Abram Cytryn


Abram Cytryn to postać, która zapisała się w historii polskiej literatury jako utalentowany pisarz i poeta. Urodził się 30 maja 1927 roku w Łodzi, jednak jego życie zakończyło się tragicznie w 1944 roku w Auschwitz-Birkenau.

Jego twórczość, pomimo krótkiemu życiu, może być świadectwem bogatej kultury żydowskiej w Polsce i jej wpływu na literaturę. Cytryn, jako artysta żydowskiego pochodzenia, staje się symbolem wielu twórców, których życia przerwał Holokaust.

Życiorys

Urodziny Abrama Cytryna miały miejsce w Łodzi, w rodzinie o żydowskich korzeniach. Był synem przemysłowca Jakuba Szymona Cytryna oraz Gołdy, z domu Pik. W młodości uczęszczał do prywatnego gimnazjum humanistycznego Icchaka Kacenelsona, które mieściło się przy ulicy Zawadzkiej 43. Jego pasja do pisania zaczęła się w wieku ośmiu lat, gdy zaczął tworzyć swoje pierwsze wiersze.

W okresie II wojny światowej Abram był uwięziony w Ghetto Litzmannstadt, gdzie kontynuował swoją twórczość literacką, pisząc zarówno wiersze, jak i opowiadania. W 1944 roku, razem z rodziną, został deportowany do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie zginął. W chwili wywózki zabrał ze sobą utwory, które sam uznał za swoje najlepsze dzieła. Po wojnie jego starsza siostra, Lucie, odnalazła w zbiorach rodzinnych jego wiersze oraz opowiadania, które pozostawił jako mniej wartościowe. Były one ukryte w mieszkaniu przy ulicy Starosikawskiej 12, które stanowiło ostatnie miejsce pobytu rodziny Cytrynów przed ich deportacją.

Obecnie prace Abrama Cytryna, spisane na przestrzeni 24 zeszytów, znajdują się w kolekcji Centrum Szymona Wiesenthala w Los Angeles. Na wniosek Jerzego Kropiwnickiego, krótki odcinek dawnej ul. Chryzantem, liczący 98 metrów i prowadzący od skrzyżowania z Bracką do głównej bramy nowego cmentarza żydowskiego w Łodzi, który znajduje się na Dołach, zyskał nazwę ul. Abrama Cytryna, upamiętniając w ten sposób jego znaczenie w kulturze żydowskiej oraz literaturze polskiej.

Twórczość

Twórczość Abrama Cytryna widzi światło dzienne w różnorodnych formach, które odzwierciedlają jego wnętrze oraz doświadczenia. Wszystkie jego dzieła niosą ze sobą silne emocje oraz przekaz, tworząc bogaty dorobek literacki.

  • 2009: Wżarł się we mnie ból… Próby literackie Abrama Cytryna – dzieło to zawiera szczegółowe opracowanie jego dorobku, obejmujące zarówno utwory poetyckie, jak i prozatorskie,
  • 2004: Pragnę żyć,
  • 2000: Abram’s writing,
  • 1998: Zeszyty,
  • 1995: Les cahiers d’Abram Cytryn: récits du ghetto de Łódź; suivis des Souvenirs de Lucie Cytryn-Bialer,
  • 1991: Wyrazić duszę getta.

Przypisy

  1. Ul. Abrama Cytryna zamiast Chryzantem?. Express Ilustrowany (przedruk w naszemiasto.pl), 07.03.2008 r. [dostęp 09.02.2011 r.]
  2. Przed 1939 była to część alei Cmentarnej, łączącej ulicę Wojska Polskiego (wówczas Brzezińską) z cmentarzem żydowskim – Katalog Ulice Łodzi, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego w Łodzi; Mapa historyczna z 1910 r., portal InterSIT.

Oceń: Abram Cytryn

Średnia ocena:4.87 Liczba ocen:5