Wiesław Nowicki

---

Życiorys

Wiesław Nowicki był synem Sabiny Nowickiej oraz łódzkiego aktora Zygmunta Nowickiego. Mężem znanej aktorki Wandy Neumann. Po stronie matki był wnukiem rodziny księgarzy Glücksbergów, natomiast ze strony ojca był wnukiem łódzkiego tramwajarza miejskiego, Józefa Nowickiego. Wiesław był dumnym ojcem dwójki dzieci: Doroty Holland, ur. w 1972 roku w Łodzi oraz Eweliny Nowickiej, urodzonej w 1982 roku w Gdańsku. Ewelina to znana kompozytorka i skrzypaczka.

W roku 1968 Wiesław ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej im. Leona Schillera w Łodzi, uzyskując tytuł magistra sztuki. Po ośmiu latach, w 1976 roku, z sukcesem ukończył studia doktoranckie w dziedzinie teatrologii na Uniwersytecie Łódzkim, pod opieką naukową profesora Stanisława Kaszyńskiego.

Po zakończeniu studiów w Łodzi, rozpoczął pracę w wielu teatrach, w tym w Teatrze Polskim w Poznaniu, Teatrze Nowym w Łodzi (w latach 1971–1973) oraz Teatrze Wybrzeże w Gdańsku (1973–1985). Ostatecznie został pochowany na cmentarzu na Dołach w Łodzi.

W 1971 roku, Nowicki powołał do życia „Teatr Atelier” w Łodzi, gdzie zajął się reżyserią. W teatrze tym zaprezentował m.in. przedstawienia takie jak: Upadek według Alberta Camusa oraz Proces w oparciu o dzieło Kafki.

W 1977 roku, wspólnie z żoną Wandą Neumann, założył nieinstytucjonalny Teatr na Przymorzu, który stał się kameralnym teatrem poetyckim. Poszukiwali w nim oryginalności, co zaowocowało m.in. wystawieniem Małego Księcia Saint Exuperego oraz Koncertu Wiosennego, opartego na opowiadaniach Janusza Korczaka. W repertuarze znalazły się też spektakle inspirowane twórczością Jana Brzechwy oraz Juliana Tuwima. Nowicki reżyserował oraz występował w Teatrze na Przymorzu przez 35 lat i wzorował się na włoskiej tradycji komediantów oraz doświadczeniach Arkadego Rajkina.

W latach 1987–1988 Nowicki wyreżyserował w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie spektakle Teatr Prof. Tutki Jerzego Szaniawskiego oraz Dwie opowieści Ksawerego Pruszyńskiego (reżyseria i adaptacja). Rok 1989 przyniósł mu sukces w Teatrze Polskim w Bydgoszczy dzięki inscenizacji m.in. Sztuki konwersacjiKazimierza Brandysa. Kolejne lata to reżyseria m.in. Króla Maciusia na wyspie bezludnej Janusza Korczaka (1991) oraz działalność w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie szczególnie zapadły w pamięć sztuki Wańkowicz krzepi według Melchiora Wańkowicza oraz Krzysztofa Kąkolewskiego.

W kwestii dodatkowej działalności, w latach 1974–1977 Wiesław pełnił funkcję sekretarza literackiego Stanisława Hebanowskiego, a w okresie 1985–1987 zajmował stanowisko kierownika literackiego Teatru Miniatura w Gdańsku. Następnie działał jako doradca literacki Teatru Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu oraz jako konsultant programowy Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie oraz Teatru Polskiego w Bydgoszczy.

W 2007 roku, wraz z Towarzystwem Przyjaciół Łodzi, ustanowił medal „Pro publico bono”, upamiętniający Sabinę Nowicką. Medalu tego przyznaje się osobom, które wniosły znaczący wkład w rozwój kultury polskiej oraz Łodzi.

