Pałac Karola Gebhardta

---

Historia

W 1856 roku, na mocy decyzji łódzkiego magistratu, Karol Gebhardt z Wrocławia nabył działkę przy ul. Średniej, aktualnie znanej jako ul. Pomorska. Do 1860 roku zdołał wybudować obiekt, który obejmował nie tylko pałac, ale także dwie oficyny, a także korzystne dla jego działalności budynki, takie jak drukarnia, farbiarnia, stajnia, wozownia oraz kurnik.

W 1861 roku, po zakończeniu budowy ogrodzenia, Gebhardt z powodu zadłużenia zdecydował się na sprzedaż pałacu Władysławowi Kochanowskiemu. Jednakże nowy właściciel nie był w stanie spłacić jego zobowiązań, co spowodowało interwencję komornika. W efekcie, posesja została przejęta przez wojsko rosyjskie, które stacjonowało w obiekcie podczas powstania styczniowego. Ponadto, obiekt stał się siedzibą naczelnego wojennego Łodzi, pułkownika Aleksandra von Broemsen.

W 1866 roku pałac przeszedł licytację, a nabywcą został Izrael Ginsberg, który zainwestował w nieruchomość 15 tysięcy rubli. Pięć lat później, w 1871 roku, budynek został zakupiony przez Bank Handlowy w Łodzi, który służył jako ważna instytucja finansowa, a jego założycielami byli m.in. Karol Scheibler oraz Leopold Kronenberg.

Rok 1887 przyniósł przebudowę pałacu, która została zrealizowana według planów Hilarego Majewskiego. Kolejne modernizacje, w tym istotna zmiana architektoniczna w stylu neorenesansowym, przeprowadzono w 1899 roku pod kierownictwem K. Sokołowskiego. Pałac pełnił rolę siedziby banku aż do 1913 roku.

W 1918 roku nowymi właścicielami zostali Adela i Herman Gruenspanowie, którzy dokonali zakupu za kwotę 550 tys. marek polskich. Po śmierci Hermana Gruenspana w 1932 roku, pozostawił on za sobą długi, co skutkowało licytacją obiektu w 1936 roku. Nieruchomość za 270 tys. marek polskich nabyła łódzka gmina żydowska, która urządziła w pałacu siedzibę rabinatu, zarządu gminy żydowskiej oraz salę ślubów.

W czasie II wojny światowej obiekt trafił w ręce niemieckich okupantów, którzy uczynili z niego kwaterę dla swoich żołnierzy. Po wojnie, budynek stał się siedzibą Wyższej Szkoły Rolniczej, a później Wydziału Chemii i Fizyki Uniwersytetu Łódzkiego.

W 1997 roku obiekt został zwrócony gminie żydowskiej. Po przeprowadzeniu gruntownego remontu, w pałacu urządzono synagogę z mykwą, co stanowiło powrót pierwszej żydowskiej łaźni rytualnej w Łodzi po 1945 roku. Dodatkowo, funkcjonował tu dom seniora, dom gościnny „Linat Orchim” dla przybyłych, a także biura, sale wykładowe oraz koszerna restauracja i kawiarnia „Cafe Tuwim”.

---

Oceń: Pałac Karola Gebhardta

---