Mieczysław Saar

---

Życiorys artystyczny

W latach 1949–1954 Mieczysław Saar realizował swoje artystyczne marzenia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie miał okazję kształcić swój talent w następujących pracowniach:

• rysunku pod okiem Czesława Rzepińskiego, Wojciecha Weissa oraz Zbigniewa Pronaszki,
• malarstwa sztalugowego z mentorami takimi jak Zygmunt Radnicki, Tadeusz Łakomski i Adam Marczyński,
• malarstwa ściennego, które prowadził Wacław Taranczewski.

Na zakończenie studiów, w 1955 roku, uzyskał dyplom, a także dołączył do Związku Polskich Artystów Plastyków, co otworzyło przed nim drzwi do dalszego rozwoju artystycznego.

Po powrocie do Łodzi, artysta zaangażował się w życie lokalnego środowiska plastycznego, biorąc aktywny udział w licznych wystawach organizowanych przez Związek. Wspierał także inicjatywy charytatywne, przekazując swoje prace na aukcje, które miały na celu wspierać takie instytucje jak Centrum Zdrowia Dziecka, Zamek Królewski w Warszawie, a także organizacje wspierające dzieci niepełnosprawne, „Solidarność” oraz Szkołę Podstawową nr 158 w Łodzi na Sikawie.

W zakresie twórczości Mieczysława Saara znajdują się zarówno malarstwo sztalugowe, jak i monumentalne malarstwo ścienne. Tematyka jego obrazów jest niezwykle różnorodna, obejmująca:

• pejzaże,
• portrety,
• kwiaty,
• martwe natury,
• kompozycje wielopostaciowe z historicznych i batalistycznych wątków literackich,
• obrazy religijne i metaforyczne.

Oprócz tego, tworzył liczne projekty i realizacje polichromii, a także zajął się projektowaniem wyposażenia wnętrz sakralnych. Jego monumentalne malarstwo sakralne można spotkać w kościołach diecezji: łódzkiej, płockiej, tarnowskiej, łowickiej, kaliskiej, gnieźnieńskiej oraz częstochowskiej.

Twórczość

Twórczość Mieczysława Saara fascynuje swoją bogatą różnorodnością. Artysta eksplorował niemal wszystkie znane formy malarstwa, ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa olejnego na płótnie oraz temperowego malarstwa ściennego. Oprócz tego, jego dorobek obejmuje niewielkie, fantastyczne kompozycje realizowane przy użyciu tuszu, jak również liczne projekty związane z polichromiami, wystrojem wnętrz oraz różnorodnymi dekoracjami okolicznościowymi.

Malarstwo sztalugowe

Pejzaże malowane przez Saara ukazują jego nieustające zachwycenie naturą oraz dużą wrażliwość na jej zmienne piękno i różnorodność. Tematyka jego pejzaży jest niezwykle bogata: można w nich dostrzec góry, morze, stawy, rzeki, lasy oraz panoramy miast widziane z oddali. Wiele z tych prac oddaje atmosferę polskich miasteczek i wsi, a także miejsc, które artysta odwiedzał podczas podróży, takich jak Wenecja czy Konstantynopol. Portrety, które tworzył, prezentują różnorodne kompozycje, najczęściej skupiając się na pojedynczych sylwetkach, choć nie brakuje także przedstawień małżeństw czy rodzeństwa. Kompozycje figuralne czerpią inspirację z ulubionych dzieł artysty, na przykład “Chóru żydowskich niewolników” z opery Giuseppe Verdiego „Nabucco” i „Ojca zadżumionych” według Juliusza Słowackiego. W jego malarstwie nie brakuje również odniesień do historii, zwłaszcza w scenach batalistycznych dotyczących tematyki polskiej oraz kościelnej, która często występuje w jego malarstwie ściennym. Martwe natury dominują w układach kwiatowych, głównie w wazonach, a także w formie różnych przedmiotów. Artysta sięgał także po tematykę animalistyczną, która obejmuje takie obrazy jak żubry w lesie czy portret jego ukochanych psów.

Monumentalne malarstwo ścienne

Jego malarstwo ścienne obejmowało głównie tematy sakralne, realizowane na ścianach kaplic, naw oraz sufitach w różnych obiektach. Powstawały tam pojedyncze postacie świętych oraz emblematy narodowe, a także różnorodne projekty dekoracyjne. Malowidła osiągające rozmiary od 60 do 70 m², jak te w kościele Dobrego Pasterza w Łodzi, przedstawiały do 90 postaci, co świadczy o ogromnym zaangażowaniu i talentach artysty.