Wiesław Nowicki był również aktywnym dziennikarzem, autor ponad siedmiuset tekstów, które ukazały się m.in. w takich publikacjach jak „Wprost”, „Teatr”, „Scena”, „Twórczość”, „Odra”, „Tak i Nie”, „Odgłosy”, „Tygodnik Kulturalny”, „Życie Literackie” oraz „Kujaw i Pomorza”. Regularnie pisał felietony dotyczące teatrów i muzyki, które ukazywały się w „Dzienniku Bałtyckim” oraz „Wieczorze Wybrzeża”.

Był również twórcą wielu programów telewizyjnych o tematyce kulturalnej, takich jak „Salon artystyczny Wiesława Nowickiego“, „Twarze” oraz „Musica noster amor“. W latach 1994–1996 prowadził wywiady dla „Telewizji Trójmiasto” w Gdańsku oraz „Gdańskiej Telewizji Kablowej”, gdzie rozmowy dotyczyły osobowości ze sceny muzycznej, w tym Wandy Wiłkomirskiej, Krzysztofa Jakowicza oraz Konstantego Andrzeja Kulki. Ponadto, reżyserował filmy biograficzne o osobach takich jak Paweł Adamowicz, Tomasz Posadzki oraz Jan Zarębski.

Ważniejsze role teatralne

W dorobku Wiesława Nowickiego znajdują się znaczące osiągnięcia teatralne, w tym wiele pamiętnych ról. Oto najważniejsze z nich:

• Hilarion w Kuszeniu św. Antoniego Gustave Flauberta (reż. S. Hebanowski); (prapremiera polska),
• Jan w Fantazym J. Słowackiego,
• król w Mazepie J. Słowackiego,
• Zielony Pajac w Śnie Felicji Kruszewskiej (reż. S. Hebanowski),
• Gregoire w Teatrze odwiecznej wojny Nikolaja Jewreinowa (reż. S. Hebanowski),
• Paszka w Zeszłego lata w Czulimsku Aleksandra Wampilowa (reż. S. Hebanowski),
• Mak-Yks w Pierścieniu wielkiej damy Cypriana Kamila Norwida,
• Charles w Urodzinach Whitinga,
• Kajfasz w – Judasz z Kariothu Rostworowskiego,
• Widmo w Weselu Stanisława Wyspiańskiego,
• Mularz w – Sprawie Dantona Stanisławy Przybyszewskiej w reż. Macieja Karpińskiego.

Za swoje monodramy, takie jak Żale Orfeusza nad Eurydyką Kniaźnina (1968) oraz Biografia heroiczna według Jerzego Lovella (1969), Wiesław Nowicki zdobył zasłużone nagrody aktorskie na Festiwalach Teatrów Jednego Aktora we Wrocławiu.

Role filmowe

Wiesław Nowicki to artysta z bogatym dorobkiem filmowym, w którym znajdziemy wiele znaczących ról. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego najważniejszych projektów:

• Złote Koło, reżyseria Stanisław Wohl, 1971,
• Stan wewnętrzny, reżyseria Krzysztof Tchórzewski, 1983,
• Pan na Żuławach (serial tv), reżyseria Sylwester Szyszko, 1984.

Każda z tych produkcji przyczyniła się do jego uznania w świecie kina, a także do rozwoju polskiej kinematografii.

Ważniejsze publikacje

Wśród ważniejszych publikacji Wiesława Nowickiego warto wymienić kilka kluczowych dzieł, które znacząco wpłynęły na polską kulturę i teatr.

• Ludzie prawdziwi Tadeusza Gwiazdowskiego („Teatr”, 1985),
• Klisza Pamięci, wspomnienie o Stanisławie Hebanowskim (1987),
• Teatr Mariana Kołodzieja („Tak i Nie”; 1990),
• Korczak nieznany („Kujawy i Pomorze”; 1993),
• Jerzy Kreczmar („Kujawy i Pomorze”; 1994).

Odznaczenia

Wśród wielu osiągnięć Wiesława Nowickiego, znajdują się cenne odznaczenia, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w społeczność. Oto kluczowe wyróżnienia, jakie otrzymał:

• srebrny Krzyż Zasługi z 1986 roku,
• medal Prezydenta Miasta Gdańska z 1978 roku.

---

Oceń: Wiesław Nowicki

---