Józef Maciejowski to postać o niezwykłej ścieżce życiowej, która zapisała się w historii Polski. Urodził się 14 czerwca 1897 roku w Łodzi, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata, kształtując swoją osobowość oraz przyszłą karierę wojskową.
W trakcie swojego życia Maciejowski przyjął wiele odpowiedzialnych ról, a jedną z najważniejszych była służba w armii. Był major piechoty Wojska Polskiego, co podkreśla jego zaangażowanie w obronę kraju. Po latach służby w regularnej armii, dołączył do Armii Krajowej, gdzie awansował na stanowisko podpułkownika.
Za swoje heroiczne działania i nieustanną walkę o wolność, Józef Maciejowski został odznaczony najwyższymi odznaczeniami wojskowymi, w tym Orderem Virtuti Militari, który stanowi symbol jego męstwa i poświęcenia.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 7 sierpnia 1945 roku w Krakowie, a jego dziedzictwo pozostaje nieżywą częścią polskiej historii.
Życiorys
Józef Maciejowski rozpoczął swoją służbę w Polskiej Sile Zbrojnej od 17 listopada 1917 roku. Jako ochotnik uczestniczył w kursie Szkoły Podchorążych w Warszawie od 3 grudnia 1917 do 3 września 1918 roku. Po zakończeniu kursu pozostał w instytucie, gdzie pełnił funkcję chorążego-instruktora, a później objął stanowisko dowódcy kompanii.
Następnie został przydzielony do 7 pułku piechoty Legionów, w którym rozpoczął służbę jako podporucznik. 11 stycznia 1920 roku wysłano go na front do 41 Suwalskiego pułku piechoty. Tam piastował stanowiska dowódcy plutonu oraz kompanii.
W dniu 23 maja 1920 roku pod Browarami, prowadząc pluton suwalskiego pułku, zmierzył się z atakiem piechoty i kawalerii bolszewickiej. Mimo trudnych warunków, zdołał utrzymać pozycje i przejść do kontrataku, zadając wrogowi dotkliwe straty. Kolejne dni przyniosły kolejne wyzwania; 27 maja jego oddział, pomimo oskrzydlenia, otrzymał możliwość do kontrataku. 25 czerwca, dowodząc 7 kompanią pod Owruczem, z sukcesem powstrzymał atak bolszewickich sił.
W dniu 26 lipca zaatakował liczniejszy oddział kozacki pod Sokółką, zabezpieczając odwrót swojego pułku. Niestety, podczas starcia pod Topielicami nad Narwią 30 lipca został ranny, jednak po wyleczeniu wrócił na stanowisko dowódcy kompanii w 41 Suwalskim pułku piechoty.
Za swoje heroiczne czyny wojenne został odznaczony: Orderem Virtuti Militari 19 lutego 1921 roku oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych. Od 30 stycznia do 12 czerwca 1921 roku uczęszczał do Szkoły Podchorążych w Warszawie, a po jej ukończeniu został oddelegowany do Batalionu Szkolnego 1 Dywizji Piechoty Legionów jako instruktor.
Po powrocie do 41 pułku piechoty, piastował szereg wysokich stanowisk: był dowódcą kompanii oraz adiutantem pułku. Jego awans na kapitana datuje się na 3 maja 1926 roku, z starszeństwem i 263. lokatą w korpusie oficerów piechoty.
30 września 1927 roku został przeniesiony do 23 Batalionu KOP w Druskienikach, gdzie piastował stanowisko adiutanta do 23 lipca 1929 roku. W tym okresie otrzymał Odznakę „Za służbę graniczną”, a także medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921. 1 stycznia 1929 roku uhonorowano go Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
W dniu 21 maja 1929 roku wybrano go do zarządu Spółdzielni 23 Batalionu KOP. Pracował w sztabie Brygady KOP „Grodno”, pełniąc kluczowe funkcje, aż oraz od 6 kwietnia do 25 czerwca 1932 roku, kierował kompanią odwodową Batalionu KOP „Orany”. Po XX kursie unifikacyjnym w Rembertowie, 7 listopada 1932 roku przeszedł do Dowództwa KOP w Warszawie do dyspozycji szefa Oddziału Służby Granicznej.
