Sabina Nowicka

---

Życiorys

Nauka

Sabina Nowicka zdała egzamin maturalny w Gimnazjum A. Skrzypkowskiej w Łodzi w 1932 roku. Po tym wydarzeniu podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, jednak w 1937 roku musiała przerwać naukę z powodu trudności finansowych. W Warszawie miała szansę poznać Tadeusza Kotarbińskiego, który wywarł znaczący wpływ na jej myślenie i poglądy – w rzeczywistości podawała się za jego uczennicę, utrzymując z nim bliski kontakt aż do jego śmierci.

W latach 30. Sabina stała się aktywną członkinią Sceny Robotniczej, działającej w ramach Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych w Łodzi, gdzie brała udział w różnych przedstawieniach teatralnych. To tam spotkała swojego późniejszego męża, Zygmunta Nowickiego. Nowicka była również sympatyczką Polskiej Partii Socjalistycznej, przyjaźniła się z Henrykiem Wachowiczem. Przed wybuchem II wojny światowej pracowała w Łodzi jako urzędniczka. Po rozpoczęciu konfliktu w październiku 1939 roku, uciekła przed Niemcami do Lwowa, gdzie w 1940 roku ukończyła studia na tamtejszym uniwersytecie. Po ich zakończeniu znowu wróciła do pracy urzędniczej, jednak po ataku Niemiec na ZSRR musiała opuścić Lwów, ewakuując się w głąb Związku Radzieckiego.

Służba wojskowa

W roku 1943 Nowicka zaciągnęła się do 9 pułku piechoty III Dywizji I Armii Wojska Polskiego. Jej zadania obejmowały rolę instruktora sportowego oraz kulturalnego, a także walki jako żołnierz liniowy. Podczas walki o przyczółek czerniakowski doznała rany. Otrzymała srebrny oraz brązowy medal „Zasłużonym na polu chwały” w latach 1944 i 1945. Po zakończeniu działań wojennych, została przeniesiona do administracji wojskowej w Łodzi, gdzie w 1947 roku zakończyła służbę w stopniu kapitana.

Działalność teatralna

Sabina Nowicka rozpoczęła swoją karierę teatralną w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi, gdy na jego czele stał Leon Schiller. Po pewnym czasie objęła funkcję wicedyrektora tego teatru. W momencie, gdy część zespołu przeniosła się do Warszawy, pełniła tę samą rolę w nowo powstałym Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie pracowała w latach 1947–1968 oraz 1984–2002. Brała również udział w tworzeniu Teatru Ziemi Łódzkiej w 1953 roku oraz była współzałożycielką i pierwszym dyrektorem Teatru Wielkiego w Łodzi (1954–1961). W latach 1958–1961 współpracowała z Feliksem Parnellem nad stworzeniem szkolnictwa baletowego w Łodzi. Po zwolnieniu w 1968 roku wróciła do pracy w teatrze w 1980 roku i pełniła funkcję wicedyrektora Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim w latach 1980–1984. Zainicjowała budowę Sceny Kameralnej im. Leona Schillera w Teatrze im. S. Jaracza w Łodzi w 1994 roku. Po przejściu na emeryturę w 2002 roku, angażowała się w działalność Związku Artystów Scen Polskich oraz napisała wspomnienia, które ukazywały się w takich pismach jak „Teatr”, „Ruch Muzyczny”, „Tygiel Kultury”, „Odgłosy” oraz „Kalejdoskop”.

Filmografia

W 1985 roku brała udział w realizacji projektu Macieja Prusa zatytułowanego Zrozumieć „Dziady”.

Życie prywatne

Jej mąż, Zygmunt Nowicki (1909–1977), był aktorem z Łodzi. Sabina była także siostrą dr Romany Toruńczyk (1915–2000) oraz matką Wiesława Nowickiego (1946–2012), który również związał się z branżą artystyczną jako aktor, dziennikarz i reżyser. Ponadto była babcią Eweliny Nowickiej (ur. 1982), skrzypaczki i kompozytorki. Nowicka była przez wiele lat aktywną działaczką Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, a zmarła 14 maja 2006 roku, spoczywając obok męża na cmentarzu na Dołach.

Nagrody i odznaczenia

– Otrzymała Nagrodę Miasta Łodzi w 1990 i 2000 roku,

– W roku 2000 została uznana za jedną z najbardziej znaczących osobistości łódzkich XX wieku w plebiscycie przeprowadzonym przez czytelników Dziennika Łódzkiego,

– W swoim dorobku posiada Krzyże Orderu „Polonia Restitut” w stopniu komandorskim (1991), oficerskim (1965) oraz kawalerskim (1947),

– Zasłużona, uhonorowana Złotymi i Srebrnymi Krzyżami Zasługi.

Upamiętnienie

W styczniu 2007 roku, w Teatrze Wielkim w Łodzi, miało miejsce ważne wydarzenie, które upamiętniło życie i osiągnięcia Sabiny Nowickiej. W tym dniu odsłonięto tablicę pamiątkową, która jest wyrazem uznania dla jej wkładu w kulturę.

Od roku 2007, Towarzystwo Przyjaciół Łodzi przyznaje medale „Pro publico bono” imienia Sabiny Nowickiej, wyróżniając w ten sposób osoby, które znacząco przyczyniły się do rozwoju kultury oraz życia społecznego w mieście.

Literatura

W literaturze na temat Sabiny Nowickiej można znaleźć wiele wartościowych źródeł, które przybliżają jej sylwetkę i twórczość. Oto wybrane publikacje:

• S. Nowicka, Who is Who w Polsce. Wyd. II R. Huebnera, 2003. ISBN 3-7290-0040-3,
• S. Iżykowska-Mironowicz, Łodzianie …. Kronika Miasta Łodzi, 2003, nr 2. ISSN 1231-5354,
• K. Orlińska, Sabina Nowicka. Gazeta Wyborcza, Łódź, 9.06.2006,
• A. Kuligowska-Korzeniewska, Sabina Nowicka. Legenda teatru łódzkiego. Zeszyty Literackie, 2006, nr 3 (95),
• K. Kowalski, W. Skupieński, Sabina Nowicka. Gazeta Wyborcza, 27-28.01.2007,
• Sabina Nowicka, druk Towarzystwa Przyjaciół Łodzi, marzec 2007,
• R.P., Kwadrans rozmowy z Sabiną Nowicką. Żołnierz Wolności, 1965, nr 283 z 1.12.1965.

---

Oceń: Sabina Nowicka

---