Natalia Pacanowska-Haltrecht

---

Życiorys

Ukończenie edukacji w pensji Cecylii Waszczyńskiej otworzyło Natalii Pacanowskiej-Haltrecht drzwi do dalszego kształcenia. W semestrze 1919/1920 podjęła studia z zakresu historii sztuki, archeologii klasycznej oraz polonistyki na Filozoficznym Wydziale Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dodatkowo uczestniczyła w kursach w szkole dramatycznej w Krakowie, co rozwijało jej pasje artystyczne.

Po zakończeniu studiów zaangażowała się w edukację dzieci wiejskich, co było szczególnie istotne podczas II wojny światowej, kiedy to prowadziła tajne nauczanie w Jędrzejowie. W 1942 roku, w obliczu nasilających się aresztowań, musiała przenieść się do Warszawy, a następnie do Lwowa, Niezwisk i Nadwórnej, gdzie podjęła pracę biurową w kopalni fosforytu. W tym czasie dołączyła do Armii Krajowej w Annopolu, a później wstąpiła do 2. Armii Wojska Polskiego. W dniu 24 sierpnia 1944 objęła stanowisko oficera polityczno-wychowawczego w Polsce Lubelskiej.

W latach 1947-1948, jako porucznik, pełniła funkcję kierowniczki Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej w Poznaniu. Wkrótce potem przeniosła się do Łodzi, gdzie rozpoczęła pracę w Kolumnie Wystaw Historycznych (Fotomontażu) Centralnej Szkoły Partyjnej PPR. W 1949 roku została kierowniczką Wydziału Kulturalno-Oświatowego Okręgowej Rady Związków Zawodowych.

Pacanowska-Haltrecht zyskiwała uznanie jako polonistka w robotniczym ośrodku dokształcającym oraz wykładowczyni historii kultury, literatury i sztuki w Państwowej Szkole Instruktorów Teatrów Ochotniczych. W 1951 roku znalazła się w Muzeum Sztuki w Łodzi, gdzie przez lata łączyła pracę z wykładami w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej oraz kursami dla pracowników teatru „Pinokio” w Łodzi. Aktywnie publikowała również artykuły w „Głosie Robotniczym”.

W kwietniu 1952 roku awansowała na kustoszkę, a w maju na dyrektorkę Muzeum Pomorza Zachodniego w Szczecinie, gdzie przyczyniła się do wprowadzenia wielu stałych ekspozycji, w tym wystawy współczesnej sztuki realizmu socjalistycznego. Zajmowała się również publikacjami w lokalnej prasie, organizowaniem wystaw oświatowych oraz udziałem w programach radiowych. W wrześniu 1955 roku, na własną prośbę, zakończyła współpracę z Centralnym Zarządem Muzeów i Ochrony Zabytków i osiedliła się w Warszawie, w domu u córki.

Życie prywatne

Pacanowska-Haltrecht przyszła na świat w Łodzi w rodzinie ortodoksyjnych Żydów jako córka kupca Pawła (Pinkusa) Pacanowskiego i Heleny (Hendli) z domu Hajzer. W jej rodzinie znajdowało się aż 8 rodzeństwa, w tym brat Hilary Pacanowski, architekt i malarz, Bolesław (Bencjon, Beniamin) Pacanowski – rzeźbiarz oraz scenograf, Ewa Pacanowska, aktorka, a także Róża (Rachelę) „Zulę” Pacanowską, aktorkę i działaczkę komunistyczną.

Jej małżonkiem był łódzki ginekolog Józef Mieczysław Haltrecht (zm. 1941), z którym miała córkę Krystynę (ur. 1930). Zakończyła swoje życie na cmentarzu Północnym w Warszawie, gdzie spoczywa w kwaterze E-IV-1, rząd 1, grób 18.

Odznaczenia

Natalia Pacanowska-Haltrecht jest osobą, która została uhonorowana wieloma szanowanymi odznaczeniami w uznaniu jej zasług i dokonań.

• srebrny Krzyż Zasługi (otrzymała go 2-krotnie),
• medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”,
• medal za Odrę, Nysę, Bałtyk,
• medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
• odznaka Grunwaldzka.

---

Oceń: Natalia Pacanowska-Haltrecht

---