Maryla Biedermann

---

Życiorys

Maryla Biedermann wywodziła się z rodziny o niemieckich korzeniach, która osiedliła się na ziemiach polskich w XVIII wieku. Była córką Bruno Biedermanna – fabrykanta z Łodzi, który prowadził rodzinne zakłady „R. Biedermann”. Bruno był również żołnierzem w polskim wojsku, posiadającym stopień kapitana, a także doktorem filozofii i socjologii gospodarczej. Jej matką była Luiza, z domu Stegmann. Maryla miała siostrę, Adalisę Klarę, urodzoną w 1911 roku.

Maryla Biedermann ukończyła gimnazjum prowadzone przez Z. Pętkowską i W. Macińską w Łodzi. Następnie kontynuowała naukę w szkołach dla dziewcząt w Wielkiej Brytanii oraz w Wiedniu. Warto zauważyć, że była członkinią Łódzkiego Klubu Jazdy Konnej, a także aktywnie angażowała się w harcerstwo oraz Przysposobienie Obronne Kobiet.

W obliczu II wojny światowej, Maryla brała udział w działaniach mających na celu pomoc mieszkańcom Łodzi oraz rannym żołnierzom. W listopadzie i grudniu 1939 roku działała w Komitecie Pomocy Polskim Więźniom Radogoszcza, gdzie miała okazję poznać Alfreda Kaiserbrechta, swojego przyszłego męża. Para zaangażowała się w działalność w ruchu oporu, wstępując do Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), Służby Zwycięstwu Polski (SZP) oraz Armii Krajowej (AK).

W celu uniknięcia podpisania volkslisty, Maryla opuściła Łódź w lipcu 1940 roku, co również uczynił jej ojciec, obawiając się o swoje życie i majątek. Mimo zamierzeń, nie dotarła do pracy w sklepie konfekcyjnym w Sosnowcu, zatrzymując się u przyjaciółki w Kamieńsku, gdzie wyrobiła fałszywe dokumenty. Następnie przeniosła się do Radomia, gdzie podjęła pracę jako maszynistka. Tam, przy użyciu fałszywego nazwiska, wzięła ślub z Kaiserbrechtem. Równocześnie, Maryla zmieniła wyznanie z ewangelickiego na rzymskokatolickie. W Radomiu małżonkowie angażowali się w Akcję N, tworząc i tłumacząc ulotki antyhitlerowskie.

12 kwietnia 1942 roku Maryla została aresztowana wraz z mężem w związku z oskarżeniami o działalność w ruchu oporu. W radomskim więzieniu spędzili kilka miesięcy, gdzie byli poddawani torturom oraz odmówili podpisania volkslisty. Później przeniesiono ich do więzienia na Pawiaku w Warszawie, gdzie, z przymusu, podpisali volkslistę za zgodą dowództwa Armii Krajowej. Ostatecznie Maryla została zwolniona z więzienia przy ul. Gdańskiej, będąc chora na błonicę, dokładnie 19 listopada 1942 roku. Po tym wydarzeniu, zawarła oficjalny związek małżeński z Alfrediem.

Maryla Biedermann została ponownie aresztowana 27 września 1943 roku w związku z zatrzymaniem swojego kuzyna, Zygmunta Lorentza, który organizował tajne nauczanie w Łodzi. W więzieniu przy ul. Gdańskiej 13 była poddawana torturom w celu wydobycia informacji o konspiracji. W wyniku ewakuacji więźniarek, 17 stycznia 1945 roku, związanej ze zbliżaniem się Armii Czerwonej, Maryla zdołała uciec w okolicach Pabianic. Po pobycie w więzieniu zmagała się z gruźlicą oraz krwotokami z płuc.

Śmierć

Rodzina Biedermannów, po wkroczeniu Armii Czerwonej oraz Ludowego Wojska Polskiego do Łodzi, była zmuszona do szybkiego opuszczenia swojego pałacu, zabierając ze sobą jedynie to, co mogło zmieścić się w walizkach. Interwencja robotników z fabryki Biedermanna pozwoliła im na dodatkowe 24 godziny na ucieczkę. Tragicznie, Maryla Biedermann została zastrzelona przez swojego ojca, który najpierw zabił jej matkę, a potem popełnił samobójstwo, pozostawiając list z instrukcjami dotyczącymi ich pochówku. Ciała matki i córki znaleziono dopiero 25 stycznia 1945 roku i pochowano w ogrodzie pałacowym. Wiosną 1977 roku robotnicy odnaleźli ich szczątki podczas prac ziemnych przy budowie podziemnej sieci telefonicznej w pałacu Bidermannów. Następnie przeprowadzono ekshumację, a ich zwłoki pochowano w rodzinnym grobowcu na Starym Cmentarzu w ewangelickiej części cmentarza.

Upamiętnienie

W 2019 roku odnaleziono obraz namalowany przez Wacława Dobrowolskiego w 1928 roku, który przedstawia jedną z dwóch sióstr – Marylę lub Adalisę. W 2021 roku Telewizja Polska zaczęła prace nad dokumentem poświęconym Maryli Biedermann, noszącym tytuł „Wybrała Polskę”.

---

Oceń: Maryla Biedermann

---