komendantką zarówno Wielkopolskiej Chorągwi Żeńskiej, jak i Łódzkiej Chorągwi Żeńskiej. W tych rolach przyczyniła się do rozwijania harcerstwa w regionie oraz promowania idei skautowej wśród dziewcząt.
Władysława nie tylko pełniła funkcje kierownicze, ale także komendantka Łódzkiej Chorągwi Harcerek oraz komendantka Pogotowia Harcerek Chorągwi Łódzkiej, co pokazuje jej zaangażowanie i wszechstronność w organizacji działalności harcerskiej. Jej pasja i energia przyczyniły się do kształtowania wielu pokoleń harcerek, które z dumą kontynuowały jej tradycje.
Władysława Keniżanka–Olbromska zmarła 29 listopada 1976 roku, jednak jej dziedzictwo nadal żyje w sercach i działaniach tych, którzy są zainspirowani jej nieustającą pracą oraz miłością do harcerstwa.
Życiorys
Władysława Kieżnianka-Olbromska uzyskała wykształcenie w gimnazjum Zofii Pętkowskiej w Łodzi. Już w 1913 roku rozpoczęła swoją przygodę z harcerstwem. W 1917 roku złożyła przyrzeczenie harcerskie w Okręgliku, niedaleko Łodzi, na ręce Marii Wocalewskiej. Zaledwie rok później, w 1918 roku, została drużynową II Łódzkiej Drużyny Harcerek im. Narcyzy Żmichowskiej. W 1919 roku zajmowała się pełnieniem funkcji zastępczyni komendantki drużyn łódzkich oraz przewodniczącej Harcerskiej Pomocy Siostrzanej.
W 1920 roku przeniosła się do Poznania, gdzie przez następne dwa lata była słuchaczką Studium Wychowania Fizycznego na Uniwersytecie Poznańskim i wizytatorką objazdową Chorągwi Wielkopolskiej. W swój aktywny sposób zaangażowała się w plebiscyt na Górnym Śląsku i w działania pomocnicze podczas II powstania śląskiego. Uczestniczyła w przerzucie broni do oddziałów powstańczych, dostarczała posiłki na linię frontu oraz prowadziła kursy dla harcerek z rejonu Śląska. W 1920 roku została pierwszą komendantką Wielkopolskiej Chorągwi Żeńskiej, a także otrzymała stopień przodownicy, by następnie awansować na podharcmistrzynię, co wówczas oznaczało równorzędność z funkcją harcmistrzyni.
W 1922 roku rozpoczęła pracę w gimnazjum błogosławionej Jolanty w Gnieźnie. Między 1924 a 1926 rokiem prowadziła hufiec żeński w Poznaniu, a także była aktywna w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Inowrocławiu oraz w gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Pabianicach, gdzie pomogła w organizacji drużyny harcerek. Rok 1927 to czas, kiedy objęła stanowisko referentki w Chorągwi Śląskiej oraz Chorągwi Włocławskiej w Głównej Kwaterze Żeńskiej, a także została członkinią Komendy Śląskiej Chorągwi Żeńskiej.
Od 1927 do 1932 roku pełniła funkcję komendantki Łódzkiej Chorągwi Żeńskiej i organizowała obozy przysposobienia wojskowego. W latach 1932–1933 zajmowała się jako referentka opiekunek drużyn w Komendzie Łódzkiej Chorągwi Harcerek. Po krótkiej przerwie, ponownie od 1935 roku do 1937 roku była komendantką Łódzkiej Chorągwi Harcerek. W latach 1936-1939 pracowała w Gimnazjum Janiny Czapczyńskiej w Łodzi, a także angażowała się w działalność ZHP, pełniąc rolę członkini Zarządu Oddziału Łódzkiego ZHP oraz będąc reprezentantką harcerek w Unii Polskich Związków Obrońców Ojczyzny.
W latach 1938-1939 pełniła funkcję komendantki Pogotowia Harcerek w Chorągwi Łódzkiej. W czasie II wojny światowej współpracowała z komendantem okręgu ZWZ, organizując łączność i wsparcie dla więźniów politycznych, w tym dostarczając paczki i informacje. Po przeprowadzce do Warszawy w 1942 roku, Władysława objęła funkcję instruktorki bezpieczeństwa konspiracyjnego w Komendzie Pogotowia Harcerek oraz pracowała w Generalnym Inspektoracie Służby Kobiet. Od 1944 roku aktywnie działała w Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa oraz uczestniczyła w powstaniu warszawskim, po którym została uwięziona i wywieziona do obozu pracy we Wrocławiu.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej osiedliła się w Łodzi i prowadziła zajęcia jako nauczycielka w XV Liceum Ogólnokształcącym oraz w XII Szkole Podstawowej Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W latach 1946-1947 pracowała jako wizytatorka ds. harcerskich w Kuratorium Okręgu Szkolnego, a następnie do 1948 roku działała w Działu Kształcenia Starszyzny Komendy Śląskiej Chorągwi Harcerek. W 1948 roku całkowicie zakończyła swoją działalność w harcerstwie, do którego powróciła w 1956. W latach 1957-1958 była kierowniczką Wydziału Obozów i Imprez Masowych Komendy Łódzkiej Chorągwi Harcerstwa, a także dyrektorką Międzyszkolnego Wojewódzkiego Ośrodka Sportowego w parku im. 3 Maja w Łodzi. W 1960 roku przeszła na emeryturę. Władysława była także członkinią Szarych Szeregów przy ZBoWiD.
Życie prywatne
Urodzona 11 czerwca 1900 roku w Łodzi, Władysława Kenig-Olbromska była córką Teodora Keniga oraz Marii z domu Namysłowskiej. W swoim życiu prywatnym poślubiła harcmistrza Eligiusza Olbromskiego, który zmarł w 1966 roku. Para nie doczekała się potomstwa.
Władysława Kenig-Olbromska spoczywa w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi.
Odznaczenia
Wśród licznych wyróżnień i odznaczeń, jakie otrzymała Władysława Keniżanka–Olbromska, znajdują się szczególnie cenne medale i nagrody. Na liście jej odznaczeń można wymienić:
- Krzyż Niepodległości,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Krzyż Zasługi dla ZHP,
- Odznaka Grunwaldzka,
- Odznaka Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.
Upamiętnienie
W 1986 roku jedna z ulic w Łodzi, zlokalizowana w pobliżu Szpitala Matki Polki, otrzymała nazwę ul. Władysławy Keniżanki-Olbromskiej.
Przypisy
- DanutaD. Bieńkowska, Nazewnictwo miejskie Łodzi, wyd. 2. popr. i uzup., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013 r. [dostęp 07.03.2022 r.]
- a b c d e f g h i BronisławB. Kubiak, Kenig-Olbromska Władysława [online], akta osobowe [dostęp 08.03.2022 r.]
- a b c d e f JanuszJ. Wojtycza, MuzeumM. Harcerstwa, Harcerski słownik biograficzny, Warszawa: Muzeum Harcerstwa, 2006 r. [dostęp 08.03.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Irena Wasiak | Ryszard Kluszczyński | Irena Koberdowa | Mieczysław Milbrandt | Jerzy Axer | Janina Doroszewska | Nora Krusze | Jadwiga Szymczak | Tadeusz Mencel (historyk) | Katarzyna Chałasińska-Macukow | Halina Mordarska | Zbigniew Anusik | Jerzy Konorski | Stanisław Haras | Marek Budzisz | Andrzej Płonka | Henryk Dubaniewicz | Marian Trojanowski | Michał Kalecki | Mirosława SuskaOceń: Władysława Keniżanka–Olbromska