Technika malarska

Obrazy sztalugowe Mieczysława Saara były głównie malowane na płótnie z dominującą techniką olejną, natomiast podmalowania stosowane były rzadko. Artysta korzystał także z efektownego sporadycznego używania laserunków oraz barwnych gruntów. Ciekawe jest również to, że kilkukrotnie eksperymentował z techniką kolażu, a w latach 70. XX wieku jego większe kompozycje metaforyczne wyróżniały się płynną olejną farbą oraz techniką malowania na wilgotnym podłożu. W przypadku malowideł ściennych w przeważającej części korzystał z techniki temperowej, a w nielicznych przypadkach zastosował freski.

Okresy i tendencje w twórczości

• okres poszukiwań artystycznych, inspirowany Matejką i Rembrandtem, stanowiący czas poszukiwania surrealizmu oraz fantastyki,
• okres szarooliwkowych pejzaży z chłodnymi zielenie, dominujący w latach 60. XX wieku,
• okres impresjonizujący, od końca lat 60. do połowy lat 70. XX wieku,
• okres eksperymentów formalnych oraz metaforycznych, z lat 70. XX wieku,
• okres kształtowania czystej barwy, który rozpoczął się pod koniec lat 70. XX wieku,
• okres doskonalenia warsztatu malarskiego w latach 80. XX wieku do połowy lat 90. XX wieku,
• okres kształtów reprezentacyjnych oraz wskrzeszenie kompozycji metaforycznych,
• okres „biały” w roku 2003, charakteryzujący się dominującą cieplejszą gamą barw w pejzażach.

Tytuły wybranych obrazów

• Baza księżycowa (1954),
• Miasto przyszłości (1968),
• Pękły święte kanony (1972),
• Ikar współczesny (1973),
• Powszechność życia w kosmosie (1978),
• Pieta Gdańska (1981),
• Źródło życia (1983),
• Staw we Dworze na Stokach (1990),
• Pejzaż górski z turkusowym stawem (1991),
• Dolina Prudnika (1991),
• Morskie Oko (1995),
• Katyń (1999),
• Schody (2000).

Niektóre cykle obrazów

• Marzenie o wiośnie,
• Nasze życie,
• Moja sztuka,
• Jestem częścią kosmosu,
• Nie jesteśmy sami,
• Obawa i przestroga.

Niektóre realizacje sztuki sakralnej

W twórczości artysty nie zabrakło również obrazów sztalugowych o tematyce sakralnej. Można wymienić chociażby:

• Maksymilian Kolbe, który znajduje się w kościele św. Floriana Męczennika i w innych lokalizacjach,
• Św. Florian (Drużbice),
• Matka Boska Nieustającej Pomocy (Dmosin),
• Jezu, ufam Tobie (w wielu kościołach m.in. w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi),
• Święta Rodzina, oraz inne postacie świętych.

Mieczysław Saar jest autorem niezliczonej ilości portretów, również wielkiego Jana Pawła II Jan Pawła II. Jego twórczość sakralna i realizacje malarstwa ściennego wciąż są nieocenionym wkładem w polską sztukę.

Nagrody

W dniu 11 stycznia 1994 roku, Mieczysław Saar otrzymał niezmiernie ważne wyróżnienie. Został nagrodzony przez papieża Jana Pawła II Medalem Benemerenti. To odznaczenie przyznawane jest za szczególne osiągnięcia i zasługi dla Kościoła katolickiego, szczególnie w obszarze sztuki sakralnej.

Ciekawostki

Twórczość Mieczysława Saara została uwieczniona w filmie, który jest częścią serii „Mój świat”, wyreżyserowanym przez Jadwę Wileńską. Produkcja ta jest nie tylko relacją, ale również głęboką refleksją na temat osiągnięć artysty. W filmie przedstawione są jego własne przemyślenia odnośnie sztuki oraz jego życia, co pozwala widzom lepiej poznać zarówno jego charakter, jak i dorobek artystyczny. Interesującym aspektem jest to, że film powstał w czasie, gdy artysta jeszcze żył i aktywnie uczestniczył w jego realizacji.

W 2004 roku świętowano pięćdziesiątą rocznicę twórczości Mieczysława Saara, co zaowocowało dwoma znaczącymi wystawami. Pierwsza z nich odbyła się w Galerii Sztuki „Wozownia” w Toruniu w okresie od 30 stycznia do 15 lutego, natomiast druga miała miejsce w Muzeum Historii Miasta Łodzi przy ul. Ogrodowej, trwając od 1 do 18 kwietnia. Oba te wydarzenia podkreśliły znaczenie artysty w polskiej kulturze i sztuce.

Pochówek

Mieczysław Saar został zapamiętany jako postać o niezwykłym wkładzie w lokalną społeczność. Jego ostatnia droga miała miejsce 23 października 2015 roku, kiedy to znalazł miejsce wiecznego spoczynku na cmentarzu w Mileszkach.

---

Oceń: Mieczysław Saar

---