Dom czynszowy przy ul. Narutowicza 107 w Łodzi

---

Historia

W tym obiekcie mieszkał Wacław Kowalewski, który pełnił funkcję kierownika Inspekcji Budowlanej w Wydziale Budownictwa Zarządu miasta Łodzi. Później objął stanowisko w Oddziale Zabudowy oraz działał jako rzeczoznawca budowlany w Banku Gospodarczym w Łodzi. W czasie II wojny światowej rodzina Kowalewskich została przeniesiona do piwnicy budynku, gdzie musiała się ukrywać, podczas gdy do ich dawnych mieszkań zostali zakwaterowani Niemcy bałtyccy.

Wśród innych mieszkańców tego domu znajdował się również Franciszek Kędzierski, który pełnił rolę technika w Urzędzie Wojewódzkim, a później został dyplomowanym inżynierem w Inspekcji Budowlanej. Ponadto, jednym z lokatorów był Antoni Władysław Idźkowski, znany nauczyciel oraz dyrektor Gimnazjum Handlowego Zgromadzenia Kupców w Łodzi, działacz społeczny i krajoznawca. W latach 50. Roman Polański wynajmował w budynku pokój od Idźkowskiego.

W latach 40. budynek stał się również domem dla licznych pracowników naukowych Uniwersytetu Łódzkiego, takich jak Mieczysław Wallis, Kazimierz Secomski, Jan Chodorowski, Bogdan Wróblewski i Franciszek Sadowski, którzy przyczynili się do jego historii.

Obiekt ten został ujęty w gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi, co stawia go w gronie cennych świadków historii miasta, oznaczony numerem 770.

Architektura

Budynek, który omawiamy, jest obiektem wolno stojącym, usytuowanym po północnej stronie ul. Narutowicza, cofniętym w stosunku do linii pierzei. Został wzniesiony na prostokątnej działce, która jest oddzielona od otoczenia. Rzut budynku został zaprojektowany na planie prostokąta i wyróżnia się licznymi ryzalitami, które podkreślają jego poprzeczny, siedmioprzęsłowy układ konstrukcyjny. Plan jest kompozycyjnie zorganizowany w stylu osiowo-klasycznym. W jego centralnej części zlokalizowano klatki schodowe, zarówno frontową, jak i tylną, z których z każdej kondygnacji prowadzą wejścia do dwóch mieszkań, mianowicie głównych i służbowych.

Budynek składa się z trzech pięter, a także posiada częściowo użytkowe poddasze ulokowane w obszarze dziedzińca oraz piwnicę. Wjazd na posesję pozostał otwarty, co jest istotnym elementem architektonicznym. Dach, mający cztery spady o niewielkim kącie nachylenia, jest ukryty za murem attykowym, co dodaje elegancji. Mieszkania na wyższych piętrach dysponują loggią od frontu, a także narożnymi balkonami od tyłu. Mieszkania usytuowane na trzecim piętrze zostały pomniejszone, co pozwoliło na zaaranżowanie tarasów na frontowych ryzalitach. Łącznie w budynku znajduje się osiem mieszkań.

Frontowa elewacja budynku, skierowana na północ, składa się z siedmiu symetrycznych osi, z wyraźnymi jednoosiowymi ryzalitami skrajnymi oraz trójosiowymi ryzalitami flankującymi strefę wejścia. Na ostatniej kondygnacji umieszczono tarasy, które stanowią przedłużenie balkonów, a pod nimi znajdują się loggie łączące ryzality skrajne z ryzalitami przy wejściu. Wejście do budynku mieści się na poziomie terenu w osi środkowej frontowego widoku budynku. Nad dwuskrzydłowymi, częściowo przeszklonymi drzwiami, które prowadzą do wnętrza, zainstalowano pion okien klatki schodowej.

Dach budynku został sprytnie ukryty za uskokowym murem attykowym. Znajdują się tam zgrupowane otwory wentylacyjne do poddasza, z których dwa lub trzy są umiejscowione obok siebie, a całość dopełnia koronujący gzyms. Jeśli chodzi o elewację tylną, posiada ona dziewięć symetrycznych osi i dwa trójosiowe ryzality usytuowane w osi drugiej oraz ósmej, nad którymi leżą tarasy, dostępne z użytkowej części poddasza.

Ryzality łączą się z analogicznymi elementami w bocznych elewacjach poprzez narożne balkony. W środkowej części tylniej elewacji znajduje się wejście tylne oraz pion okien służbowej klatki schodowej. Elewacje boczne są czteroosiowe, wyposażone w pojedyncze trójosiowe ryzality w strefie środkowej oraz wyjścia na narożne balkony.

---

Oceń: Dom czynszowy przy ul. Narutowicza 107 w Łodzi

---