Bruno Biedermann

---

Życiorys

Okres Królestwa Polskiego

Bruno Biedermann był najmłodszym synem Roberta Biedermanna. Jego ojciec z dużą dbałością podchodził do edukacji, dzięki czemu Bruno uzyskał status najlepiej wykształconego członka rodziny. Kształcił się na renomowanych uczelniach, studiując na Wydziale Budowy Maszyn w Berlinie, Monachium oraz Heidelbergu. Jego osiągnięcia akademickie obejmowały uzyskanie doktoratu zarówno z filozofii, jak i socjologii gospodarczej.

W okresie Królestwa Polskiego Bruno wstąpił do Armii Imperium Rosyjskiego, uczestnicząc w wojnie rosyjsko-japońskiej oraz I wojnie światowej. Po uzyskaniu przez Polskę niepodległości postanowił związać się z Wojskiem Polskim, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy, osiągając stopień kapitana.

II Rzeczpospolita

Po tragicznej śmierci swojego starszego brata Alfreda w 1936 roku, rodzinna firma przeszła istotną transformację, stając się spółką akcyjną. Część akcji trafiła do synów Alfreda – Rolfa i Helmeta, 20% przypadło wdowie Marcie i synowi Alfreda, a Bruno otrzymał 30% akcji i rzeczywiście zarządzał wspólnie z Rolfem przedsiębiorstwem. Znany był z bardzo pro-polskiej postawy, co przekładało się na lepsze traktowanie polskich pracowników w porównaniu do niemieckich. Dodatkowo, obie córki Bruna, Adalisę Klarę (ur. 1911) oraz Marylę (ur. 1914), posłał do polskiego gimnazjum.

Maryla często towarzyszyła ojcu w zakładach, zdobywając sympatię wśród pracowników. W późniejszych latach wstąpiła do harcerstwa, a przed wybuchem wojny aktywnie uczestniczyła w Przysposobieniu Obronnym Kobiet. Bruno angażował się również w działalność na rzecz lokalnej społeczności, będąc doradcą w Izbie Przemysłowo-Handlowej oraz sędzią handlowym w Okręgowym Sądzie w Łodzi. Był również wiceprezesem Łódzkiego Komitetu Funduszu Obrony Narodowej. Powstały także instytucje kulturalne, w tym Łódzki Klub Lawntenisowy, który miał swoją inaugurację w 1913 roku.

Po śmierci Józefa Piłsudskiego, Bruno znalazł się w gronie fundatorów budowy Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Gdańskiej oraz Domu-Pomnika Marszałka Piłsudskiego, który obecnie funkcjonuje jako Łódzki Dom Kultury.

II wojna światowa

W 1940 roku, po aneksji Łodzi do III Rzeszy i zmianie jej nazwy na Litzmannstadt, Bruno Biedermann, z obawy o dobro swojej rodziny, podpisał volkslistę poddając się presji niemieckich władz. Rodzina Biedermannów została zakwalifikowana do trzeciej kategorii (tzw. Eingedeutschte), co oznaczało, że byli postrzegani przez Niemców jako częściowo spolonizowani. Pomimo tego Bruno starał się z całych sił wspierać polskich obywateli, m.in. finansując Komitet Pomocy Więźniom Radogoszcza.

Jednak jego córka Maryla, już w tym czasie związana z ruchem oporu, opuściła Łódź wraz ze swoim partnerem, Alfredem Keiserbrechtem, kierując się do Generalnego Gubernatorstwa. Zostali jednak aresztowani w kwietniu 1942 roku i przewiezieni do Warszawy, gdzie przeszedł brutalne przesłuchania. Mimo woli, zgodę na podpisanie volkslisty wydano przez dowództwo AK, co miało później ułatwić działalność konspiracyjną. W 1943 roku Maryla ponownie została aresztowana i przetrzymywana w więzieniu przy ul. Gdańskiej, gdzie pozostała niemal do końca wojny.

W dramatycznych okolicznościach zdołała uciec z rąk niemieckich w okolicach Pabianic, dotrzymując do rodziny, ale niestety w bardzo złym stanie zdrowotnym. Stwierdzono u niej gruźlicę.

Śmierć i ekshumacja

Po wkroczeniu Armii Czerwonej oraz Ludowego Wojska Polskiego, rodzina Biedermannów została zobowiązana do natychmiastowego opuszczenia swojego pałacu, mając jedynie godzinę na zebranie swoich rzeczy. Mieli zabrać ze sobą tylko to, co zmieści się w jednej walizce. Dzięki wpływom byłych pracowników zakładów, czas przeprowadzki wydłużono do 24 godzin. Istniało ryzyko, że będą przetransportowani do obozu w Sikawie, co mogłoby zakończyć się tragicznie dla ich osłabionej córki.

Niestety, 24 stycznia Bruno zastrzelił swoją żonę Luizę oraz córkę Marylę, a następnie popełnił samobójstwo. Zostawił po sobie krótki list, w którym pisał: „zabiłem strzałami z rewolweru żonę i córkę. Pochowajcie nas w ogrodzie. Nie rabować naszego prywatnego majątku w mieszkaniu, a podzielić sprawiedliwie, godz. 16”. Ich ciała zostały znalezione następnego dnia.

Trzy ciała pogrzebano w ogrodzie posiadłości bez żadnych oznaczeń, a pamięć o zmarłych zaginęła. Wiosną 1977 roku, podczas prac związanych z instalowaniem kabli telefonicznych, natrafiono na kości. Po ekshumacji zwłok, wszystkie trafiły do rodzinnego grobowca na Starym Cmentarzu. Chociaż władze zakazały publicznego upamiętnienia pogrzebu, na ostatnim pożegnaniu stawili się niemal dwieście osób, w tym byli pracownicy zakładów Biedermanna. W trakcie ekshumacji odnaleziono także guzik od munduru wojskowego, co potwierdzało, że Bruno w chwili śmierci miał na sobie mundur kapitana Wojska Polskiego.

---

Oceń: Bruno Biedermann

---