Eugeniusz Jan Smoliński, urodzony 2 sierpnia 1901 roku w Łodzi, był znaczącym żołnierzem w historii Polski. Zawodowo pełnił funkcję kapitana piechoty w Wojsku Polskim. Jego los, podobnie jak wielu innych, został tragicznie spleciony z jednym z najbardziej smutnych rozdziałów naszych dziejów – zbrodnią katyńską, w wyniku której stracił życie w 1940 roku na terenie ZSRR.
Życie Eugeniusza Smolińskiego jest symbolem poświęcenia dla ojczyzny oraz tragedii, która dotknęła tysiące polskich rodzin. Jego historia przypomina nam o konieczności pamiętania o tych, którzy walczyli w obronie wolności i niezależności Polski. Każdy z takich bohaterów zasługuje na nasze uznanie i pamięć.
Życiorys
Urodziny Eugeniusza Smolińskiego miały miejsce 2 sierpnia 1901 roku w Łodzi, gdzie przyszedł na świat jako syn Mariana i Weroniki. Jego edukacja wojskowa rozpoczęła się, gdy wziął udział w kursie unitarnym, który trwał od 1 lipca 1921 roku do 7 lipca 1922 roku. Po ukończeniu tego etapu kształcenia uczęszczał do Szkoły Podchorążych Piechoty, w klasie 41 im. gen. Bema oraz w klasie 44, której patronem był płk. Piotr Wysocki. Smoliński ukończył tę szkołę z 157. lokatą.
Następnie kontynuował naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty, która została utworzona przy Szkole Podchorążych Piechoty. Kurs ten odbywał się od 10 sierpnia 1922 roku do 3 lipca 1923 roku. W trakcie tego szkolenia Eugeniusz Smoliński ukończył 50. klasę, która później została przekształcona w I promocję Oficerskiej Szkoły Piechoty. Uroczyste zakończenie kursu miało miejsce 3 lipca 1923 roku, a prymusem był ppor. Wacław Miciński.
Na mocy dekretu L. 19837/A Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego z dnia 2 lipca 1923 roku, opublikowanego w Dzienniku Personalnym, Smoliński został mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów piechoty z datą starszeństwa od 1 lipca 1923 roku oraz 90. lokatą. Po rozporządzeniu Ministra Spraw Wojskowych, gen. broni Stanisława Szeptyckiego, z dnia 29 lipca 1923 roku, Eugeniusz Smoliński został przydzielony do 59 pułku piechoty wielkopolskiej, który stacjonował w Inowrocławiu.
Dnia 16 listopada 1923 roku Prezydent Rzeczypospolitej, na podstawie dekretu O.V. L.33500.E, przemianował ppor. Smolińskiego na oficera zawodowego, w związku z czym posiadał starszeństwo z 1 lipca 1923 roku i 87. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W 59 pułku piechoty, gdzie służył do wczesnych miesięcy 1930 roku, zajmował w 1923 roku 87. lokatę wśród podporuczników, a w 1924 roku awansował do 85. lokaty w tej samej kategorii.
W wyniku dalszych zmian w karierze wojskowej, Eugeniusz Smoliński uzyskał awans do stopnia porucznika piechoty. Był to efekt rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 grudnia 1925 roku, które nadawało mu starszeństwo z dnia 1 lipca 1925 roku oraz 77. lokatę. W 1928 roku Egon Smoliński pełnił uniformowaną służbę w inowrocławskim pułku, zajmując 70. lokatę wśród poruczników piechoty w danym starszeństwie. W 1929 roku pełnił funkcje młodszego oficera w II batalionie, który wtedy dowodził mjr Paweł Cygler.
Służba w Korpusie Ochrony Pogranicza
Na mocy postanowienia Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Józefa Piłsudskiego, które ukazało się 31 marca 1930 roku, Eugeniusz Jan Smoliński został przeniesiony z 59 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza. Jako dowódca plutonu w 5 kompanii „Wilejka”, będącej częścią pułku KOP „Wilejka”, objął odpowiedzialność za szkolenie oraz kierowanie swoimi podopiecznymi.
Od 4 marca 1931 roku, ulegając nowym regulacjom, Smoliński został przeniesiony na stanowisko młodszego oficera w kompanii szkolnej podoficerów piechoty „Wilejka”, przy tym samym pułku. W okresie od 8 lutego do 23 marca 1932 roku, uczestniczył w VIII kursie informacyjno-wywiadowczym prowadzącym do wzbogacenia jego wiedzy w zakresie działań wywiadowczych; kurs ten ukończył z wynikiem dostatecznym. Już od 9 marca 1932 roku, po przeniesieniu z batalionu „Budsław”, znalazł się w placówce wywiadowczej KOP Nr 4 „Wilejka”.
W listopadzie 1933 roku, za swoje zaangażowanie, został uhonorowany odznaką Pamiątkową KOP „Za Służbę Graniczną” na mocy rozkazu Dowództwa KOP Nr 52 z 11 listopada 1933 roku. Kolejny krok w jego wojskowej karierze miał miejsce 13 stycznia 1934 roku, gdy został odkomenderowany do Ekspozytury Nr 1 Oddziału II Sztabu Głównego w Wilnie, pełniąc rolę kierownika referatu „C” do czasu powrotu dotychczasowego kierownika, rotmistrza Wacława Wróblewskiego.
