Władysław Wilczyński (matematyk)

Nauka i edukacja

Władysław Ryszard Wilczyński, urodzony 21 maja 1946 roku w Łodzi, to wybitny polski matematyk, który odniósł znaczące sukcesy w swojej dziedzinie. Jako profesor oraz wykładowca, pełni ważną rolę na Uniwersytecie Łódzkim oraz na Politechnice Łódzkiej.

Jest to postać szczególnie zauważalna w obszarze funkcji rzeczywistych, gdzie jego wiedza i doświadczenie przyczyniają się do rozwoju matematyk w Polsce.

Życiorys

Profesor Władysław Wilczyński urodził się 21 maja 1946 roku w Łodzi, w rodzinie Ryszarda i Marianny z domu Kurzyk. Jego edukacja rozpoczęła się w latach 1959–1963, gdy uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Łodzi. Po ukończeniu szkoły średniej, z sukcesem rozpoczął studia matematyczne na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, które zakończył w 1968 roku.

Pierwszym krokiem w jego karierze akademickiej było zatrudnienie na stanowisku asystenta, a w 1970 roku obronił doktorat z nauk matematycznych, opierając się na pracy zatytułowanej „O pewnych rodzinach funkcji w przestrzeniach metrycznych i o uogólnionej wypukłości”, pod kierunkiem prof. J. Lipińskiego na Uniwersytecie Łódzkim. Od 1971 roku pełnił funkcję adiunkta.

Jego dalsze osiągnięcia naukowe obejmują uzyskanie stopnia doktora habilitowanego w 1974 roku, na podstawie pracy „Składanie przekształceń o wahaniu skończonym”. Rok później objął stanowisko docenta, a w okresie 1975–1980 pełnił rolę Kierownika Zakładu Informatyki i Cybernetyki UŁ. W 1980 roku został kierownikiem Pracowni Funkcji Rzeczywistych, a od 1981 roku kierował Zakładem Funkcji Rzeczywistych.

W latach 1980–1981 był zastępcą dyrektora Instytutu Matematyki UŁ, a w kolejnych latach sprawował funkcję prodziekana (1981-1984) oraz dziekana Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UŁ (1984-1990). Prowadził również Studia Doktoranckie w Instytucie Matematyki UŁ w latach 1976-2010 z przerwami.

W 1984 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a sześć lat później został profesorem zwyczajnym. W roku 1989 powierzono mu kierowanie semestrem z teorii funkcji rzeczywistych w Międzynarodowym Centrum Matematycznym im. Stefana Banacha. W latach 1996–1999 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, gdzie pełnił rolę Zastępcy Przewodniczącego Sekcji Uniwersytetów oraz był ekspertem w Państwowej Komisji Akredytacyjnej (2002-2002).

W latach 1994–1998 pracował także w Instytucie Matematyki Politechniki Łódzkiej. W 1987 roku pełnił rolę promotora dla profesora Z. Zahorskiego podczas ceremonii wręczenia mu doktoratu honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego, a w 2010 roku był promotorem prof. Jana Stanisława Lipińskiego podczas uroczystości odnowienia doktoratu z okazji 50-lecia jego uzyskania na UŁ.

Profesor Wilczyński przez około dwadzieścia lat pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Folia Mathematica”. Aktualnie jest członkiem komitetów redakcyjnych czasopism „Folia Mathematica” oraz „Journal of Applied Analysis”.

Zainteresowania naukowe

Profesor Władysław Wilczyński, uważany za ucznia wybitnych naukowców, takich jak Zygmunt Zahorski, Jan Lipiński oraz Tadeusz Światkowski, kontynuuje ich badania i wzbogaca wiedzę matematyczną. Specjalizuje się w teorii funkcji rzeczywistych oraz badań dotyczących jej związków z teorią miary, topologią oraz teorią mnogości.

W dorobku profesora znajduje się około 120 prac naukowych, które dotyczą różnorodnych tematów, takich jak rodzaje liczby graniczne, oscylacje funkcji jednej lub wielu zmiennych, klasy funkcji rzeczywistych oraz ich ciągłość w różnych topologiach. Jego badania ISS obserwują zbieżność ciągów funkcji mierzalnych oraz własności Baire’a, a także topologię gęstości w przestrzeniach euklidesowych.

Jednym z kluczowych odkryć profesora jest definicja punktu I-gęstości zbiorów o właściwościach Baire’a, jak również badanie topologii I-gęstości. To właśnie te koncepcje przyczyniły się do uznania profesora Wilczyńskiego jako jedynego matematyka w Łodzi, który ma hasło dotyczące I-gęstości i topologii I-gęstości w Encyclopaedia of Mathematics, publikowanej przez Kluwer Akademic Publishers.

Punktem wyjścia do jego badań była równoważna definicja punktu gęstości, opierająca się na pojęciu zbieżności według miary, której zrozumienie wymagane jest do analizy podciągów i zbieżności w prawie każdym przypadku, przy użyciu jedynie zbiorów o miarze zero. Rozważając różne ciała zbiorów z właściwościami Baire’a, profesor dostarczał istotnych rezultatów, które zyskały uznanie w międzynarodowej społeczności matematycznej.

W 1994 roku światło dzienne ujrzała książka, która poświęcona była topologii I-gęstości, zauważona jako jedyny przykład „fine topology” niezależny od miary. Badania profesora dotyczą nie tylko pojęcia gęstości, ale również różnych klas funkcji ciągłych oraz ich związków z topologią gęstości i I-gęstości.