Później, jako oficer ds. przemytu w Placówce Wywiadowczej KOP nr 1 „Suwałki”, a następnie kierownik placówki w KOP nr 11 „Wołożyn”, zyskiwał cenne doświadczenie. Uczestniczył w wielu kursach, przygotowując się do działań wywiadowczych. 14 czerwca 1935 roku miał przenieść się do Ekspozytury nr 5 Oddziału II SG we Lwowie, lecz został odwołany.
W 1936 roku przeniesiony do rezerwy wojska, a 30 kwietnia tego roku został mianowany nadkomisarzem i naczelnikiem Urzędu Śledczego w Białymstoku. Na majora awansowano go dopiero w 1939 roku, co oznaczało 79. lokatę w korpusie oficerów rezerwy piechoty.
Podczas okupacji organizował konspiracyjne działania w Litwie pod sztandarem „Szarych Wilków”. Jako inspektor w Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa, kierował równocześnie Wydziałem Organizacyjnym Inspektoratu Głównego PKB. W tym czasie posługiwał się wieloma pseudonimami, w tym „Kwiatkowski” oraz „Piecowski”.
Józef Maciejowski brał udział w powstaniu warszawskim, gdzie został ranny 5 sierpnia 1944 roku na ulicy Jasnej. Zmarł 7 sierpnia 1945 roku w Krakowie. Spoczął na cmentarzu Rakowickim (kwatera XIVA-18-26). Warto dodać, że jego grób jest również symboliczną mogiłą jego starszego syna, Bohdana Maciejowskiego, który był żołnierzem NSZ i nosił pseudonim „Bohun”.
Ordery i odznaczenia
Józef Maciejowski był osobą, która została uhonorowana licznymi odznaczeniami za swoje zasługi. Wśród nich można wyróżnić:
- krzyż srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany 19 lutego 1921 roku,
- krzyż walecznych, otrzymany aż czterokrotnie,
- złoty krzyż zasługi, nadany 11 kwietnia 1939 roku,
- srebrny krzyż zasługi, przyznany 11 listopada 1936 roku,
- medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921, otrzymany 1 grudnia 1928 roku,
- medal dziesięciolecia odzyskanej niepodległości, nadany 1 stycznia 1929 roku,
- odznakę „za służbę graniczną”, przyznaną 7 listopada 1929 roku.
Przypisy
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 23.02.2021 r.]
- Rozkaz personalny nr 13 komendanta głównego PP z 07.05.1936 r.
- M.P. z 1939 r. nr 86, poz. 195 „za zasługi na polu bezpieczeństwa publicznego”.
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 470 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 03.05.1926 r., s. 129.
- Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 30.01.1924 r., s. 2.
- a b Ochał 2009 ↓, s. 84.
- a b Ochał 2009 ↓, s. 83.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 60.
- Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 602.
- JanuszJ. Marszalec JanuszJ., Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego w Powstaniu Warszawskim.
- WaldemarW. Grabowski WaldemarW., Polska Tajna administracja cywilna 1940–45.
- Polska podziemna.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Roman Kolczyński | Włodzimierz Falcman | Ryszard Wilczyński (generał) | Michał Bierzyński | Jan Tadeusz Łukaszewski | Stefan Orzechowski (żołnierz) | Albert Traeger | Czesław Jakubowski (podpułkownik) | Franciszek Berezka-Bereszko | Bogdan Malinowski | Stanisław Brzezina | Lucjan Frakowski | Karol Jabłoński (major) | Aleksander Rode | Awigdor Ben-Gal | Mieczysław Ubysz | Jan Aleksander Klein | Tadeusz Lewandowski (funkcjonariusz) | Józef Pielesiak | Stefan Lipiński (1902–1976)Oceń: Józef Maciejowski