Wyróżniony przez Prezesa Rady Ministrów Srebrnym Krzyżem Zasługi za swoje działania na rzecz ochrony pogranicza, doczekał się potwierdzenia tego odznaczenia w rozkazie tajnym Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 5 z dnia 19 grudnia 1934 roku. Na 8 sierpnia 1935 roku, Smoliński został wyznaczony na pełniącego obowiązki kierownika placówki wywiadowczej KOP Nr 4 „Wilejka”. Awansowany do rangi kapitana 18 marca 1936 roku przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego, uzyskał starszeństwo od 1 stycznia 1936 roku, zajmując 216. pozycję w korpusie piechoty.
W dniu 8 kwietnia 1938 roku, Dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza przeniósł kapitana Smolińskiego z dowództwa Szefa Wywiadu KOP do pułku KOP „Zdołbunów”. Po stawieniu się w nowym miejscu służby 29 kwietnia tego roku, dnia następnego objął stanowisko oficera ewidencyjno-personalnego pułku. Wiosną 1938 roku, za swoje zaangażowanie i lojalność, przyznano mu Brązowy Medal za Długoletnią Służbę. Na dzień 23 marca 1939 roku, pełnił funkcję oficera granicznego w pułku „Zdołbunów”, zajmując 159. miejsce w swoim starszeństwie.
Pod koniec lipca 1939 roku, przebywał służbowo w Korcu, a w dniach 15-17 sierpnia tegoż roku, odbył misję służbową do Warszawy. Zajmując różne stanowiska w Korpusie Ochrony Pogranicza, Eugeniusz Smoliński osiągał w kolejnych latach różne lokaty, na przykład w 1930 roku zajmował 65. pozycję wśród poruczników korpusu piechoty, a na dzień 5 czerwca 1935 roku, był już na 27. miejscu w swoim starszeństwie. Z KOP-u odejście miało miejsce w momencie wybuchu II wojny światowej.
Działania wojenne
Po wybuchu konfliktu zbrojnego, który miał miejsce we wrześniu 1939 roku, kapitan Eugeniusz Jan Smoliński znalazł się w dramatycznej sytuacji, w rezultacie której, w nieustalonych okolicznościach, został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie, gdyż wiosną 1940 roku został zgładzony przez funkcjonariuszy NKWD na terenach Ukrainy.
Warto zwrócić uwagę, że nazwisko kapitana Smolińskiego figuruje na tzw. „liście Cwietuchina”. Lista ta, stworzona przez naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD Ukraińskiej SRR, starszego lejtnanta bezpieczeństwa państwowego Fiodora Cwietuchina, obejmuje osoby, które były ofiarami reżimu. Eugeniusz Smoliński został zapisany na tej liście pod numerem 2719 (lista wywózkowa 41/3-45).
Ofiary tego straszliwego zbrodniczego czynu, w tym kapitan Smoliński, znalazły swój ostatni spoczynek na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni, który został otwarty dla odwiedzających w 2012 roku.
Na koniec warto zaznaczyć, że kapitan Eugeniusz Jan Smoliński, pomimo tragicznych okoliczności swojej śmierci, nie założył rodziny, co dodatkowo podkreśla tragizm jego losu.
Awanse
Eugeniusz Jan Smoliński przeszedł przez swoją wojskową karierę, zdobywając różne stopnie wojskowe na przestrzeni lat. Jego awanse były znaczące i świadczyły o rosnącej odpowiedzialności oraz umiejętnościach. Poniżej przedstawione są kluczowe daty związane z jego awansami:
- podporucznik (1.7.1923),
- porucznik (1.7.1925),
- kapitan (1.1.1936).
Ordery i odznaczenia
Eugeniusz Jan Smoliński, znany ze swojej znakomitej służby, otrzymał szereg odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu i poświęceniu. Wśród wyróżnień, które zasłużył przez lata swojej działalności, znajdują się:
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
- Odznaka Pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”.
Przypisy
- Straceni na Ukrainie 1994, s. 86.
- Kryska-Karski 1996, s. 385.
- Rybka i Stepan 2006, s. 49.
- Rybka i Stepan 2006, s. 49, 927.
- Rycinka oficerski 1932, s. 910.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935, s. 110, 185-189, 194.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933, s. 112.
- Rocznik oficerski 1932, s. 105.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930, s. 129.
- Rocznik oficerski 1928, s. 273.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 136 z 23.12.1925, s. 736.
- Rocznik oficerski 1924, s. 407.
- Rocznik oficerski 1924, s. 266.
- Rocznik oficerski 1923, s. 465.
- Rocznik oficerski 1923, s. 293.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 72 z 17.11.1923, s. 763.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 52 z 29.07.1923, s. 494.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 44 z 3.07.1923, s. 439.
- Księga Pamiątkowa 1830–29.11.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej, s. 316, 493.
- Księga Pamiątkowa 1830–29.11.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej, s. 316, 385.
- Księga Pamiątkowa 1830–29.11.1930: szkice z dziejów piechoty polskiej, s. 316, 385, 463.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 8 z 31.03.1930, s. 118.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 13 z 11.11.1934, s. 233.
- Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 8 z 1.06.1935, s. 61.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Eufemia Malinowska | Feliks Libert | Józef Strzelczyk | Władysław Szybylski | Dariusz Banachowicz | Kazimierz Kula (pilot) | Jerzy Damsz | Feliks Buchalski | Jerzy Budzisz (pilot) | Augustyn Skoczylas | Ryszard Szuster (generał MO) | Józef Sierociński | Konstanty Kononowicz | Paweł Janeczek | Daniel Piękniewski | Maryla Biedermann | Zygmunt Krauze (oficer) | Jerzy Jakubiec | Aleksander Petelewicz | Stanisław OwsiankaOceń: Eugeniusz Jan Smoliński