Jan Michalski (chemik)

---

Życiorys

Jan Michalski, ceniony chemik, rozpoczął swoją przygodę ze studiami chemicznymi w 1938 roku na Politechnice Warszawskiej. W obliczu wybuchu II wojny światowej jego nauka nie została przerwana, kontynuował ją w ramach tajnych kompletów na Politechnice oraz Uniwersytecie w Warszawie. W 1945 roku z powodzeniem ukończył swoje studia na Uniwersytecie Jagiellońskim i wkrótce objął asystenturę w organizującej się Politechnice Łódzkiej.

W latach 1947-1950 Michalski spędził czas na Uniwersytecie w Cambridge, gdzie pod kierunkiem przyszłego noblisty, Sir Alexandra R. Todda, obronił swoją pracę doktorską. Po powrocie na Politechnikę Łódzką w 1950 roku, podjął intensywną pracę nad rozwojem własnej tematyki badawczej oraz budowaniem zespołu naukowego. W 1958 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a sześć lat później – profesora zwyczajnego. W latach 1965-1970 kierował Katedrą Syntezy Organicznej, by później objąć kierownictwo nad Instytutem Chemii Organicznej, znajdującym się w ramach Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej. W okresie 1968-1970 sprawował funkcję dziekana tego wydziału.

W latach 1971-1990 pełnił rolę organizatora oraz pierwszego dyrektora Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi. Jego badania koncentrowały się głównie na chemii oraz stereochemii związków fosforoorganicznych, a także na związkach siarki, selenu, krzemu i fluoru. Michalski, wraz ze swoim zespołem z Politechniki Łódzkiej i CBMiM PAN, stworzył Łódzką Szkołę Chemii Fosforu, która znacząco wpłynęła na rozwój tej branży zarówno w Polsce, jak i zagranicą.

Na swoim koncie miał ponad 400 oryginalnych prac naukowych i 37 przyznanych patentów, a także wypromował 29 nowych doktorów. W 1977 roku został laureatem wyborów na członka Biura Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC), a w latach 1979-1981 pełnił funkcję członka Komitetu Wykonawczego tej organizacji. W 1969 roku dołączył jako członek rzeczywisty do Polskiej Akademii Nauk. Otrzymał również tytuł zagranicznego członka Francuskiej Akademii Nauk oraz Berlińskiej Akademii Nauk, a dzięki wykonanym osiągnięciom uzyskał tytuł Professorial Fellowship of Churchill College (Cambridge) oraz przynależność do Royal Society of Chemistry (FRSC).

Za swoje znakomite osiągnięcia w dziedzinie nauki oraz organizacji, w 1987 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Łódzkiej. Na polu odznaczeń, Jan Michalski został wyróżniony Medalem Jędrzeja Śniadeckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1976), medalem im. M. Kopernika Polskiej Akademii Nauk oraz Medalem Miasta Paryża, przyznanym za szczególne zasługi naukowe. Warto także wspomnieć o jego odznaczeniu Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.

Życie osobiste Jana Michalskiego było także związane z nauką, jego żoną była prof. Maria Michalska z domu Wejchert, która odeszła 29 sierpnia 2020 roku w wieku 97 lat.

Upamiętnienie

W 2018 roku miało miejsce ważne wydarzenie, podczas którego w Łodzi, przy ulicy Tylnej 1, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Janowi Michalskiemu. Ta uroczystość stanowiła wyraz uznania dla jego osiągnięć i wkładu w dziedzinie chemii.

---

Oceń: Jan Michalski (chemik)

---