Wilczyński badał również zbiory liczb granicznych oraz uogólnienia twierdzenia Younga, osiągając istotne rezultaty w kontekście rodziny zbiorów liczb granicznych funkcji rzeczywistych oraz w kontekście liczby granicznych i jakościowych.

Interesujący dla społeczności matematycznej był także temat I-zbieżności, czyli zbieżności różnych ciągów, który wzbudził duże zainteresowanie na całym świecie. Wilczyński był także autorem fragmentu dotyczącego topologii gęstości i jej rozwoju w uznawanym podręczniku, jakim jest Handbook of Measure Theory.

Wraz z Jackiem Jędrzejewskim, stworzył podręcznik dla studentów „Przestrzenie metryczne w zadaniach”, który zdobył nagrodę Rektora Uniwersytetu Łódzkiego w 1999 roku jako najlepszy podręcznik dla studentów.

W skład zespołu, którym kieruje, wchodzi Łódzka Szkoła Funkcji Rzeczywistych, znana za granicą jako „Wilczyński’s School of Real Functions”. Współpracuje on z Instytutem Matematyki Politechniki Łódzkiej oraz z wieloma ośrodkami badawczymi w Neapolu, Bratysławie, Atenach oraz w celu współpracy międzynarodowej.

Wilczyński był współorganizatorem międzynarodowych konferencji w Łodzi, na które zapraszano wielu wybitnych matematyków. Jako visiting professor gościł na uniwersytetach w Palermo i Neapolu, a także brał udział w licznych konferencjach naukowych w różnych krajach, m.in. na Węgrzech i Stanach Zjednoczonych. Poprzez różnorodne odczyty popularyzuje matematykę i współpracuje z młodzieżą szkolną, angażując się także w życie lokalnych społeczności.

Pod jego przewodnictwem 15 osób obroniło doktoraty, a pięciu z nich uzyskało stopnie doktora habilitowanego, w tym jeden tytuł profesorski, co ukazuje jego znaczenie jako mentora w edukacji matematycznej. Ma 29 wnuków naukowych, co potwierdza jego sukcesy w kształtowaniu przyszłych pokoleń matematyków.

Nagrody i odznaczenia

Władysław Wilczyński odznaczył się licznymi nagrodami i wyróżnieniami, które stanowią uznanie jego wkładu w dziedzinę matematyki oraz działalność naukową. Oto niektóre z nich:

  • 1970: Nagroda Polskiego Towarzystwa Matematycznego oraz nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za pracę doktorską,
  • 1975: Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za pracę habilitacyjną,
  • 1978: Brązowy Krzyż Zasługi,
  • 1980: Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za badania naukowe i rozwój młodej kadry,
  • 1985: Złota Odznaka Uniwersytetu Łódzkiego,
  • 1986: Medal Uniwersytetu Łódzkiego „W Służbie Społeczeństwa i Nauki”,
  • 1989: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • 2007: Nagroda Miasta Łodzi.

Przypisy

  1. Prof. zw. dr hab. Władysław Ryszard Wilczyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 12.09.2022 r.]
  2. E. Wagner-Bojakowska, W. Wilczyński, The interior operation in a ψ-density topology, Rend. Circ. Mat. Palermo (2) 49 (2000), no. 1, 5–26.
  3. P. Kostyrko, T. Šalát, W. Wilczyński, I-convergence, Real Anal. Exchange 26 (2000/01), no. 2, 669–685.
  4. W. Wilczyński, Density topologies, Handbook of measure theory, Vol. I, II, 675–702, North-Holland, Amsterdam, 2002.
  5. V. Aversa, W. Wilczyński, Simple density topology, Rend. Circ. Mat. Palermo (2) 53 (2004), no. 3, 344–352.
  6. J. Lukeš, J. Maly i L. Zajiček, Fine Topology Methods in Real Analysis and Potential Theory, Springer-Verlag 1986.
  7. W. Poreda, E. Wagner-Bojakowska, W. Wilczyński, A category analogue of the density topology. Fund. Math. 125 (1985), no. 2, 167–173.
  8. R. Carrese, W. Wilczyński, I-density points of plane sets, Ricerche Mat. 34 (1985), no. 1, 147–157.
  9. W. Wilczyński, A category analogue of the density topology, approximate continuity and the approximate derivative. Real Anal. Exchange 10 (1984/85), no. 2, 241–265.
  10. V. Aversa, W. Wilczyński, Classes of continuous functions. Atti Sem. Mat. Fis. Univ. Modena 44 (1996), no. 2, 385–393.
  11. K. Ciesielski, W. Wilczyński, Density continuous transformations on R², Real Anal. Exchange 20 (1994/95), no. 1, 102–118.
  12. K. Ciesielski, L. Larson i K. Ostaszewski, I-Density Continuous Functions, Memoirs of the American Mathematical Society, 1994.
  13. W. Wilczyński, Sequence conditions which imply I-approximate continuity, Tatra Mt. Math. Publ. 2 (1993), 135–139.
  14. W. Wilczyński, Topologies and classes of continuous real functions of a real variable, Rend. Circ. Mat. Palermo (2) 26 (1977), no. 1-3, 113–116.
  15. J.M. Jędrzejewski, W. Wilczyński, The family of sets of (B) limit numbers. Zeszyty Nauk. Uniw. Łódzk. Nauki Mat. Przyrod. Ser. II, No. 52 Mat. (1973), 39–43.

Oceń: Władysław Wilczyński (matematyk)

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:14