Filip Śmiłowski

Wojsko i służby mundurowe

Filip Śmiłowski, znany również jako „Jaśko”, to postać o bogatej historii, której życiorys jest przykładem zaangażowania w sprawy narodowe. Urodził się 12 grudnia 1893 roku w Łodzi, mieście o wielkim znaczeniu historycznym i kulturowym.

W trakcie swojej kariery wojskowej, osiągnął stopień kapitana piechoty w Wojsku Polskim, co świadczy o jego odwadze i poświęceniu dla kraju. Filip Śmiłowski był również odznaczony Orderem Virtuti Militari, jednym z najwyższych odznaczeń wojskowych w Polsce, co podkreśla jego znaczący wkład w obronę ojczyzny.

Na koniec, warto zauważyć, że był on wyznania mojżeszowego, co czyni go również ważną postacią w kontekście społeczności żydowskiej w Polsce tamtych czasów. Jego życie zakończyło się po 3 kwietnia 1920 roku, jednak jego dziedzictwo pozostaje w pamięci współczesnych.

Życiorys

Filip Śmiłowski przyszedł na świat 12 grudnia 1893 roku w Łodzi, w żydowskiej rodzinie kupieckiej Józefa i Flory, z domu Sunderland. Już w 1905 roku zaangażował się w strajk szkolny, manifestując swoje poglądy. Jego edukacja zakończyła się egzaminem dojrzałości, który zdał w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi. Następnie podjął studia w Antwerpii oraz studiował architekturę na Politechnice Lwowskiej. W 1912 roku dołączył do Związku Strzeleckiego we Lwowie i ukończył szkołę podchorążych ZS.

7 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył jako dowódca plutonu w 3. kompanii IV batalionu 1. pułku piechoty. Później, od 18 grudnia 1914, był w 4. kompanii I batalionu 5. pułku piechoty. Od 28 lipca 1915 roku przeniesiono go do VI batalionu 7. pułku piechoty, a od 30 września tego samego roku dowodził 2. kompanią III batalionu 1 pp. W trakcie potyczki pod Sobieszczycami 2 października 1915 zdołał wziąć do niewoli czterdziestu jeńców. Natomiast 7 listopada 1915, biorąc udział w bitwie pod Bielgowem na Wołyniu, zaskoczył swoimi działaniami przeciwnika, zdobywając fragment jego linii obronnej.

27 marca 1922 roku pułkownik Tadeusz Piskor, w swoim wniosku o przyznanie odznaczenia Orderem Virtuti Militari, zaznaczył:

Doświadczony, wzorowy, i nigdy nie zmęczony podoficer, brał udział we wszystkich walkach 1 pp Leg., dowodząc czasami w zastępstwie kompanią. Należał do niezawodzących nigdy żołnierzy tak w ataku jak i obronie. Każda bitwa była chlubną kartą w jego pracy bojowej.

1 stycznia 1917 roku Filip Śmiłowski został mianowany chorążym w piechocie. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został zwolniony z Legionów i internowany w Beniaminowie. Po uwolnieniu z obozu wrócił do Łodzi i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. 17 grudnia 1918 roku przyjęto go do Wojska Polskiego z potwierdzeniem awansu na porucznika, ogłoszonego w rozkazie przez generała majora Śmigłego. W 1919 roku pełnił służbę w komendzie Placu w Hrubieszowie. Na koniec tego roku został przeniesiony do 15. pułku piechoty. W trakcie wojny z bolszewikami dowodził 10. kompanią III batalionu i wyróżnił się podczas walk pod Stodoliczami, które miały miejsce w dniach 16–17 lutego 1920.

14 października 1920 roku Filip Śmiłowski został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana piechoty jako oficer byłych Legionów Polskich. 8 stycznia 1924 roku otrzymał zatwierdzenie w stopniu kapitana z datą senioralności 1 czerwca 1919 roku oraz 514. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W „Rocznikach Oficerskich 1923 i 1924” widniał jako oficer rezerwy 15 pp, natomiast w „Roczniku Oficerskim Rezerw 1934” został umieszczony na „liście oficerów zaginionych na terenie działań wojennych”. Ostatecznie, 4 kwietnia 1920 roku, podczas walk pod Mozyrzem, prawdopodobnie zaginął. Według niektórych relacji, w trakcie potyczki został ciężko ranny w obie nogi. Mimo nieudanej akcji ratunkowej jego żołnierzy, sam zdecydował o pozostaniu na polu bitwy i, aby uniknąć wzięcia do niewoli, odebrał sobie życie. Był kawalerem.

Ordery i odznaczenia

Filip Śmiłowski został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami, które świadczą o jego wyjątkowej odwadze i poświęceniu. Oto niektóre z nich:

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7136 – przyznany pośmiertnie 17 maja 1922,
  • Krzyż Niepodległości – nadany pośmiertnie 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
  • Krzyż Walecznych,
  • Odznaka „Za wierną służbę”,
  • Srebrny Medal Waleczności.

Krzyż Niepodległości, nadany przez Prezydenta RP, został wysłany 29 września 1933 roku wraz z dyplomem na adres siostry Filipa, Sławy Langrodowej, zamieszkałej w Krakowie przy ul. Basztowej 3. Gustawa, siostra Śmiłowskiego, była żoną Witolda Łucjana Langroda (1886–1968) i znalazła miejsce wiecznego spoczynku na Cmentarzu Rakowickim.

Przypisy

  1. a b c d e f g Żołnierze Niepodległości: Śmiłowski Filip, ps. „Jaśko”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 21.08.2023 r.]
  2. Marek Gałęzowski, Śmiłowski Filip [w:] Na wzór Berka Joselewicza. Sylwetki żołnierzy i oficerów pochodzenia żydowskiego w Legionach Polskich, z przedmową Richarda Pipesa, Warszawa 2010, wyd. IPN, s. 628.
  3. Gałęzowski 2010 ↓, s. 628.
  4. Gałęzowski 2010 ↓, s. 627.
  5. Pomarański 1931 ↓, s. 106.
  6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 415.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 159.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 08.05.1926 r., s. 154, ogłoszono sprostowanie danych podanych w Dz. Pers. MSWojsk Nr 1 z 04.01.1923 r.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 04.01.1923 r., s. 7.
  10. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 23.12.1918 r., poz. 373.
  11. Kolekcja ↓, s. 3.
  12. Kolekcja ↓, s. 1.
  13. Kolekcja ↓, s. 6.
  14. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 8.
  15. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 1058.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 474.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 168.
  18. Rocznik Oficerski 1917 ↓, s. 32.
  19. Wniosek ↓, 2.
  20. Wiącek 1929 ↓, s. 12–13.
  21. Polak (red.) 1993 ↓, s. 215.
  22. Polak (red.) 1993 ↓, s. 214.
  23. Schall 1936 ↓, s. 240.
  24. Dla Polski 1931 ↓, s. 70.
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 31.12.2021 r.]

Oceń: Filip Śmiłowski

★★★★★
Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:23