Wiktor Hugon Zachert-Okrzanowski, urodzony 24 października 1890 roku w Łodzi, był wybitnym oficerem Wojska Polskiego, który zasłynął jako kapitan geograf. Jego życie, pełne zaangażowania w walkę o niepodległość, niosło ze sobą wiele ważnych wydarzeń.
W trakcie swojej kariery wojskowej, Zachert-Okrzanowski miał znaczący wpływ na rozwój polskiej geografii wojskowej. Wyróżniony został Orderem Virtuti Militari, co jest jednym z najwyższych odznaczeń wojskowych w Polsce.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie, gdy stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej, która miała miejsce w kwietniu 1940 roku, w Katyniu. Zmarł w dniach 13-14 kwietnia 1940 roku, pozostawiając po sobie pamięć jako bohater narodowy i niepodległościowy działacz.
Życiorys
Wiktor Zachert-Okrzanowski urodził się 24 października 1890 roku w Łodzi w rodzinie Hugona oraz Wiktorii z Gundelachów, która żyła w latach 1867–1951. Był najstarszym bratem Konstantego Zachert-Olszyca, który miał swoje życie związane z Wojskiem Polskim, jako porucznik piechoty rezerwy, lecz niestety zginął tragicznie w Katyniu.
W 1897 roku rozpoczął swoją edukację w Łodzi, a po śmierci ojca w 1900 przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy. Tam kontynuował naukę w Szkole Realnej Emiliana Konopczyńskiego, po tym jak bez powodzenia brał udział w strajkach szkolnych. W 1908 roku wstąpił do Organizacji Młodzieży Narodowej i szybko stał się częścią ścisłej organizacji PET. W styczniu 1910 roku, po rozłamie w tychże strukturach, przeszedł do Organizacji Wojskowej im. Walerego Łukasińskiego, gdzie pełnił funkcję dziesiętnika.
Ukończywszy maturę w czerwcu 1910, przeniósł się do Lwowa, aby rozpocząć studia na Wydziale Chemicznym Szkoły Politechnicznej. W tym samym czasie zaciągnął się do Armii Polskiej, a rok później związał się z Polskimi Drużynami Strzeleckimi, gdzie przeszedł wszystkie etapy szkolenia wojskowego. W czerwcu 1913 roku został mianowany podchorążym.
W obliczu I wojny światowej, zachowywał się aktywnie na froncie, pełniąc kluczowe funkcje. Po aresztowaniu przez rosyjską żandarmerię we wrześniu 1914 roku znalazł się w więzieniu w Warszawie a następnie przeniesiono go do Penz oraz Saratowa. Udało mu się jednak uciec, osiedlił się na Dnieprze i w sierpniu 1918 wrócił do Warszawy.
1 listopada 1918 roku, zgłosił się do Polskiej Organizacji Wojskowej w Lublinie, aby już wkrótce otrzymać przydział do Chełma. Tuż po objęciu funkcji komendanta dworca kolejowego, w styczniu 1919 roku jako podporucznik trafił do 35 pułku piechoty. W jego szeregach uczestniczył w walce z bolszewikami, zdobywając uznanie za swoje umiejętności dowódcze przy 12. kompani 35 pp w czasie bitwy pod Łojowem i Mochowem 12 maja 1920 roku.
Po wojnie, Zachert-Okrzanowski przeszedł do rezerwy, uzyskując tytuł kapitana 8 stycznia 1924 roku. Mieszkał w Warszawie przy ul. Hożej 3 m. 5, a w 1933 roku pracował w Zakładach Graficznych Straszewiczów.
W czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku został wzięty do niewoli przez Sowietów i osadzony w Kozielsku, gdzie tragicznie zginął 13 lub 14 kwietnia 1940 roku w lesie katyńskim. Istotne jest, że figuruje na liście wywózkowej 022/3 z 9 kwietnia 1940 roku, na pozycji 45.
Jego działalność wojskowa została doceniona pośmiertnie – 5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go majorem. Uroczystość związana z tym wydarzeniem miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
W życiu prywatnym, 17 czerwca 1922 roku ożenił się z Cecylią z Kubickich, z którą doczekał się syna Mirona Ziemowita oraz córki Bogny Wiesławy.
Symboliczny grób Wiktora, jego syna Mirona oraz brata Konstantego znajduje się na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie, w rzędzie 5, miejscu 18.
Ordery i odznaczenia
Wiktor Zachert-Okrzanowski posiadał szereg cennych odznaczeń, które są świadectwem jego zasług i poświęcenia w służbie dla kraju. Do najważniejszych z nich należy:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4467, przyznany 26 stycznia 1922 roku,
- Krzyż Niepodległości, odznaczony 6 czerwca 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych, przyznany dwukrotnie,
- Srebrny Krzyż Zasługi.
Przypisy
- Cmentarz Ewangelicko-Augsburski: ANNA GUNDELACH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.04.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 06.04.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 06.04.2023 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 06.04.2023 r.]
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 342.
- Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 326.
- Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 718.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 241.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 271.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 219.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26.01.1922 r., s. 9.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 16.07.1921 r., s. 1162.
- Kolekcja ↓, s. 6.
- Kolekcja ↓, s. 4.
- Kolekcja ↓, s. 3.
- Kolekcja ↓, s. 2.
- Kolekcja ↓, s. 1, 9.
- Kolekcja ↓, s. 1, 4.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zdzisław Studziński | Gieorgij Jankowski | Jewgienij Laszko | Jan Reliszko | Ryszard Michalik | Stanisław Szuttenbach | Józef Spychalski | Stanisław Radajewicz | Izydor Koper | Marian Malinowski (oficer) | Zdzisław Starostecki | Stanisław Raczkowski | Szelomo Erel | Krzysztof Hofman | Wanda Węgierska | Henryk Kozanecki | Jerzy Stawski | Henryk Lenk | Alicja Perz-Szletyńska | Kazimierz SodułaOceń: Wiktor Zachert-Okrzanowski