Jan Inocenty Jokiel, znany również jako Karol Dawidek, posługiwał się pseudonimami „Ligota” oraz „Jur”. Urodził się 28 lipca 1906 roku w Łodzi, a zmarł 10 czerwca 1996 roku w Sopocie.
Był on nie tylko oficerem Wojska Polskiego, ale również Polskich Sił Zbrojnych oraz Armii Krajowej. W swoim życiu pełnił rolę majora w lotnictwie, co czyni go istotną postacią w historii wojskowości.
Jokiel był cichociemnym – żołnierzem, który przeszedł specjalne szkolenie i był desantowany do okupowanej Polski, aby działać w ruchu oporu. Co ciekawe, był również kuzynem znanego pilota Jana Daszewskiego, co wprowadza dodatkowy kontekst rodzinny do jego biografii.
Życiorys
Jan Jokiel, znany ze swojej znakomitej kariery wojskowej, uzyskał wykształcenie w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Warszawie oraz w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Na stopień podporucznika został mianowany z dniem 1 stycznia 1935 roku, zajmując 62. lokatę w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki.
We wrześniu 1939 roku, w obliczu rosnącego zagrożenia, został przydzielony do 4 pułku lotniczego, a później do Armii „Poznań”. Już od 9 września rozpoczął ewakuację w kierunku Rumunii, przekraczając granice polsko-rumuńskie 19 września. W październiku dotarł do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych stacjonujących w Lyonie.
Od lipca 1940 roku Jan służył jako oficer taktyczny w dywizjonie 302, a jego umiejętności językowe, szczególnie w angielskim, pozwoliły mu na częste wizyty w dywizjonie 303, gdzie jako hobbysta-fotograf, uwiecznił na wiele pamiątkowych zdjęć polskich pilotów walczących w bitwie o Anglię. Wkrótce po tym przeszedł szkolenie w polskiej szkole wywiadu, które ukryte było pod pretekstem Oficerskiego Kursu Doskonalenia Oficerów Administracji.
Po zakończeniu przeszkolenia konspiracyjnego, Jan został zaprzysiężony 13 stycznia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. W nocy z 30 na 31 marca 1942 roku wziął udział w zrzucie z powietrza w ramach operacji „Belt”, dowodzonej przez kapitana Antoniego Voelnagela. Zrzut został przeprowadzony 8 km na północny wschód od Końskich, jednak skoczkowie pomyłkowo wylądowali bliżej obozu jenieckiego w Baryczy, wśród drutów kolczastych. Po udanym skoku skontaktowali się z placówką odbiorczą.
Po zrzucie Jan Jokiel dołączył do Wydziału Lotnictwa Oddziału III Operacyjnego Komendy Głównej AK jako kierownik referatu, a od kwietnia 1943 roku do lipca 1944 roku pracował w Oddziale II Informacyjno-Wywiadowczym jako referent lotniczy, jednocześnie pracując na lotnisku „Okęcie” pod fałszywym nazwiskiem Karol Dawidek. W przeddzień powstania warszawskiego został przydzielony do Bazy Lotniczej „Okęcie”.
W czasie wybuchu powstania warszawskiego brał udział w próbie zajęcia lotniska, która zakończyła się fiaskiem. Do 8 sierpnia 1944 roku prowadził walki na Ochocie, a po capitulation został uprowadzony przez Niemców do obozu przejściowego w Pruszkowie.
Po dramatycznej ucieczce z obozu przez pewien czas osiedlił się w Poznaniu. Już w połowie 1945 roku znalazł się jednak w Sopocie, gdzie napotkał trudności w znalezieniu pracy związanej z wykształceniem. Rozpoczął jako inspektor w Ministerstwie Rolnictwa ds. UNRRA, a później pracował w Centrali Rybnej. Jan uzyskał tytuł magistra ichtiologii na Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie. Zasłynął jako pomysłodawca i budowniczy Rybackiego Ośrodka Doświadczalnego w Oliwie.
Oprócz pracy naukowej, publikował artykuły z zakresu rybołówstwa. Swoje niemal niezwykłe wojenne przygody opisał w książkach: „Udział Polaków w Bitwie o Anglię” (1968/1972) oraz „Wróciłem najkrótszą drogą” (1990).
Jan Jokiel zmarł i został pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie, w kwaterze C4-23-18, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii polskiego lotnictwa i rybołówstwa.
Ordery i odznaczenia
Jan Jokiel jest osobą, która zdobyła uznanie i szereg wyróżnień za swoje osiągnięcia. Poniżej przedstawiamy szczegóły dotyczące jego orderów i odznaczeń:
- krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13344,
- medal lotniczy czterokrotnie.
Życie rodzinne
Jan Jokiel był potomkiem Kazimierza oraz Jadwigi z domu Gryżewskiej. W rodzinie miał również brata o imieniu Franciszek.
W 1945 roku poślubił Zofię Maringe (1919–2017), której stryjem był Leonard Witold Maringe. Związek ten przyniósł na świat dwoje dzieci: Tomasza, który przyszedł na świat w 1946 roku, oraz Hannę, urodzoną w 1954 roku, która nosi nazwisko Falkowska.
Przypisy
- Darek Szczecina: Cichociemni z Sopotu (1). 13.09.2009 r. [dostęp 09.11.2013 r.]
- Jan Jokiel - Udział Polaków w bitwie o Anglię: album fotografii uczestników z komentarzem.
- Rybka i Stepan 2006, s. 127.
- Jan Jokiel - Udział Polaków w bitwie o Anglię, str. 10.
- Cichociemny Jan Jokiel "Ligota". „Gazeta Stołeczna”. 17.06.1996 r.
- Jan Jokiel w Wielkiej genealogii Marka Minakowskiego. [dostęp 09.11.2013 r.]
- śp. Jan Jokiel
- Łukomski G., Polak P., Suchcitz S., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 428.
- Lista Krzystka.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Władysław Bromiński | Andrzej Szcześniak (generał) | Władysław Łapot | Ryszard Korzański | Jan Najder | Stanisław Owsianka | Aleksander Petelewicz | Jerzy Jakubiec | Zygmunt Krauze (oficer) | Maryla Biedermann | Ewaryst Jakubowski | Hilary Kielek | Franciszek Moczkowski | Janusz Stawski | Wacław Lutomski | Alfred Nowacki | Maria Eugenia Jasińska | Robert Staniszewski (pułkownik) | Edward Rajpold | Juliusz Roman HeinzelOceń: Jan Jokiel